ابوطیب لغوی

ابوطیّب لغوی ( ؟ - ۹۶۲ ) ( ابوالطیب عبدالواحد بن علی عسکری لغوی حلبی ) لغوی و شاعر عرب زبان ایرانی در سده چهارم قمری بود. [ ۱] [ ۲] [ ۳]
در عسکر مکرم از شهرک های خوزستان زاده شد، از این سو به «عسکری» نیز شناخته شد. نخست در زادگاه خود علم آموخت. سپس به بغداد رفت و نزد استادان زبان عربی در زبان شناسی تخصص یافت. خانوادهٔ او به حلب کوچیدند و آنجا میهن گزیدند، ابوالطیب نیز در حلب، به علم آموزی ادامه داد و در دربار سیف الدوله جایگاهی یافت؛ آن هنگام از متنبی و ابن جنی در برابر ابن خالویه و یارانش، دفاع می کرد. ابوالطیب آن قدر در حلب ماند که به «لغوی حلبی» نسب گرفت.
در اواخر سال ۳۵۱ قمری، رومیان به حلب هجوم بردند و سیف الدوله از دفاع ناتوان شد. در این میان، ابوالطیب در ۲۶ دسامبر ۹۶۲/ ۲۱ ذیقعده ۳۵۱ کشته شد. [ ۱]
• کتاب الإبدال: واژگانی مبدل را در آن بررسی کرده؛ واژگانی که یکی از حروفشان دگرگون است بی آنکه معنایشان دگرگون شود. مانند: هثرم و هذرم، العَتَهَ و العَلَه، المِحراث و المِحراک، یحرف و یقرب.
• مراتب النحویین[ ۴]
• شجر الدّر: واژگان متداخلُ المعانی را در آن بررسی کرده؛ واژگانی که معنای هر حرف آن از معنای حرف دیگرش، متفاوت است.
• المثنّی
• الإتباع: واژگان دوگانه ای که با یکدیگر تأکید می سازند، پس از آنکه حرف یکم واژهٔ دوم را دگرگون می کند؛ مانند: جائع نائع، شدید أدید، حسن بسن، شحیح أنیح، مجنون مخنون.
• کتاب الاضداد[ ۵]
• کتاب الفرق یا الفروق
• طبقات الشعراء[ ۱]