ابوالعالیه رفیع بن مهران ریاحی بصری

[ویکی فقه] رُفَیع بن مهران ریاحی بصری مفسر نامی، ثقه و از جمله تابعان بزرگ بوده است.
رُفَیع بن مهران ریاحی بصری است. او زمان جاهلیت را درک کرد و پس از گذشت دو سال از ارتحال پیامبر (صلی الله علیه و آله وسلّم)، اسلام آورد. عجلی می گوید: او از جمله تابعان بزرگی بود که به تفسیر، شهره بودند، وی تابعی و ثقه بود. از امیر مؤمنان (علیه السّلام)، عبدالله بن مسعود، ابی بن کعب، عبدالله بن عباس، حذیفه، ابوذر، ابو ایوب و دیگر بزرگان اصحاب روایت کرده است. همگی بر ثقه بودن او اتفاق نظر دارند. ابن ابی داود می گوید: بعد از صحابه، هیچ کس داناتر از ابو عالیه در علم قرائت نیست و پس از او به ترتیب سعید بن جبیر، سدی و ثوری قرار دارند. ابو عالیه در سال ۹۳ درگذشت؛ او اولین کسی بود که در ماوراءالنهر اذان گفت.
ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی، تهذیب التهذیب، ج۳، ص۲۸۴ - ۲۸۶.
حافظ شمس الدین داوودی می گوید: ابو العالیه قرآن را از ابن مسعود و علی و گروه دیگری فرا گرفت و بر ابی بن کعب و غیره خوانده و قتاده و خالد حذاء و ربیع بن انس و ابو عمرو بن علاء و جمعی دیگر (نیز) از او فرا گرفته اند. از ابوخلده نقل شده که از قول او گفته است: ابن عباس مرا در کنار خود بر روی تخت می نشاند در حالی که قریش پایین تر از او می نشستند و می گفت: علم، این گونه که شرافت انسان شریف را می افزاید، بردگان را بر تخت می نشاند. همچنین گفته است: ثقه بود و مرسلات بسیاری داشت. کتابی در تفسیر نوشته که ربیع بن انس بکری از آن نقل کرده است و جماعت محدثان، حدیث او را اخذ کرده اند.
داودی، شمس الدین، طبقات المفسرین، ج۱، ص۱۷۳ - ۱۷۲ شماره ۱۷۰.
سیوطی می گوید: از طریق ابو جعفر رازی، از ربیع بن انس، از ابو عالیه، حجم بزرگی از تفسیر، از ابی بن کعب روایت شده است. - سپس می گوید: - این اسناد درستی است. ابن جریر و ابن ابی حاتم و حاکم در المستدرک و احمد در مسند از آن بسیار نقل کرده اند.
سیوطی، جلال الدین، الاتقان، ج۴، ص۲۴۰.
...