ابوالهول ایرانی: «امیرعباس هویدا و معمای انقلاب ایران» ( به انگلیسی: The Persian Sphinx: Amir Abbas Hoveyda and the Riddle of the Iranian Revolution ) که در ایران به «معمای هویدا» معروف است، نام کتابی از عباس میلانی است که عبدالرضا ( هوشنگ ) مهدوی به فارسی برگردانده است.
... [مشاهده متن کامل]
این کتاب در سال ۲۰۰۰ میلادی در واشینگتن چاپ شد و در سال ۱۳۸۰ به فارسی برگردانده شد و نشر پیکان چاپ دوم آن را در ۵۰۰۰ نسخه و در قطع وزیری کوچک با جلد شومیز منتشر کرده است. همچنین این کتاب با نثر فارسیِ نویسنده با نام «معمای هویدا» در سال ۱۳۸۱ در انتشارات آتیه چاپ شد و رادیو آلمان آن را به عنوان کتاب سال انتخاب کرد.
کتاب، هرچند به صورت داستانگونه نوشته شده است ولی در حقیقت شرح زندگی امیرعباس هویدا نخست وزیر با سابقه محمدرضا پهلوی است و شرح حال وی را از بدو تولد تا لحظه مرگ توضیح می دهد.
عباس میلانی می گوید که ترجمه فارسی کتابش ( که در ابتدا به زبان انگلیسی چاپ شده بود ) روایت غیر قانونی است مترجم بدون اجازه، به تصریحی که میلانی گفته بود «خودم دارم کتاب را ترجمه می کنم»، گوش نداد و چاپ کرد.
کتاب دارای پیشگفتار و ۱۶ فصل و مراجع و فهرست اعلام است. عناوین فصل ها عبارتند از:
• پل آه ها
• دلتنگی های بیروت
• مسافر پاریس
• سرزمین عجایب
• رسوایی پاریس
• سالهای سرگردانی
• انقلاب سفید
• کانون مترقی
• زمستان نارضایتی
• یادداشت های زمان جنگ
• سیاست در پمپئی نفتی
• دره جنّی
• سقوط پمپئی
• سپر بلا
• قاضی شرع
• زمهریر
هویدا اندک زمانی پس از آن که به نخست وزیری رسید، شروع به جمع آوری پرونده ای کاملاً سری کرد که شامل اسناد و مدارکی دربارهٔ فساد مالی مقامات بلندپایه بود. مدارک در پاکت بزرگ ضخیم لاک و مهر شده ای در گاوصندوق دفتر هویدا نگهداری می شد. هویدا هروقت به مسافرت می رفت پاکت را به وجیهه معرفت می سپرد… ص ۲۶۱
همین که هویدا نخستین گام را به سوی حیاط برداشت. یک نفر از گروه اسلحه کمری اش را بیرون کشید، گردن هویدا را هدف قرار داد و دو گلوله شلیک کرد. هویدا در اثر اصابت گلوله به زمین افتاد و خون از وی جاری شد… ص ۴۲۸
نقدهای متعددی در داخل و خارج ایران به مطالب این کتاب نوشته شده است. این نقدها شامل وقایع نخست وزیری و منش هویدا و نیز در نحوه اعدام وی مطرح شده است.

... [مشاهده متن کامل]
این کتاب در سال ۲۰۰۰ میلادی در واشینگتن چاپ شد و در سال ۱۳۸۰ به فارسی برگردانده شد و نشر پیکان چاپ دوم آن را در ۵۰۰۰ نسخه و در قطع وزیری کوچک با جلد شومیز منتشر کرده است. همچنین این کتاب با نثر فارسیِ نویسنده با نام «معمای هویدا» در سال ۱۳۸۱ در انتشارات آتیه چاپ شد و رادیو آلمان آن را به عنوان کتاب سال انتخاب کرد.
کتاب، هرچند به صورت داستانگونه نوشته شده است ولی در حقیقت شرح زندگی امیرعباس هویدا نخست وزیر با سابقه محمدرضا پهلوی است و شرح حال وی را از بدو تولد تا لحظه مرگ توضیح می دهد.
عباس میلانی می گوید که ترجمه فارسی کتابش ( که در ابتدا به زبان انگلیسی چاپ شده بود ) روایت غیر قانونی است مترجم بدون اجازه، به تصریحی که میلانی گفته بود «خودم دارم کتاب را ترجمه می کنم»، گوش نداد و چاپ کرد.
کتاب دارای پیشگفتار و ۱۶ فصل و مراجع و فهرست اعلام است. عناوین فصل ها عبارتند از:
• پل آه ها
• دلتنگی های بیروت
• مسافر پاریس
• سرزمین عجایب
• رسوایی پاریس
• سالهای سرگردانی
• انقلاب سفید
• کانون مترقی
• زمستان نارضایتی
• یادداشت های زمان جنگ
• سیاست در پمپئی نفتی
• دره جنّی
• سقوط پمپئی
• سپر بلا
• قاضی شرع
• زمهریر
هویدا اندک زمانی پس از آن که به نخست وزیری رسید، شروع به جمع آوری پرونده ای کاملاً سری کرد که شامل اسناد و مدارکی دربارهٔ فساد مالی مقامات بلندپایه بود. مدارک در پاکت بزرگ ضخیم لاک و مهر شده ای در گاوصندوق دفتر هویدا نگهداری می شد. هویدا هروقت به مسافرت می رفت پاکت را به وجیهه معرفت می سپرد… ص ۲۶۱
همین که هویدا نخستین گام را به سوی حیاط برداشت. یک نفر از گروه اسلحه کمری اش را بیرون کشید، گردن هویدا را هدف قرار داد و دو گلوله شلیک کرد. هویدا در اثر اصابت گلوله به زمین افتاد و خون از وی جاری شد… ص ۴۲۸
نقدهای متعددی در داخل و خارج ایران به مطالب این کتاب نوشته شده است. این نقدها شامل وقایع نخست وزیری و منش هویدا و نیز در نحوه اعدام وی مطرح شده است.
