اتللو

اُتِللو (Othello)
اُتِللو
سوگ نمایشی به نظم و نثر، در پنج پرده، نوشتۀ ویلیام شکسپیر، نخستین اجرا در ۱۶۰۴، نخستین چاپ در ۱۶۲۲. موضوع نمایش نامه از داستان کوتاهی به نام «اکاتومیتی ها» نوشته جووان باتیستا جرالدی چنیتسو اقتباس شده است. اتللو، سپاهی مغربی تبار دربار ونیز، با دِزدِمونا، دختر سناتوری ونیزی، ازدواج می کند؛ وصلتی خلاف عرف، که سرنوشتی غم انگیز برای آن ها رقم می زند. به زودی حاسدان دست در کار توطئه می شوند. یاگو، پرچم دار سپاه اتللو، بدو القا می کند که دزدمونا با کاسیو، آجودان معزولِ سپاه، پنهانی نَردِ عشق می بازد. کاسیو، به تحریک یاگوی کینه ورز، از دزدمونا می خواهد که پادرمیانی کند تا مگر اتللو او را ببخشد. پافشاری های دزدمونا در شفاعت از کاسیو، ظن اتللو را تشدید می کند. اتللو درپی دسیسه ای دیگر دزدمونا را که در بستر خود به خواب رفته، خفه می کند. در پایان، اتللو که حقیقت را دریافته است، خود را می کشد. اتللو را درخشان ترین و به تعبیری صحنه ای ترین اثر شکسپیر دانسته اند. درک عمیق شکسپیر از حسادت و تناقض های رفتاری شخصیت های نمایش آن را از آثار دورۀ موسوم به «دورۀ الیزابتی» متمایز می کند. شاعران، آهنگ سازان، نقاشان، و فیلم سازان بسیاری از اتللو تأثیر پذیرفته اند. آهنگ سازانی چون روسینی، وردی، و نقاشانی چون شاسریو و اوژن دولاکروا آثاری به اقتباس از اتللو پدید آورده اند. ازجمله اقتباس های سینمایی اتللو نیز می توان به اتللو، به کارگردانی و با بازی اورسون ولز (۱۹۵۱)، ساختۀ سرگِی یوکته ویچ (۱۹۵۵) اشاره کرد.