ابگر سلسله

اَبگَر، سلسلۀ
(یا: آبگار) سلسله ای معاصر با اشکانیان در اِدِسا از قرن ۲ پ م تا قرن ۳ م. با شکست سلوکیان در بِین النهرِین و سلطۀ پارتیان بر این مناطق، سلسله های محلی شکل گرفتند که از آن میان سلسله اَبگَر معروف است. نام شاهان این سلسله ایرانی و یا عربی است و از لحاظ قومی عرب بودند و به آرامی می نوشتند. اولین شاه ادسا که نام وی در متون تاریخی ظاهر می شود، اَبگَر اول است که متحد تیگران کبیر امیر ارامنه بود. اَبگَر دوم نیز در لشگرکشی شرقی پومپیوس برای تنظیم امور شرق به عنوان شاه ادسا تأیید شد؛ همچنین او لشگر کراسوس را، پیش از رویارویی آن ها با پارتیان در نبرد حَرّان، راهنمایی کرد. از نظر مورخان غربی، خیانت ابگر دوم به کراسوس به هزیمت تاریخی روم انجامید. ابگر پنجم، دیگر شاه این دودمان، در میان گروهی بود که در ۴۹ م به استقبال مهرداد نامزد انتخابی رومیان برای تاج و تخت اشکانی رفت. از نظر مورخان غربی، خیانت ابگر پنجم به مهرداد جوان و بی تجربه فرصت کافی به پارتیان جهت مقابله با او را داد. ابگر هشتم یا ابگر بزرگ ( ۱۷۷ ـ ۲۱۲ م)، در سال های پایانی قرن دوم خط مشی مستقلی پیش گرفت، اما در نهایت دولت وی تابعیت روم را پذیرفت. کاراکالا امپراتور روم جانشین او، ابگر سوروس را دستگیر و از مقامش خلع کرد و ادسا یک کلنی رومی اعلام شد. حکم فرمایی آخرین شاهان این دودمان اسمی بود و آخرین شاه آن به همراه همسرش به روم پناهنده شد.