احمد سمیعی گیلانی ( ۱۱ بهمن ۱۲۹۹ – ۲ فروردین ۱۴۰۲ ) مترجم، ویراستار و نویسندهٔ ایرانی و عضو پیوستهٔ فرهنگستان زبان و ادب فارسی بود. او را «پدر ویرایش ایران» و همچنین «پدر ویراستاری نوین ایران» خوانده اند. او از بزرگان خاندان سمیعی بود.
... [مشاهده متن کامل]
سمیعی در کوچهٔ افشارها، سنگلج تهران در خانواده ای اهل گیلان و مذهبی زاده شد. پدرش مجتهد و تحصیل کردهٔ نجف و مادرش فرزند ملامحمد خمامی، روحانی شناخته شدهٔ رشت بود.
سمیعی تحصیلات ابتدایی و متوسطه را در رشت گذراند و سپس وارد دانشگاه تهران شد. او در اواخر دههٔ ۱۳۴۰ به عنوان ویراستار در مؤسسهٔ انتشارات فرانکلین مشغول خدمت شد و هم زمان دورهٔ کارشناسی ارشد زبان شناسی را نیز در دانشگاه تهران به پایان برد. نخستین کار سمیعی در فرانکلین ویرایش اثری از آمینه پاکروان دربارهٔ آقامحمدخان قاجاربود که پیش از او برعهدهٔ جهانگیر افکاری قرار داشت. کار بعدی سمیعی ویرایش ترجمهٔ مهرداد نبیلی از از ره رسیدن و بازگشت اثر آرتور کستلر بود.
او در کنار حرفهٔ ویراستاری، چند کتاب در زمینهٔ نگارش و ویرایش هم نوشت و به مرور مقاله های ارزشمندی در مجلات گوناگون نظیر پیک جوانان، کتاب امروز و رودکی به چاپ رسانید. آیین نگارش و ویرایش و شیوه نامهٔ دانشنامهٔ جهان اسلام از جملهٔ این آثار هستند.
سمیعی که به زبان فرانسوی و انگلیسی مسلط بود کار ترجمه را هم با برگرداندن رمان دلدار و دلباخته، از ژرژ ساند، شروع کرد و بعد آثاری از نویسندگانی مانند ژرژ پرک و گوستاو فلوبر را هم به فارسی برگرداند. ترجمهٔ ساخت های نحوی، اثر نوآم چامسکی، و تتبعات، اثر میشل دو مونتنی نیز از دیگر کارهای او در این زمینه هستند.
سمیعی پس از انقلاب در بنگاه ترجمه و نشر کتاب ( بعدها مرکز انتشارات علمی و فرهنگی ) ، مؤسسه مطالعات فرهنگی و اجتماعی، انتشارات سروش، مرکز نشر دانشگاهی و بنیاد دایرةالمعارف اسلامی به ویراستاری ادامه داد. او از سال ۱۳۷۰ به عضویت فرهنگستان زبان و ادب فارسی درآمد و پس از آن، از ابتدای انتشار دورهٔ جدید نشریهٔ نامهٔ فرهنگستان در سال ۱۳۷۴ تا خرداد ۱۳۹۸ سردبیر این مجله بود. سمیعی همچنین مدیریت گروه «ادبیات معاصر» فرهنگستان زبان و ادب فارسی را نیز برعهده داشت.
... [مشاهده متن کامل]
سمیعی در کوچهٔ افشارها، سنگلج تهران در خانواده ای اهل گیلان و مذهبی زاده شد. پدرش مجتهد و تحصیل کردهٔ نجف و مادرش فرزند ملامحمد خمامی، روحانی شناخته شدهٔ رشت بود.
سمیعی تحصیلات ابتدایی و متوسطه را در رشت گذراند و سپس وارد دانشگاه تهران شد. او در اواخر دههٔ ۱۳۴۰ به عنوان ویراستار در مؤسسهٔ انتشارات فرانکلین مشغول خدمت شد و هم زمان دورهٔ کارشناسی ارشد زبان شناسی را نیز در دانشگاه تهران به پایان برد. نخستین کار سمیعی در فرانکلین ویرایش اثری از آمینه پاکروان دربارهٔ آقامحمدخان قاجاربود که پیش از او برعهدهٔ جهانگیر افکاری قرار داشت. کار بعدی سمیعی ویرایش ترجمهٔ مهرداد نبیلی از از ره رسیدن و بازگشت اثر آرتور کستلر بود.
او در کنار حرفهٔ ویراستاری، چند کتاب در زمینهٔ نگارش و ویرایش هم نوشت و به مرور مقاله های ارزشمندی در مجلات گوناگون نظیر پیک جوانان، کتاب امروز و رودکی به چاپ رسانید. آیین نگارش و ویرایش و شیوه نامهٔ دانشنامهٔ جهان اسلام از جملهٔ این آثار هستند.
سمیعی که به زبان فرانسوی و انگلیسی مسلط بود کار ترجمه را هم با برگرداندن رمان دلدار و دلباخته، از ژرژ ساند، شروع کرد و بعد آثاری از نویسندگانی مانند ژرژ پرک و گوستاو فلوبر را هم به فارسی برگرداند. ترجمهٔ ساخت های نحوی، اثر نوآم چامسکی، و تتبعات، اثر میشل دو مونتنی نیز از دیگر کارهای او در این زمینه هستند.
سمیعی پس از انقلاب در بنگاه ترجمه و نشر کتاب ( بعدها مرکز انتشارات علمی و فرهنگی ) ، مؤسسه مطالعات فرهنگی و اجتماعی، انتشارات سروش، مرکز نشر دانشگاهی و بنیاد دایرةالمعارف اسلامی به ویراستاری ادامه داد. او از سال ۱۳۷۰ به عضویت فرهنگستان زبان و ادب فارسی درآمد و پس از آن، از ابتدای انتشار دورهٔ جدید نشریهٔ نامهٔ فرهنگستان در سال ۱۳۷۴ تا خرداد ۱۳۹۸ سردبیر این مجله بود. سمیعی همچنین مدیریت گروه «ادبیات معاصر» فرهنگستان زبان و ادب فارسی را نیز برعهده داشت.
