ابوعبید قاسم بن سلام

دانشنامه اسلامی

[ویکی نور] ابوعُبید قاسم بن سلام خُزاعی از جمله ادبای برجسته عرب و صاحب تألیفات فراوان است.
نسب پدرش در روایتی با نامهای عربی سلام بن مسکین بن زید ضبط گردیده، حال آنکه در برخی از منابع چنین آمده که پدر وی اسیری رومی (یونانی) بوده است. بنا به روایتی پدرش مملوک یکی از مردم هرات بود و با قبیله ی عرب «ازد» نسبت ولاء داشت و ابوعبید نیز در همان شهر تولد یافت. نسبت «خزاعی» نشان می دهد که او به شاخه ی خزاعه از «ازد» مربوط بوده است.
ولادت او در فاصله ی سالهای 150 تا 157ق ذکر شده است. اینکه دوران نوجوانی ابوعبید چگونه سپری گشته، بر ما پوشیده است. تنها در حکایتی چنین آمده که او - ظاهراً در خراسان - همراه با فرزند مولای خود به مکتب می رفته است. ابوعبید پس از گذراندن دورس مقدماتی برای تحصیل در سطحی بالاتر رهسپار عراق گردید. برای تخمین زمان رسیدن ابوعبید به بغداد، توجه به دو تن از شیوخ بغدادی او کارساز خواهد بود.
ابوعبید ابتدا در «شارع بشر و بشیر» به تعلیم اشتغال ورزید و پس از آشنایی با ثابت نصر خزاعی (از امیران عباسی و خویشاوند هم قبیله اش) به عنوان مودِّب فرزندان او برگزیده شد. همچنین گزارش شده که او به تعلیم فرزندان هرثمة بن اعین از امیران عباسی نیز پرداخته است.
هارون خلیفه ی عباسی ثابت بن نصر خزاعی را به فرمانراویی ثغور شام برگماشت و او راهی آن دیار شد و چون توانایی ابوعبید را نیک می شناخت، او را به عنوان قاضی شهر طرسوس، مرکز ولایت ثغور برگزید و وی تا پایان فرمانراوایی ثابت در این سمت باقی بود. ابوعبید پس از حدود دو دهه دوری از بغداد بدان شهر بازگشت و چندی در آنجا مقیم شد. از 211ق که عبدالله ابن طاهر خزاعی پس از سالها جنگ در شام و مصر به بغداد درآمد، با دانش دوستی و گشاده دستی چنان ابوعبید را به خود مجذوب ساخت که وی هر کتابی که تألیف می کرد، نزد او می فرستاد و پاداش بسیار دریافت می داشت و از غیر او صله دریافت نمی کرد.

پیشنهاد کاربران

بپرس