کرکوی . [ ک َ ] ( اِخ ) ( آتش . . . ) آتش کرکویه . آتشگاهی بوده است در سیستان و معبد جای گرشاسب که مردمان به امید برکات آنجا می شدند و دعا می کردند و مستجاب می شد. در نبرد میان کیخسرو و افراسیاب کیخسرو
... [مشاهده متن کامل]
... [مشاهده متن کامل]
آنجا شد وپلاس پوشید و دعا کرد ایزدتعالی آنجا روشنایی فرا دید آورد و تاریکی که از جادوی افراسیاب پیدا آمده بودناچیز گشت و افراسیاب بگریخت ، پس کیخسرو در آنجا که معبد گرشاسب بود آتشگاهی بساخت و اکنون آتشگاهست . ( از تاریخ سیستان صص 35 - 37 ) . رجوع به کرکویه شود. - سرود آتشکده ٔکرکوی ؛ این سرود از جمله اشعار شش هجایی اواخر دوره ٔ ساسانی و یا اوایل عهد اسلامی است که با توجه به یکی از روایات کهن حماسی بوجود آمده و باقی مانده است و چنانکه از ظاهر آن پیداست این سرود به لهجه ٔنسبتاً جدید دری ، یعنی لهجه ٔ شرقی ایران است که مقارن ظهور اسلام معمول بوده و آن سرود این است : فرخته ۞ باذا روش خنیده گرشسب هوش ۞ همی برست از جوش انوش کن می انوش دوست بذاگوش ۞ به آفرین نهاده گوش همیشه نیکی کوش [ که ] دی گذشت و دوش شاها خدایگانا به آفرین شاهی . ( تاریخ ادبیات در ایران ذبیح اﷲ صفا ج 1 ص 130 ) .