[ویکی فقه] در جایی که اتانازی یا قتل از روی ترحم با رضایت و درخواست مجنی علیه صورت گیرد، برخی به انتفای این مجازات نظر داده اند با این استدلال که قصاص حق مجنی علیه است یا در این مورد در امکان قصاص، شبهه هست. به نظر می رسد چنین اذنی بر مجازات تأثیری ندارد و ادله معتقدان به انتفای قصاص در مورد یادشده، قابل نقد است.بنا بر دیدگاه انتفای قصاص، جایگزینی دیه نیز موافقان و مخالفانی دارد و در نهایت، با انتفای قصاص و دیه، تعزیر مرتکب نیز جای بحث است که این نوشته با بررسی استدلال ها و آرای هر یک، نظریه امکان تعزیر مرتکب را تقویت می کند.
واژه aisanahtuE با تلفظ اوتانازی، اتانازی، آتانازی یا یوتانازی در فارسی به بیمارکشی با ترحم، بیمارکشی طبی، تسریع در مرگ محتضر ، مرگ مشفقانه، قتل از روی ترحم، مرگ خودخواسته، بِهْ مرگی، مرگ آسان و مرگ راحت ترجمه شده است و نویسندگان عرب واژگان الموت الیسیر، الموت الجید، الموت الکریم، موت الرحمة، تیسیر الموت، القتل الرحیم و رصاصة الرحمة را به کار برده اند و در اصطلاح عبارت است از: کشتن بدون درد کسی که از ناراحتی غیر قابل تحمل، رنج می برد. یا کشتن عمدی کسی که در شرف مرگ قرار دارد به منظور رهانیدن وی از رنج و تعب. در تبیین گونه ها، اتانازی از جهتی به فعال و انفعالی تقسیم می شود که در نوع نخست، پزشک یا فرد دیگری با انجام فعل از روی ترحم یا با انگیزه مشابه، به زندگی بیمار خاتمه می دهد; و در نوع دوم از ادامه درمان و تلاش برای زنده نگه داشتن بیمار علاج ناپذیر صرف نظر می کند. هر یک از دو صورت فوق نیز ممکن است با رضایت یا بدون رضایت بیمار صورت گیرد که به ترتیب از آن به اتانازی داوطلبانه و غیرداوطلبانه یاد می شود.
مجازات اتانازی
از بین اقسام فوق، مجازات مرتکب در اتانازی انفعالی با تردیدهایی همراه است; ولی اتانازی فعال از مصادیق قتل عمد به شمار می رود. با این حال از آن جا که در اتانازی فعال، داوطلبانه اقدام به قتل و سلب حیات پس از تقاضای مجنی علیه و اصرار وی صورت می گیرد، این سؤال مطرح است که اعلام رضایت قبلی، عفو از قصاص و تقاضای قتل چه تأثیری بر مجازات قتل عمدی دارد؟اقوالی مبنی بر انتفای قصاص، انتفای قصاص و دیه، انتفای هر نوع مجازات حتی تعزیر و بی تأثیر بودن این گونه رضایت در مجازات مرتکب را در آرای فقهی و حقوقی می توان یافت. این تحقیق در صدد است این آرا را نقد و بررسی کند.
صور سقوط قصاص
سقوط قصاص با اعلام رضایت مجنی علیه بر قتل، به سه صورت در فقه طرح شده است:
← صورت اول
...
واژه aisanahtuE با تلفظ اوتانازی، اتانازی، آتانازی یا یوتانازی در فارسی به بیمارکشی با ترحم، بیمارکشی طبی، تسریع در مرگ محتضر ، مرگ مشفقانه، قتل از روی ترحم، مرگ خودخواسته، بِهْ مرگی، مرگ آسان و مرگ راحت ترجمه شده است و نویسندگان عرب واژگان الموت الیسیر، الموت الجید، الموت الکریم، موت الرحمة، تیسیر الموت، القتل الرحیم و رصاصة الرحمة را به کار برده اند و در اصطلاح عبارت است از: کشتن بدون درد کسی که از ناراحتی غیر قابل تحمل، رنج می برد. یا کشتن عمدی کسی که در شرف مرگ قرار دارد به منظور رهانیدن وی از رنج و تعب. در تبیین گونه ها، اتانازی از جهتی به فعال و انفعالی تقسیم می شود که در نوع نخست، پزشک یا فرد دیگری با انجام فعل از روی ترحم یا با انگیزه مشابه، به زندگی بیمار خاتمه می دهد; و در نوع دوم از ادامه درمان و تلاش برای زنده نگه داشتن بیمار علاج ناپذیر صرف نظر می کند. هر یک از دو صورت فوق نیز ممکن است با رضایت یا بدون رضایت بیمار صورت گیرد که به ترتیب از آن به اتانازی داوطلبانه و غیرداوطلبانه یاد می شود.
مجازات اتانازی
از بین اقسام فوق، مجازات مرتکب در اتانازی انفعالی با تردیدهایی همراه است; ولی اتانازی فعال از مصادیق قتل عمد به شمار می رود. با این حال از آن جا که در اتانازی فعال، داوطلبانه اقدام به قتل و سلب حیات پس از تقاضای مجنی علیه و اصرار وی صورت می گیرد، این سؤال مطرح است که اعلام رضایت قبلی، عفو از قصاص و تقاضای قتل چه تأثیری بر مجازات قتل عمدی دارد؟اقوالی مبنی بر انتفای قصاص، انتفای قصاص و دیه، انتفای هر نوع مجازات حتی تعزیر و بی تأثیر بودن این گونه رضایت در مجازات مرتکب را در آرای فقهی و حقوقی می توان یافت. این تحقیق در صدد است این آرا را نقد و بررسی کند.
صور سقوط قصاص
سقوط قصاص با اعلام رضایت مجنی علیه بر قتل، به سه صورت در فقه طرح شده است:
← صورت اول
...
wikifeqh: اتانازی
