[ویکی فقه] اِبْنِ هِشام، ابومحمد عبدالملک بن هشام بن ایوب حِمَیری (د ۲۱۳ یا ۲۱۸ق/ ۸۲۸ یا ۸۳۳م)، محدث، مورخ، ادیب، نسب شناس و تدوین کنندۀ مشهور ترین کتاب دربارۀ سیرۀ پیامبر است.
از زندگی وی آگاهیهای ناچیزی در دست است. نخستین بار در سدۀ ۶ق/ ۱۲م سهیلی در شرح خود بر سیره و پس از او قفطی اشاره های کوتاهی به زندگی او کرده اند. برخی آگاهی ها نیز از طریق ذهبی به دست می آید. قدیم ترین منبع، ابن هشام را به حمیریان یمن نسبت می دهد، اما قفطی این نظر را مبتنی بر حدس و گمان می داند و با استناد به گفتۀ تاریخ نگار مصری، ابوسعید عبدالرحمن بن یونس، او را ذُهْلی، منسوب به ذهل ابن معاویه بن...، تیره ای از کِنده، می شمارد. ذهبی ذهلی بودن ابن هشام را صحیح تر می داند و برخی نیز او را مَعافِری و سَدوسی دانسته اند. به هر حال دلایل روشنی برای تعیین دقیق نسب او در دست نیست. تنها نکتۀ قابل ذکر این است که نمی توان علاقۀ ابن هشام را به حمیریان نادیده گرفت، زیرا او اثری دربارۀ پادشاهان حمیر تألیف کرده و پدر او نیز به تاریخ این قوم علاقه مند بوده و ابن هشام چند بار وقایعی را از طریق او در این اثر نقل کرده است.
از زندگی وی آگاهیهای ناچیزی در دست است. نخستین بار در سدۀ ۶ق/ ۱۲م سهیلی در شرح خود بر سیره و پس از او قفطی اشاره های کوتاهی به زندگی او کرده اند. برخی آگاهی ها نیز از طریق ذهبی به دست می آید. قدیم ترین منبع، ابن هشام را به حمیریان یمن نسبت می دهد، اما قفطی این نظر را مبتنی بر حدس و گمان می داند و با استناد به گفتۀ تاریخ نگار مصری، ابوسعید عبدالرحمن بن یونس، او را ذُهْلی، منسوب به ذهل ابن معاویه بن...، تیره ای از کِنده، می شمارد. ذهبی ذهلی بودن ابن هشام را صحیح تر می داند و برخی نیز او را مَعافِری و سَدوسی دانسته اند. به هر حال دلایل روشنی برای تعیین دقیق نسب او در دست نیست. تنها نکتۀ قابل ذکر این است که نمی توان علاقۀ ابن هشام را به حمیریان نادیده گرفت، زیرا او اثری دربارۀ پادشاهان حمیر تألیف کرده و پدر او نیز به تاریخ این قوم علاقه مند بوده و ابن هشام چند بار وقایعی را از طریق او در این اثر نقل کرده است.