احترام والدین

[ویکی فقه] احسان به پدر و مادر از سوی قرآن مورد سفارش اکید قرار گرفته است.
احسان به پدر و مادر از سوی قرآن مورد سفارش اکید قرار گرفته:«و بِالولِدَینِ اِحسانًا» و مفسّران احسان به والدین را نوعی احترام آنان دانسته اند. در آیه ۸۳ بقره از احسان به والدین به صورت میثاق خداوند از بنی اسرائیل یاد شده است:«و اِذ اَخَذنا میثقَ بَنی اِسرءیلَ لاتَعبُدونَ اِلاَّ اللّهَ وبِالولِدَینِ اِحسانًا» و در ۴ مورد از جمله سوره اسراء ، امر به احسان به پدر و مادر پس از فرمان به عبادت خداوند واقع شده است که نشانه اهمّیّت آن است: «و قَضی رَبُّکَ اَلاّ تَعبُدوا اِلاّ اِیّاهُ و بِالولِدَینِ اِحسنًا» چنان که امر به تشکر از پدر و مادر، پس از امر به شکرگزاری از خداوند آمده است:«اَنِ اشکُر لی و لِولِدَیکَ». نکره بودن احسان دلیل بزرگی آن است و لزوم رعایت همه امور در حقّ آنان را بیان می کند. افزون بر این، لزوم احترام به پدر و مادر به مؤمن بودن آنان مقیّد نشده است.
احترام به والدین از نظر مفسران
مفسّران، احسان به والدین را شامل این امور دانسته اند:برخورد پسندیده با ایشان، به کار بردن جملات زیبا با آنان، تواضع و افتادگی در برابر آن ها، مهربانی با آنان و دعای خیر برای ایشان. در آیه ۲۳ اسراء به وجوهی از بی احترامی به پدر و مادر ، اشاره و از آن نهی شده است:«فَلاتَقُل لَهُما اُفّ و لاتَنهَرهُما و قُل لَهُما قَولاً کَریما». در همین آیه و آیه ۲۴ به نمونه هایی ازاحترام آنان نیز اشاره شده است:«واخفِض لَهُما جَناحَ الذُّلِّ مِنَ الرَّحمَةِ و قُل رَبِّ ارحَمهُما کَما رَبَّیانی صَغیرا».
بررسی کلمه اف
افّ که در آیه پیشین، از آن نهی شده، همان کلمه و حرکتی است که ناخشنودی شخص را نشان می دهد و از کراهت و سختی او درباره طرف مقابل حکایت می کند. در روایات، از افّ به کم ترین چیزی که سبب عقوق والدین است، یاد می شود: «نهر» در این آیه نیز به معنای تند شدن، فریاد زدن، بالا بردن دست به نشانه اعتراض و «قول کریم» به سخن نرم، فرمان برداری از آنان، صدا نکردن پدرو مادر به اسم، ترک ناسزا و فحش به آنان، پیشی نگرفتن از ایشان، ننشستن پیش از آنان و «خفض جناح ذلّ» در آیه بعد به معنای اطاعت از پدر و مادر و عدم مخالفت از خواسته های ایشان، خاک ساری و تواضع نزد آنان، رأفت و رحمت و نرمی در حقّ ایشان دانسته شده است. از وجوه دیگر احترام به پدر و مادر، دعا برای ایشان حتّی پس از وفات است. برخی از مفسّران ارتباط با دوستان و آشنایان پدر و مادر را نوعی احترام به آنان می دانند. در روایت اهل بیت ، «احسان به والدین» به معنای برخورد نیکو و رسیدگی به نیازهای آنان پیش از درخواست و «قول کریم» به معنای طلب مغفرت آمده است. «جناح ذلّ» نیز به نگاه با رأفت و رحمت، و ترک نگاه تند و تیز به آنان، بلند نکردن صدا، بالا نبردن دست، پیش نیفتادن از آنان معنا شده است. احترام به پدر و مادر، از آیه ۱۰۰ یوسف نیز فهمیده می شود. آن جا که حضرت یوسف با دیدار پدر و مادر خود آن ها را بر تخت خویش نشاند:«و رَفَعَ اَبَوَیهِ عَلَی العَرشِ».

[ویکی فقه] احترام والدین (قرآن). آیاتی از قرآن احترام به والدین را واجب می داند.
وقضی ربک الا تعبدوا الا ایاه وبالولدین احسـنـا اما یبلغن عندک الکبر احدهما او کلاهما فلاتقل لهما اف ولا تنهرهما وقل لهما قولا کریمـا و پروردگارت فرمان داده: جز او را نپرستید! و به پدر و مادر نیکی کنید! هر گاه یکی از آن دو، یا هر دوی آنها، نزد تو به سن پیری رسند، کمترین اهانتی به آنها روا مدار! و بر آنها فریاد مزن! و گفتار لطیف و سنجیده و بزرگوارانه به آنها بگوواخفض لهما جناح الذل من الرحمة وقل رب ارحمهما کما ربیانی صغیرا. . و بالهای تواضع خویش را از محبت و لطف ، در برابر آنان فرود آر! و بگو: «پروردگارا! همان گونه که آنها مرا در کوچکی تربیت کردند، مشمول رحمتشان قرار ده! »
واژه شناسی
" قضاء" مفهوم مؤکدتری از" امر" دارد، و امر و فرمان قطعی و محکم را می رساند.
← معنی" اف"
در حقیقت دراین دو آیه، قسمتی از ریزه کاریهای برخورد مؤدبانه و فوق العاده احترام آمیز فرزندان را نسبت به پدران و مادران بازگو می کند:
← احترام ویژه در سنبین پیری
...