احسان الله خان (قرن ۱۴)
از فعالان تندرو سیاسی ایران در سال های پس از انقلاب مشروطه . دربارۀ زندگی احسان الله خان، اطلاعات روشنی در دست نیست . وی در آغاز، معلم زبان فرانسۀ فرزندان حاجی میرزا یحیی خان املشی بود و به صف مشروطه خواهان درآمد و از اعضای فعال «کمیتۀ مجازات» شد. او متهم بود که به نام کمیتۀ مجازات در قتل بعضی افراد مؤثر سیاسی دست داشته است . از این رو، دولت برای دستگیری اعضای کمیتۀ مجازات، از جمله احسان الله خان، اقدامات وسیعی کرد. با آغاز صدارت وثوق الدوله، سخت گیری بر این گروه شدت یافت و از این رو احسان الله خان از تهران فرار کرد و به نهضت جنگل پیوست و، به رغم اصرار وثوق الدوله، میرزا کوچک جنگلی وی را تسلیم دولت نکرد. احسان الله خان رفته رفته نزد میرزا کوچک خان اعتباری کسب کرد و از نزدیکان او شد. در وقوع کودتای موسوم به «کودتای سرخ» که کمونیست های عضو جنگل رشت را تصرف کردند و مخالف میرزا کوچک خان شدند، احسان الله خان از سران کودتا حمایت کرد و لذا روابطش با میرزا به سردی گرایید و در زمرۀ دشمنان سرسخت او درآمد. مدتی بعد وی در رأس نیرویی ۳ هزار نفره به قصد تصرف پایتخت به سمت تهران حرکت کرد. اما شکست خورد و بار دیگر به سوی رشت عقب نشست . این واقعه در حالی صورت گرفت که روس و انگلیس دربارۀ حوادث گیلان به توافقاتی رسیدند و به تدریج زمینه های حمله نهایی نیروهای حکومت مرکزی به گیلان و تصرف آن را فراهم کردند. با تصرف گیلان و پایان نهضت جنگل ، احسان الله خان خود را به حکومت مرکزی تسلیم نکرد و به شوروی پناهنده شد، اما چند سال بعد در همان جا به طرزی مشکوک به قتل رسید.
از فعالان تندرو سیاسی ایران در سال های پس از انقلاب مشروطه . دربارۀ زندگی احسان الله خان، اطلاعات روشنی در دست نیست . وی در آغاز، معلم زبان فرانسۀ فرزندان حاجی میرزا یحیی خان املشی بود و به صف مشروطه خواهان درآمد و از اعضای فعال «کمیتۀ مجازات» شد. او متهم بود که به نام کمیتۀ مجازات در قتل بعضی افراد مؤثر سیاسی دست داشته است . از این رو، دولت برای دستگیری اعضای کمیتۀ مجازات، از جمله احسان الله خان، اقدامات وسیعی کرد. با آغاز صدارت وثوق الدوله، سخت گیری بر این گروه شدت یافت و از این رو احسان الله خان از تهران فرار کرد و به نهضت جنگل پیوست و، به رغم اصرار وثوق الدوله، میرزا کوچک جنگلی وی را تسلیم دولت نکرد. احسان الله خان رفته رفته نزد میرزا کوچک خان اعتباری کسب کرد و از نزدیکان او شد. در وقوع کودتای موسوم به «کودتای سرخ» که کمونیست های عضو جنگل رشت را تصرف کردند و مخالف میرزا کوچک خان شدند، احسان الله خان از سران کودتا حمایت کرد و لذا روابطش با میرزا به سردی گرایید و در زمرۀ دشمنان سرسخت او درآمد. مدتی بعد وی در رأس نیرویی ۳ هزار نفره به قصد تصرف پایتخت به سمت تهران حرکت کرد. اما شکست خورد و بار دیگر به سوی رشت عقب نشست . این واقعه در حالی صورت گرفت که روس و انگلیس دربارۀ حوادث گیلان به توافقاتی رسیدند و به تدریج زمینه های حمله نهایی نیروهای حکومت مرکزی به گیلان و تصرف آن را فراهم کردند. با تصرف گیلان و پایان نهضت جنگل ، احسان الله خان خود را به حکومت مرکزی تسلیم نکرد و به شوروی پناهنده شد، اما چند سال بعد در همان جا به طرزی مشکوک به قتل رسید.
wikijoo: احسان_الله_خان_(قرن_۱۴)