ابوبکر بن علی صنهاجی بیذق

[ویکی فقه] بَیْذَق، ابوبکر بن علی صنهاجی (د ح نیمۀ سدۀ ۶ق/۱۲م)، نویسنده خاطراتی درباره نخستین دوره های تاریخ موحّدون بود. از مریدان ابن تومرت و مؤلف اثری با عنوان اخبار المهدی بن تومرت.
بیذق معرب پیاده به معنای سرباز یا پیاده، از مُهره های شطرنج است و ظاهراً در مغرب با توجه به همین معنا، بر مردان کوتاه قد اطلاق می شده است.
بیذق در کتاب ابن خلدون و ابن قطان
جای بسی شگفتی است که در هیچ یک از آثار موجود دربارۀ تاریخ و رجال مغرب در این دوران، اشاره ای به بیذق دیده نمی شود و آگاهی های مختصر ما مختصر به کتاب اوست. برخی از محققان با استناد به قرائنی، تولد او را حدود سال ۴۹۰ق/۱۰۹۷م تخمین زده اند. نام او نخست از طریق روایت هایی شناخته شده است که ابن خلدون در کتاب العِبَر و مؤلف گمنام الحُلَل المَوْشیَّة از قول او نقل کرده اند و نیز از طریق بخش هایی که ابن قَطّان، صاحب نظم الجُمان، از آثار او رونویسی کرده است.
بیذق از نخستین موحدون
اما مجموعه اوراقی که لوی پرووانسال در کتابخانه اِسکوریال (ش ۱۹۱۹) کشف کرد و انتشار آن ها در اسناد منتشر نشده ای از تاریخ موحّدون موجب شد که ناگهان نام بیذق از پرده فراموشی بیرون آید. در کتاب او، خاطرات واقعی شخصیتی را می بینیم که در وقایعی که نقل می کند خود نقش فعالی داشته و از همان آغاز یکی از نخستین موحدون بوده است.
کتاب بیذق
...