اتم ساختار الکترونی

دانشنامه آزاد فارسی

اَتُم، ساختار الکترونی (electronic structure of atom)
آرایش الکترون ها در اطراف هستۀ یک اتم، در ترازهای انرژی مشخص. به هر تراز انرژی اربیتال۱ یا لایه۲ نیز می گویند، (← اربیتال_اتمی). این مدارها را می توان دسته ای از کره های هم مرکز تصور کرد که هر کره می تواند تعداد الکترون معینی داشته باشد. گازهای نادر آرایشی دارند که ظرفیت هر مدار با حداکثر این تعداد الکترون پر می شود. شماره گذاری ترازهای انرژی معمولاً از مداری شروع می شود که به هسته نزدیک تر است. به بیرونی ترین مدار لایه والانسی۳ می گویند، زیرا شامل الکترون های والانس۴ است. پایین ترین تراز انرژی یا درونی ترین مدار نمی تواند بیش از دو الکترون داشته باشد. مدارهای بیرونی وقتی پایدارند که هشت الکترون داشته باشند، اما برخی اوقات الکترون های اضافی دیگری هم در آن ها جای می گیرند، مشروط بر این که بیرونی ترین مدار پیکربندی پایداری داشته باشد. الکترون ها در مدارهای پرنشده برای شرکت در پیوند شیمیایی آماده اند و مفهوم والانس (ظرفیت) از این جا پیدا شده است. تعداد الکترون ها در مدارهای الکترونیِ یون ها نسبت به اتم خنثی کمتر یا بیشتر است و به تولیدِ بارهای مثبت یا منفی می انجامد. عدد اتمی هر عنصر تعداد الکترون ها را در اتم خنثی نشان می دهد. امکان دارد از این عدد ساختار الکترونی اتم را دریافت. مثلاً عدد اتمی سدیم یازده است (۱۱=Z) و آرایش (پیکربندی) الکترونی آن عبارت است از دو الکترون در تراز انرژی اول، هشت الکترون در مدار دوم، و یک الکترون در مدار سوم. این آرایش را معمولاً به صورت ۲، ۸، ۱ می نویسند. به همین ترتیب، برای گوگرد (۱۶= Z) آرایش الکترونی به صورت ۲، ۸، ۶ است. ساختار الکترونی نشان می دهد دو عنصر با پیوند یونی۵ یا کووالان۶ با هم ترکیب می شوند یا اصلاً پیوندی صورت نمی گیرد.

پیشنهاد کاربران

بپرس