اتش نشانی

آتش نشانی. خاموش کردن آتش یا اطفاء حریق مجموعه اقداماتی است که برای مقابله با آتش به وسیلهٔ خاموش کردن، کنترل یا هدایت آتش های ناخواسته انجام می گیرد. اهداف آتش نشانی حفاظت از سلامت افراد، جلوگیری از آسیب به اموال و حفاظت از محیط زیست است. [ ۱]
خاموش کردن یا اطفای حریق مهارتی بسیار فنی است که احتیاج به دوره های طولانی چه در زمینه های عمومی مانند مقابله با آتش و چه در زمینه های تخصصی مانند عملیات امداد و نجات دارد. به شخصی که به صورت تخصصی به مهارت های اطفاء حریق آشناست آتش نشان می گویند. در زمان قاجار به آتش نشانی «اطفائیه» و به آتش نشان نیز «اطفائیه چی» گفته می شده است. آتش نشانی یک شغل بسیار مهم، سخت، خطرناک، حرفه ایی و پر آسیبی است و آتش نشان در هر عملیات امکان مجروح شدن یا فوت شدن را دارد.
حفاظت از حریق به صورت کلی به دو نوع عامل ( به انگلیسی: Active ) و غیرعامل ( به انگلیسی: Passive ) تقسیم می شود. استفاده از مواد نسوز یا کند سوز در تجهیزات، استفاده از دیوارهای جداکننده در ساختمان ها یا بکار بردن مواد دیر ذوب در بدنه مخازن از روش های غیرعامل آتش نشانی است. [ ۲] [ ۳] [ ۴] سیستم های آتش نشانی به صورت خودکار و غیرخودکار انجام می گیرد.
روش های آتش نشانی بستگی به نوع آتش دارد. برای مقابله با آتش باید یکی یا بیشتر از عوامل اصلی مثلث آتش یعنی هوا، ماده سوختنی یا حرارت را کنترل کرد. همچنین می توان سیستم های خاموش کننده آتش یا اطفاء حریق را به دو گروه دستی و اتوماتیک تقسیم کرد؛ که در نوع اول یعنی دستی، عملیات خاموش کردن آتش به صورت دستی و توسط افراد یا آتش نشانان صورت می پذیرد و در نوع دوم یعنی اطفای حریق اتوماتیک، این عملیات به صورت خودکار و بدون حضور عوامل انسانی صورت می پذیرد. [ ۵]
شبکه بارنده خودکار اطفاء حریق ( به انگلیسی: fire sprinkler system ) یک سیستم بسیار کارآمد و قابل اعتماد است و به طور خلاصه هدف از نصب آن حفاظت از جان انسان ها، حفاظت از اموال و حفاظت از سازه و جلوگیری از فروریزی ساختمان است. اسپرینکلر یک وسیله اطفاء کننده خودکار است که با رسیدن حرارت به عنصر حرارتی آن، باز شده و آب را روی منطقه تحت پوشش خود تخلیه می کند. اسپرینکلرها بنابر طراحی سنسور حرارتی خود در دماهای مختلف فعال می شوند. اسپرینکلرها بر اساس نوع پاشش به پایین زن و بالازن و دیواری تقسیم بندی می شوند. انتخاب نوع پاشش بر اساس شرایط معماری، شرایط سامانه لوله کشی، نوع سقف و… صورت می گیرد. روی اسپرینکلرها مشخصات آن ها به اختصار درج می شود.