اَتَنِ ملی از جمله رقص های ملی افغانستان است. این رقص در مراحل اول در بین قومیت پشتون ساکن افغانستان و پاکستان مروج بود. اتن ملی معمولاً طور دسته جمعی به وسیلهٔ جوانان مرد یا زن اجرا می شود. رقص اتن ملی به شکل مدور با شور دادن سر بدن و دست طور منظم اجرا می شود؛ که این حرکات انسان را به وجد میاورد.
اتن در هر منطقه، نوع و حرکات مختلف همان منطقه را دارد. انواع مختلف اتن شامل: کابلی، وردکی، لوگری، خوستی/پکتیایی، هراتی، کوچیانی/کوچی، ختکی، پشیی ( با سرنی و توله ) و نورستانی در افغانستان وجود دارد. [ ۱]
اتن در طول دوره تاریخ اشکال مختلف را بخود گرفته است. ریشه این رقص به دوره زردشت و زمانی که زردتشت دین رسمی اقوام پشتون بود می رسد آن ها دورادور آتش می چرخیدند و سرودهایی از اوستا را می خواندند که با اتن خیلی مشابهت داشت. در دوران مولانا بلخ رقص دیگری وجود داشت که امروزه به نام رقص مولوی نام گذاری شده است. با حملات عرب و مغول ها افغانها زیاده فرهنگ خود را از دست داده اند. پس از پیروزی احمد شاه درانی اتن شکلی رسمی به خود گرفت. اتن در مواقع قبل از جنگ و پس از پیروزی، در مواقع جمع آوری سرباز برای جنگ، عروسی و سایر محافل سرور استعمال دارد.
در افغانستان تمامی زنان افغان حق رقص اتن ملی را با زنان دارند؛ ولی در شهرهای بزرگ که نسبتاً مردم متمدن زندگی می نمایند. زنان و مردان قوم خویش یکجا از این رقص استفاده می نمایند. قبلاً در افغانستان اتن ملی توسط قومیت پشتون به خصوص پکتیا و قندهار زیاده مروج بود؛ و هم یک نوع اتن وجود داشت؛
و این رقص پس از مدت زمانی در افغانستان انکشاف نموده به چندین شاخه تبدل شد.
این رقص پس از مدت زمانی در افغانستان انکشاف نموده به چندین شاخه تبدل شد. از جمله این شاخه ها می توان به شاخه های زیر اشاره کرد:
• اتن لوگری ۲. اتن وردکی ۳. اتن هراتی ۴. اتن کوچی ۵. اتن ختک ۶. اتن نورستانی ۷. اتن پنجشیری ۸. اتن وزیری[ ۲]
• اول اتن خوستی که با زیباترین و منظمترین رقص سر ادا می شود فعلاً به ۹ قسمت تقسیم شده اند طوریکه در با ر اول ۳ بار میدان را با دور دادن بدن و مو دور می زنند بعداً ۳ بار دور با یک چکچک بعداً دوقدم به عقب بعداً دو چکچک ۳بار دور میدان با شور دادن سر و بدن طرف راست و چپ ادا می شود. بعداً سه چکچک و دور میدان با سرعت تیز تر ادا می شود. در اتن خوستی دستمالهای رنگه بدست نیز استعمال دارد.
• دوم. اتن وردکی که با شوردادن ( تکان دادن ) و چرخ دادن زیاد بدن بدون چکچک ( دست زدن ) ادا می شود.
• سوم اتن لوگری با چکچک و دور خوردن های مکمل ادا می شود.
• چهارم. اتن کوچی، این اتن با بالا کردن دو دست دور خوردن با بدن شروع گردیده و سرعت ان به تدریج زیاد شده می رود.
• اتن وزیری نشانه از وزیرستانی های ساکن پاکستان و اتن ختک در میان مردم ختک پاکستان مروج است. از اتن کتوازی دیراوتی هلمند و الکوزی نام برد. پس از سال های۱۳۶۲ و انکشاف اهنگهای مزاری یا بابه قران در کابل اتن بنام اتن کابلی در میان زنان مروج شد و خیلی بسرعت توسط کابلیا ن مسکونه کابل و خارج افغانستان در سراسر کشور معمول گردید.
• اتن کابلی بدو دسته تقسیم شده است. در اول موزیک اتن ملی نواخته می شود زنان یا مردان با چکچک و رقص می چرخند پس از۲–۴دقیقه موزیک اتن ملی استاد شده موزیک تیز شروع می شود همه می نشینند یک نفر داخل میدان تنها رقص می نمایند که مربوط به موزیک است چقدر وفت را در بر می گیرد. بعداً دو باره موزیک اتن بعداً موزیک تیز می شود.
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلفاتن در هر منطقه، نوع و حرکات مختلف همان منطقه را دارد. انواع مختلف اتن شامل: کابلی، وردکی، لوگری، خوستی/پکتیایی، هراتی، کوچیانی/کوچی، ختکی، پشیی ( با سرنی و توله ) و نورستانی در افغانستان وجود دارد. [ ۱]
اتن در طول دوره تاریخ اشکال مختلف را بخود گرفته است. ریشه این رقص به دوره زردشت و زمانی که زردتشت دین رسمی اقوام پشتون بود می رسد آن ها دورادور آتش می چرخیدند و سرودهایی از اوستا را می خواندند که با اتن خیلی مشابهت داشت. در دوران مولانا بلخ رقص دیگری وجود داشت که امروزه به نام رقص مولوی نام گذاری شده است. با حملات عرب و مغول ها افغانها زیاده فرهنگ خود را از دست داده اند. پس از پیروزی احمد شاه درانی اتن شکلی رسمی به خود گرفت. اتن در مواقع قبل از جنگ و پس از پیروزی، در مواقع جمع آوری سرباز برای جنگ، عروسی و سایر محافل سرور استعمال دارد.
در افغانستان تمامی زنان افغان حق رقص اتن ملی را با زنان دارند؛ ولی در شهرهای بزرگ که نسبتاً مردم متمدن زندگی می نمایند. زنان و مردان قوم خویش یکجا از این رقص استفاده می نمایند. قبلاً در افغانستان اتن ملی توسط قومیت پشتون به خصوص پکتیا و قندهار زیاده مروج بود؛ و هم یک نوع اتن وجود داشت؛
و این رقص پس از مدت زمانی در افغانستان انکشاف نموده به چندین شاخه تبدل شد.
این رقص پس از مدت زمانی در افغانستان انکشاف نموده به چندین شاخه تبدل شد. از جمله این شاخه ها می توان به شاخه های زیر اشاره کرد:
• اتن لوگری ۲. اتن وردکی ۳. اتن هراتی ۴. اتن کوچی ۵. اتن ختک ۶. اتن نورستانی ۷. اتن پنجشیری ۸. اتن وزیری[ ۲]
• اول اتن خوستی که با زیباترین و منظمترین رقص سر ادا می شود فعلاً به ۹ قسمت تقسیم شده اند طوریکه در با ر اول ۳ بار میدان را با دور دادن بدن و مو دور می زنند بعداً ۳ بار دور با یک چکچک بعداً دوقدم به عقب بعداً دو چکچک ۳بار دور میدان با شور دادن سر و بدن طرف راست و چپ ادا می شود. بعداً سه چکچک و دور میدان با سرعت تیز تر ادا می شود. در اتن خوستی دستمالهای رنگه بدست نیز استعمال دارد.
• دوم. اتن وردکی که با شوردادن ( تکان دادن ) و چرخ دادن زیاد بدن بدون چکچک ( دست زدن ) ادا می شود.
• سوم اتن لوگری با چکچک و دور خوردن های مکمل ادا می شود.
• چهارم. اتن کوچی، این اتن با بالا کردن دو دست دور خوردن با بدن شروع گردیده و سرعت ان به تدریج زیاد شده می رود.
• اتن وزیری نشانه از وزیرستانی های ساکن پاکستان و اتن ختک در میان مردم ختک پاکستان مروج است. از اتن کتوازی دیراوتی هلمند و الکوزی نام برد. پس از سال های۱۳۶۲ و انکشاف اهنگهای مزاری یا بابه قران در کابل اتن بنام اتن کابلی در میان زنان مروج شد و خیلی بسرعت توسط کابلیا ن مسکونه کابل و خارج افغانستان در سراسر کشور معمول گردید.
• اتن کابلی بدو دسته تقسیم شده است. در اول موزیک اتن ملی نواخته می شود زنان یا مردان با چکچک و رقص می چرخند پس از۲–۴دقیقه موزیک اتن ملی استاد شده موزیک تیز شروع می شود همه می نشینند یک نفر داخل میدان تنها رقص می نمایند که مربوط به موزیک است چقدر وفت را در بر می گیرد. بعداً دو باره موزیک اتن بعداً موزیک تیز می شود.
wiki: اتن ملی