ابوعطا

از آوازهای دستگاه شورکه به آن دستان عرب هم می گویند. شاهد آن درجۀ چهارم گام شور است، ایست آن درجۀ دوم و خاتمۀ آن روی شاهد شور است. منظور از گام دوری از نت هاست در فاصله یک اکتاو یا چهارم یا پنجم درست است که روی برخی از درجات آن مقام یا گوشۀ خاصی بنا می شود و با مفهوم اروپایی گام متفاوت است. برخلاف دشتی و افشاری، ابوعطا نت متغیّر ندارد. اوج ابوعطا گوشۀ حجاز است و شاهد حجاز درجۀ پنجم شور است. اگر بخواهیم گامی برای ابوعطا قائل شویم همان گام شور خواهد بود. ابوعطا از لحاظ حالت، آوازی لطیف، شیرین، و احساسی عمیق است و خیلی زود روی شنونده تأثیر می گذارد. گوشه های ابوعطا عبارت اند از رامْکَلی، درآمد، سَیَخی، حِجاز، یقولونهَ، بسته نگار، چهارپاره (چهار باغ)، غم انگیز، خسروشیرین، گبَری (گوری)، یَتیمَک، گیلکی، و مثنوی. برخی از آهنگ های معروف ابوعطا عبارت اند از بهار دلکش اثر درویش خان؛ مشتاق و پریشان اثر وزیری؛ چهار مضراب ابوعطا اثر حسن کسایی؛ پیش درآمد ابوعطا اثر منوچهر سلطانی؛ و پیش درآمد ابوعطا اثر علی اکبر شهنازی.