لغت نامه دهخدا
- اتقان صُنع ؛ در اصطلاح حکمت ،اتقان شناختن ادلّه است با علل و ضبط قواعد کلیه است با جزئیات آنها و گفته اند اتقان شناختن است از روی یقین. ( تعریفات ).
فرهنگ فارسی
۱ - ( مصدر ) کاری محکم کردن استوار کردن کار. ۲ - ( اسم ) استواری احکام .
فرهنگ معین
فرهنگ عمید
دانشنامه آزاد فارسی
اِتْقان
(نام کامل: الإتقان فی علوم القرآن) جامع ترین منبع دایرةالمعارف گونه در علوم قرآنی، نوشتۀ جلال الدین سیوطی (۸۴۹ـ۹۱۱ق). او به کثرت و تنوّع تألیفات معروف و از علمای علوم نقلی، به ویژه قرآن شناسی و حدیث است. سبک نگارش کتاب چنان است که پس از ذکر عنوان هر علم و فن قرآنی کسانی را که در آن موضوع کتاب نوشته و یا در ضمن کتابی به آن پرداخته اند، برمی شمارد. آنگاه به بحث دربارۀ موضوع می پردازد، سپس مباحث فرعی را مطرح می کند و در مواضعی آرای دیگران را نقد می کند و در انتها نظر خود را می آورد. ازجمله موضوعات کتاب عبارت است از ۱. تاریخ قرآن، ۲. تجوید و اعراب قرآن، ۳. علم قرائت، ۴. شأن نزول و شناخت مبهمات قرآن، ۵. ناسخ و منسوخ، ۶. اعجاز قرآن، ۷. تفسیر، ۸. فقه و اصول، ۹. محکمات و متشابهات، ۱۰. قصص قرآن. این مباحث در هشتاد فصل که هر یک از آن ها «نوع» نام دارد، به تصحیح محمّد ابوالفضل ابراهیم در ۴ جزء (دو مجلّد) تدوین و انتشار یافته است (قاهره ۱۹۷۴م). سیوطی در تألیف این کتاب از کتاب البرهان فی علوم القرآن تألیف بدرالدّین محمد بن عبدالله زرکشی (۷۴۵ـ۷۹۴) استفادۀ شایان برده است. سیوطی بسیاری از رسائل و کتاب هایی را که در زمینۀ علوم قرآنی داشته ازجمله خلاصه یا تمامی کتاب های مفحمات الاَقران فی مبهمات القرآن و معترک الاقران در این اثر بزرگ گرد آورده و از تهذیب و تنقیح موضوعات و مفاهیم کتاب التحبیر فی علم التفسیر خود نیز بهره برده است. او بیش از صد اثر مهم و جامع علوم قرآنی را که جزو منابع اصلی اش در هر رشته بوده، در مقدمه یاد کرده است. سه ترجمۀ فارسی از اتقان در دست است: ۱. ترجمۀ قدیمی که نسخه اش در کتابخانۀ مرکزی دانشگاه تهران محفوظ است؛ ۲. ترجمۀ شادروان محمدجعفر اسلامی که تحت عنوان دایرةالمعارف قرآن به طبع رسیده است؛ ۳. ترجمۀ حجةالاسلام سید مهدی حائری قزوینی (۲ج. تهران، امیرکبیر، ۱۳۶۳).
(نام کامل: الإتقان فی علوم القرآن) جامع ترین منبع دایرةالمعارف گونه در علوم قرآنی، نوشتۀ جلال الدین سیوطی (۸۴۹ـ۹۱۱ق). او به کثرت و تنوّع تألیفات معروف و از علمای علوم نقلی، به ویژه قرآن شناسی و حدیث است. سبک نگارش کتاب چنان است که پس از ذکر عنوان هر علم و فن قرآنی کسانی را که در آن موضوع کتاب نوشته و یا در ضمن کتابی به آن پرداخته اند، برمی شمارد. آنگاه به بحث دربارۀ موضوع می پردازد، سپس مباحث فرعی را مطرح می کند و در مواضعی آرای دیگران را نقد می کند و در انتها نظر خود را می آورد. ازجمله موضوعات کتاب عبارت است از ۱. تاریخ قرآن، ۲. تجوید و اعراب قرآن، ۳. علم قرائت، ۴. شأن نزول و شناخت مبهمات قرآن، ۵. ناسخ و منسوخ، ۶. اعجاز قرآن، ۷. تفسیر، ۸. فقه و اصول، ۹. محکمات و متشابهات، ۱۰. قصص قرآن. این مباحث در هشتاد فصل که هر یک از آن ها «نوع» نام دارد، به تصحیح محمّد ابوالفضل ابراهیم در ۴ جزء (دو مجلّد) تدوین و انتشار یافته است (قاهره ۱۹۷۴م). سیوطی در تألیف این کتاب از کتاب البرهان فی علوم القرآن تألیف بدرالدّین محمد بن عبدالله زرکشی (۷۴۵ـ۷۹۴) استفادۀ شایان برده است. سیوطی بسیاری از رسائل و کتاب هایی را که در زمینۀ علوم قرآنی داشته ازجمله خلاصه یا تمامی کتاب های مفحمات الاَقران فی مبهمات القرآن و معترک الاقران در این اثر بزرگ گرد آورده و از تهذیب و تنقیح موضوعات و مفاهیم کتاب التحبیر فی علم التفسیر خود نیز بهره برده است. او بیش از صد اثر مهم و جامع علوم قرآنی را که جزو منابع اصلی اش در هر رشته بوده، در مقدمه یاد کرده است. سه ترجمۀ فارسی از اتقان در دست است: ۱. ترجمۀ قدیمی که نسخه اش در کتابخانۀ مرکزی دانشگاه تهران محفوظ است؛ ۲. ترجمۀ شادروان محمدجعفر اسلامی که تحت عنوان دایرةالمعارف قرآن به طبع رسیده است؛ ۳. ترجمۀ حجةالاسلام سید مهدی حائری قزوینی (۲ج. تهران، امیرکبیر، ۱۳۶۳).
wikijoo: اتقان
پیشنهاد کاربران
کاری را با علم و براساس قانون بدون اشتباه انجام دادن
محکم کردن ، استوار کردن