ابوعبدالله حسین بن احمد شیعی

[ویکی فقه] اَبو عَبْدُ اللهِ شیعی، حسین بن احمد بن محمد زکریا (د ۲۹۵ق/ ۹۱۱ م)، داعی اسماعیلی و بنیان گذار خلافت فاطمیان در شمال افریقا بود.
ابوعبدالله در نیمه دوم سده ۳ ق به اسماعیله پیوست و ابن حوشب داعی منطقه یمن او را به مغرب فرستاد. در آن جا در طول تقریباً ۱۵ سال چنان قدرت و اعتباری کسب کرد که توانست با کمک سپاهی از قبایل کتامه خاندان های اغالبه، بنی مدرار و رستمیان تاهرت در شمال افریقا را براندازد و خلافت فاطمیان را پایه گذاری کند.
مهم ترین مرجع در باب ابوعبدالله
مهم ترین مرجع در باب ابوعبدالله کتاب افتتاح الدعوه اثر قاضی نعمان است که تقریباً یگانه منبع مورخان پس از وی به شمار می رود. این کتاب که در ۳۴۶ق/ ۹۵۷ م نوشته شده، مشروح ترین گزارش را در خصوص فعالیت های ابوعبدالله آورده است. قاضی نعمان که باید وی را نظریه پرداز خلافت فاطمیان به شمار آورد، به بیان دوره ای از تاریخ دعوت اسماعیلی پرداخته که از آخرین سال های دوره «ستر» و شروع فعالیت های علنی اسماعیلیه در یمن آغاز می شود و به ظهور عبیدالله مهدی در افریقیه و ابتدای خلافت فاطمیان پایان می پذیرد. گزارش قاضی نعمان به ویژه از آن جهت ممتاز است که منحصراً از مراحل دعوت عبیدی در یمن و شمال افریقا یاد کرده و به همین جهت از پراکندگی در ذکر وقایع ـ که دیگر مورخان، غالباً بدان دچار آمده اند ـ برکنار مانده است، به علاوه، این کتاب فقط حدود نیم قرن پس از وقایعی که قاضی نعمان به ذکر آن ها پرداخته، نگاشته شده است. همین ویژگی ها موجب شده که منابع بعدی درباره ابوعبدالله شیعی، افتتاح الدعوه را مبنای گزارش های خود قرار دهند.
قاضی، وداد، مقدمه بر افتتاح الدعوة قاضی نعمان، ص۲۰_۲۲، بیروت، ۱۹۷۰ م.
چنانکه «سیرة الحاجب جعفر» که اندکی پس از افتتاح الدعوه نوشته شده، تفصیل وقایع را به آن ارجاع داده
یمانی، محمد بن محمد، «سیرة الحاجب جعفر»، ج۱، ص۱۲۵، به کوشش و ایوانف، کلیة الآداب بالجامعة المصریه، قاهره، ۱۹۳۶ م.
...