ابوالعباس احمد بن محمد بن عبدالکریم قصاب آملی مشهور به شیخ ابوالعباس قصاب آملی عارف و صوفی نامدار ایرانی قرن چهارم قمری بود.
او مرید محمد بن عبدالله طبری و او مرید ابومحمد جُرَیری و او مرید جنید بغدادی بود. ابوالعباس معاصر با عضدالدوله دیلمی ( ۳۷۲–۳۳۸ ق ) بود. او از مشایخ صوفیهٔ آمل و طبرستان بود و علم بالای لدنی داشت. شهاب الدین یحیی سهروردی او را از حکما شمرده و در کنار بایزید بسطامی و حسین منصور حلاج و ابوالحسن خرقانی از ادامه دهندگان حکمت خسروانی دانسته است. عطار نیشابوری از او با القابی همچون: قطب اصحاب، شیخ عالم، نقیب مشایخ، شیخ مطلق، پیر و سلطان عهد یاد می کند. او از طایفه جوانمردان و اصحاب فتوت آمل بوده است و پدرش قصاب بود.
... [مشاهده متن کامل]
ابوالعباس قصاب چگونگی ورودش به طریقت را خواست خداوند و توفیق و عنایت او می داند. جامی در نفحات الانس آورده است، که ابوسعید ابوالخیر گفته است: شخصی به نزدیک شیخ ابوالعباس درآمد و از وی طلب کرامات کرد. او گفت: نمی بینی که آن نه از کرامات است پسر قصابی بود از پدر قصابی آموخته، چیزی به او نمودند او را بربودند و به بغداد تاختند پیش شبلی و از بغداد به مکه، از آن جا به مدینه، از مدینه به بیت المقدس و در بیت المقدس خضر را به او نمودند و در دل خضر افکند، تا وی را از آن خرابات ها می آیند و از ظلمت ها بیزار می شوند و توبه می کنند، نعمت ها فدا می کنند و از اطراف عالم، سوختگان می آیند و از ما او را می جویند.
به نقل از «پیران خراسان» تألیف جواد نوربخش:
• ابوسعید هیچ کس را شیخ مطلق نخواندی الا شیخ ابوالعباس قصاب را و پیر ابوالفضل را پیر خواندی چه او پیر صحبت وی بود. ( اسرار التوحید )
• بزرگان عرفاً می گفتند که: در عصر ما سه پیر را زیارت باید کرد. شیخ ابوالعباس به آمل و شیخ احمد نصر را به نیشابور و شیخ ابوعلی سیاه را به مرو. ( نامه دانشوران، ج ۵ )
• همچنین گفته شده وی اهل سخن گفتن با خلق بوده است و توصیه های بسیار بر اطعام درویشان داشته و فضیلت این کار را بیش از صد رکعت نماز یا به جا آوردن دائم نماز شب می دانسته است. همین امور، احوال وی را از صوفیان متمایز و نزدیک به ویژگی های اهل فتوت، ازجمله سخاوت و مهمان نوازی، می گرداند.
• جوانمردان راحت خلقند نه وحشت خلق، که ایشان را صحبت با خدای بود از خلق و از خدای به خلق نگرند. ( تذکرة الاولیاء عطّار )
او مرید محمد بن عبدالله طبری و او مرید ابومحمد جُرَیری و او مرید جنید بغدادی بود. ابوالعباس معاصر با عضدالدوله دیلمی ( ۳۷۲–۳۳۸ ق ) بود. او از مشایخ صوفیهٔ آمل و طبرستان بود و علم بالای لدنی داشت. شهاب الدین یحیی سهروردی او را از حکما شمرده و در کنار بایزید بسطامی و حسین منصور حلاج و ابوالحسن خرقانی از ادامه دهندگان حکمت خسروانی دانسته است. عطار نیشابوری از او با القابی همچون: قطب اصحاب، شیخ عالم، نقیب مشایخ، شیخ مطلق، پیر و سلطان عهد یاد می کند. او از طایفه جوانمردان و اصحاب فتوت آمل بوده است و پدرش قصاب بود.
... [مشاهده متن کامل]
ابوالعباس قصاب چگونگی ورودش به طریقت را خواست خداوند و توفیق و عنایت او می داند. جامی در نفحات الانس آورده است، که ابوسعید ابوالخیر گفته است: شخصی به نزدیک شیخ ابوالعباس درآمد و از وی طلب کرامات کرد. او گفت: نمی بینی که آن نه از کرامات است پسر قصابی بود از پدر قصابی آموخته، چیزی به او نمودند او را بربودند و به بغداد تاختند پیش شبلی و از بغداد به مکه، از آن جا به مدینه، از مدینه به بیت المقدس و در بیت المقدس خضر را به او نمودند و در دل خضر افکند، تا وی را از آن خرابات ها می آیند و از ظلمت ها بیزار می شوند و توبه می کنند، نعمت ها فدا می کنند و از اطراف عالم، سوختگان می آیند و از ما او را می جویند.
به نقل از «پیران خراسان» تألیف جواد نوربخش:
• ابوسعید هیچ کس را شیخ مطلق نخواندی الا شیخ ابوالعباس قصاب را و پیر ابوالفضل را پیر خواندی چه او پیر صحبت وی بود. ( اسرار التوحید )
• بزرگان عرفاً می گفتند که: در عصر ما سه پیر را زیارت باید کرد. شیخ ابوالعباس به آمل و شیخ احمد نصر را به نیشابور و شیخ ابوعلی سیاه را به مرو. ( نامه دانشوران، ج ۵ )
• همچنین گفته شده وی اهل سخن گفتن با خلق بوده است و توصیه های بسیار بر اطعام درویشان داشته و فضیلت این کار را بیش از صد رکعت نماز یا به جا آوردن دائم نماز شب می دانسته است. همین امور، احوال وی را از صوفیان متمایز و نزدیک به ویژگی های اهل فتوت، ازجمله سخاوت و مهمان نوازی، می گرداند.
• جوانمردان راحت خلقند نه وحشت خلق، که ایشان را صحبت با خدای بود از خلق و از خدای به خلق نگرند. ( تذکرة الاولیاء عطّار )
