اتحادیه تنوخ

[ویکی فقه] تَنوُخ، اتحادیه قبایل مختلف عرب پیش از اسلام که سلسله نسب مشترکی را پذیرفته بودند. علی رغم پاره ای گزارشهای ناهمخوان در خصوص تاریخ اولیه این پیمان در شبه جزیره عربستان ، کتیبه هایی به زبانهای سبئی، یونانی، آرامی و سریانی و نیز نوشته های بطلمیوس ، گزارش مورخان دوره اسلامی در خصوص این پیمان را، با جزئیاتی که تاکنون امکان تحقیق و بررسی آن ها فراهم نشده است، تأیید می کند.
تنوخ متعلق به «دوره مهاجرت» در تاریخ شبه جزیره عربستان است؛ دوره ای که قبایل عرب، بویژه از جنوب، به سوی مرکز و از آن جا به شمال شبه جزیره عربستان و سرانجام به سوی هلالِ خَصیب مهاجرت کردند. تا جایی که به تنوخ بر می گردد، روایات تاریخی گوناگونی از مهاجرت از تِهامه به بحرین در عربستان شرقی وجود دارد، اما پذیرش جزئیات این روایات، بدون در اختیار داشتن مآخذ کتیبه ای و غیرعربی دشوار است. با وجود این، ورود آنان به بحرین در کتیبه ای سَبَئی آمده است. تنوخ در بحرین به یک اتحادیه تبدیل شد که فرهنگ نویسان با تعبیر «مُقامٌ و تنوخٌ»، به معنای استقرار یافتن و اقامت کردن به آن اشاره می کنند، اشتقاقی که پذیرفتن یا نپذیرفتن آن به یک اندازه دشوار است. نیز گفته اند که در بحرین دو قبیله «اَزْد» (تحت فرمان جَذیمه) و «لَخْم»، به آنان پیوستند، دو قبیله مهمی که ظاهراً تنوخیان هنگامی که به هلال خصیب بویژه نیمه شرقی آن یعنی عراق رسیدند، با آنان متحد شدند، ولی روشن نیست این دو قبیله عضو همیشگی اتحادیه تنوخ شدند یا فقط با آنان ارتباط نزدیکی داشتند.
بین النهرین
تاریخ تنوخ چه در جنوبِ بین النهرین ، در حیره، و چه در شمال آن، اطراف الحَضْر (هَتْره)، شفافتر از تاریخ آن در شبه جزیره عربستان است.
← حیره
قسطنطنیه شرقی. تاریخ تنوخ در این منطقه، بویژه در دوره پیش از اسلام و نیز در دوره اسلامی واضح و آشکار است.
← دوران پیش از اسلام
...