ابوالحسن صَبا ( ۱۴ فروردین ۱۲۸۱ – ۲۹ آذر ۱۳۳۶ ه. ش ) موسیقی دان، آهنگساز، نوازنده و آموزگار موسیقی اهل ایران بود. او در طولِ چهل سال فعالیت حرفه ای اش به آهنگسازی، طراحی شیوه های نوین نوازندگی، گردآوری ردیف، تألیف کتاب های آموزشی و تربیت شاگردانی سرشناس پرداخت و از این رو هنرمندی تأثیرگذار در رشد جریان های موسیقی در ایران شناخته می شود. وی با اصول علمی موسیقی غربی آشنایی کامل داشت و در عین حال بر گسترش و پیشرفت موسیقی سنتی و محلی ایران تمرکز داشت. از وی به خاطر نوآوری ها و تحولاتی که در موسیقی ایران پدید آورد، با عنوانِ «نیمای موسیقی ایرانی» یاد می شود و مدتی که در این عرصه حضور داشته است را «دوران طلایی موسیقی» نام نهاده اند.
... [مشاهده متن کامل]
ابوالحسن صبا در تهران زاده شد. او از سه سالگی در خانواده ای اهل هنر با موسیقی آشنا شد و مقدمات آموختن موسیقی را ابتدا نزد پدرش آغاز کرد. از شش سالگی نواختن سه تار را نزد میرزاعبدالله فراهانی فراگرفت. نُه ساله بود که به کلاس تار و سه تار درویش خان راه یافت و همزمان آموختن کمانچه را نیز با حسین خان اسماعیل زاده ادامه داد. پس از آن در دوران نوجوانی سازهای دیگری مانند ویلن را با حسین هنگ آفرین و سنتور را با علی اکبرخان شاهی آموخت، و فراگیری تئوری موسیقی و شیوهٔ نوازندگی در موسیقی کلاسیک را نیز در همین دوران آغاز کرد. پس از اتمام دورهٔ ابتدایی، در مدرسهٔ آمریکایی ادامهٔ تحصیل داد و در آنجا با سلفژ و نواختن پیانو آشنا شد. وی در ادامه وارد مدرسهٔ عالی موسیقی شد که تحت مدیریت علینقی وزیری بود که تازه از اروپا به ایران بازگشته بود. او در این مدرسه با پشتکار و استعدادی که داشت، توانست علاوه بر فراگیری موسیقی، در تدریس و تمرین دادن به دیگر هنرجویان نیز وزیری را یاری دهد. از صبا به خاطر توانایی و تسلط وی در نواختن انواع مختلفی از سازها، به عنوان «مردی که به تنهایی یک ارکستر کامل است» نیز یاد کرده اند.
فعالیت حرفه ای صبا که از مدرسهٔ عالی موسیقی آغاز شده بود، ادامه یافت. در این زمان کنسرت های ارکستر مدرسهٔ عالی موسیقی در تهران و شهرستان ها آغاز شد و آثاری از علینقی وزیری نیز توسط این ارکستر ضبط شد. پس از آن، مدرسهٔ صنایع ظریفه ( شعبهٔ مدرسهٔ عالی موسیقی ) توسط وزیری در رشت تأسیس و ریاست این مدرسه به صبا واگذار شد. صبا پس از نقل مکان به این شهر، ضمن مدیریت و آموزش موسیقی، به روستاها و کوهپایه های شمال رفت و به جمع آوری آهنگ های محلی پرداخت و یکی از نخستین موسیقی دانان ایرانی معاصر دانسته می شود که برای گردآوری، ثبت و اجرای موسیقی نواحی ایران تلاش کرده اند. صبا با یکی از شاگردان خود به نام منتخب اسفندیاری ازدواج کرد که حاصل این ازدواج، سه دختر به نام های غزاله، ژاله و رکسانا بودند. وی سرانجام در ۲۹ آذر سال ۱۳۳۶، به دنبال بیماری قلبی که داشت، در سن ۵۵ سالگی در اثر سکتهٔ قلبی در خانه اش درگذشت. این خانه پس از مرگ وی به موزهٔ صبا تبدیل شد. او نخستین موسیقی دان ایرانی است که موزه ای از او در ایران تأسیس شده است.
... [مشاهده متن کامل]
ابوالحسن صبا در تهران زاده شد. او از سه سالگی در خانواده ای اهل هنر با موسیقی آشنا شد و مقدمات آموختن موسیقی را ابتدا نزد پدرش آغاز کرد. از شش سالگی نواختن سه تار را نزد میرزاعبدالله فراهانی فراگرفت. نُه ساله بود که به کلاس تار و سه تار درویش خان راه یافت و همزمان آموختن کمانچه را نیز با حسین خان اسماعیل زاده ادامه داد. پس از آن در دوران نوجوانی سازهای دیگری مانند ویلن را با حسین هنگ آفرین و سنتور را با علی اکبرخان شاهی آموخت، و فراگیری تئوری موسیقی و شیوهٔ نوازندگی در موسیقی کلاسیک را نیز در همین دوران آغاز کرد. پس از اتمام دورهٔ ابتدایی، در مدرسهٔ آمریکایی ادامهٔ تحصیل داد و در آنجا با سلفژ و نواختن پیانو آشنا شد. وی در ادامه وارد مدرسهٔ عالی موسیقی شد که تحت مدیریت علینقی وزیری بود که تازه از اروپا به ایران بازگشته بود. او در این مدرسه با پشتکار و استعدادی که داشت، توانست علاوه بر فراگیری موسیقی، در تدریس و تمرین دادن به دیگر هنرجویان نیز وزیری را یاری دهد. از صبا به خاطر توانایی و تسلط وی در نواختن انواع مختلفی از سازها، به عنوان «مردی که به تنهایی یک ارکستر کامل است» نیز یاد کرده اند.
فعالیت حرفه ای صبا که از مدرسهٔ عالی موسیقی آغاز شده بود، ادامه یافت. در این زمان کنسرت های ارکستر مدرسهٔ عالی موسیقی در تهران و شهرستان ها آغاز شد و آثاری از علینقی وزیری نیز توسط این ارکستر ضبط شد. پس از آن، مدرسهٔ صنایع ظریفه ( شعبهٔ مدرسهٔ عالی موسیقی ) توسط وزیری در رشت تأسیس و ریاست این مدرسه به صبا واگذار شد. صبا پس از نقل مکان به این شهر، ضمن مدیریت و آموزش موسیقی، به روستاها و کوهپایه های شمال رفت و به جمع آوری آهنگ های محلی پرداخت و یکی از نخستین موسیقی دانان ایرانی معاصر دانسته می شود که برای گردآوری، ثبت و اجرای موسیقی نواحی ایران تلاش کرده اند. صبا با یکی از شاگردان خود به نام منتخب اسفندیاری ازدواج کرد که حاصل این ازدواج، سه دختر به نام های غزاله، ژاله و رکسانا بودند. وی سرانجام در ۲۹ آذر سال ۱۳۳۶، به دنبال بیماری قلبی که داشت، در سن ۵۵ سالگی در اثر سکتهٔ قلبی در خانه اش درگذشت. این خانه پس از مرگ وی به موزهٔ صبا تبدیل شد. او نخستین موسیقی دان ایرانی است که موزه ای از او در ایران تأسیس شده است.
