[ویکی نور] ابن وردی عمر بن مظفر (زین الدین). «ابن وَرْدی، ابوحفص، زین الدین، عمر بن مظفر بن ابی الفوارس» (691 - 749ق / 1292 - 1348م)، فقیه، شاعر، ادیب و مورخ صوفی بود. وی، در مَعَرَّة النُعمان به دنیا آمد و نسبش به ابوبکر، خلیفه اول می رسد. دوران جوانی را در تنگ دستی و پریشانی گذراند؛ بااین حال، از تحصیل علم بازنماند و نزد عبس بن عیسی بن سرجاوی و سپس در خدمت شرف الدین بارزی در حماه به کسب دانش پرداخت.
وی چنان که خود تصریح می کند، در 715ق، در دمشق نزد ابن تیمیه بوده و در حضور او مباحثاتی در فقه و تفسیر و نحو داشته که موجب شگفتی وی شده است. گرچه لحن ابن وردی، گویای کوتاه بودن مدت شاگردی او نزد ابن تیمیه است، اما وی تأثیری عمیق بر افکار ابن وردی باقی گذاشت.
از دیگر استادان او باید به برهان الدین فزاری و ابن خطیب جبرین اشاره کرد. گرایش های صوفیانه برخی استادان او، از جمله شرف الدین بارزی و عبس سرجاوی، بی گمان یکی از زمینه های پیدا شدن اندیشه تصوف در ابن وردی بوده است. بااین همه، بعید نیست که لااقل نیمه اول زندگی ابن وردی، با خوش گذرانی و لذت جویی همراه بوده باشد.
اشعاری که وی در وصف خمر، مطایبه و غزل مذکر سروده، شاید دلیلی بر این مدعا باشد.
ابن وردی از آغاز جوانی، نبوغ و استعداد خود را در مسائل فقهی و ادبی به ثبوت رسانید و داستان آن سندی که در حضور ابن صصری قاضی و دیگر بزرگان شام، به شعر تنظیم کرد، مایه شهرت و آوازه بلند وی شد و در پی آن، به قضای شام برگزیده شد. از آن پس، در شهرهای حلب، دمشق، مَنبِج و شیزر به کار قضا پرداخت. مدتی نیز نیابت ابن نقیب، قاضی حلب را بر عهده داشت و گرچه، به گفته ابن قاضی شهبه، به سبب خوابی که دیده بود، از نیابت ابن نقیب کناره گرفت و سوگند خورد که دیگر به قضا روی نیاورد، اما او را تا واپسین سال های عمر در مناصب مختلف قضا می بینیم.
تألیفات گوناگون ابن وردی و نیز مجالس درس و شهرت وی به افتا، او را به عنوان فقیهی بلندپایه، پرآوازه ساخت. ابن قاضی شهبه، از او با عنوان فقیه حلب یاد می کند و پیداست که ابن وردی، این شهر را به عنوان اقامتگاه برگزیده بوده است. صفدی که حداقل از 740ق، با ابن وردی مکاتبه داشت، در شعبان همین سال به کسب اجازه از ابن وردی نایل شد.
وی چنان که خود تصریح می کند، در 715ق، در دمشق نزد ابن تیمیه بوده و در حضور او مباحثاتی در فقه و تفسیر و نحو داشته که موجب شگفتی وی شده است. گرچه لحن ابن وردی، گویای کوتاه بودن مدت شاگردی او نزد ابن تیمیه است، اما وی تأثیری عمیق بر افکار ابن وردی باقی گذاشت.
از دیگر استادان او باید به برهان الدین فزاری و ابن خطیب جبرین اشاره کرد. گرایش های صوفیانه برخی استادان او، از جمله شرف الدین بارزی و عبس سرجاوی، بی گمان یکی از زمینه های پیدا شدن اندیشه تصوف در ابن وردی بوده است. بااین همه، بعید نیست که لااقل نیمه اول زندگی ابن وردی، با خوش گذرانی و لذت جویی همراه بوده باشد.
اشعاری که وی در وصف خمر، مطایبه و غزل مذکر سروده، شاید دلیلی بر این مدعا باشد.
ابن وردی از آغاز جوانی، نبوغ و استعداد خود را در مسائل فقهی و ادبی به ثبوت رسانید و داستان آن سندی که در حضور ابن صصری قاضی و دیگر بزرگان شام، به شعر تنظیم کرد، مایه شهرت و آوازه بلند وی شد و در پی آن، به قضای شام برگزیده شد. از آن پس، در شهرهای حلب، دمشق، مَنبِج و شیزر به کار قضا پرداخت. مدتی نیز نیابت ابن نقیب، قاضی حلب را بر عهده داشت و گرچه، به گفته ابن قاضی شهبه، به سبب خوابی که دیده بود، از نیابت ابن نقیب کناره گرفت و سوگند خورد که دیگر به قضا روی نیاورد، اما او را تا واپسین سال های عمر در مناصب مختلف قضا می بینیم.
تألیفات گوناگون ابن وردی و نیز مجالس درس و شهرت وی به افتا، او را به عنوان فقیهی بلندپایه، پرآوازه ساخت. ابن قاضی شهبه، از او با عنوان فقیه حلب یاد می کند و پیداست که ابن وردی، این شهر را به عنوان اقامتگاه برگزیده بوده است. صفدی که حداقل از 740ق، با ابن وردی مکاتبه داشت، در شعبان همین سال به کسب اجازه از ابن وردی نایل شد.
wikinoor: ابن_وردی،_عمر_بن_مظفر_(زین الدین)
[ویکی نور] ابن وردی عمر بن مظفر (سراج الدین). «ابن وَرْدی، ابوحفص سراج الدین عمر بن مظفر بن وردی قرشی بکری معرّی حلبی شافعی»، کیهان نگار و مؤلف کتاب «خریدة العجائب و فریدة الغرائب» که ابن ایاس او را سراج الدین عمروروری نامیده و سخاوی نیز نام او را عمر بن عیسی بن ابی بکر بن عیسی السراج الوروری نوشته است، از سال تولدش اطلاعی در دست نیست، ولی وفات او را 861ق / 1457م، نوشته اند. بروکلمان تاریخ درگذشت او را 850ق / 1446م، ذکر کرده است و در مقدمه کتاب «خریدة العجائب و فریدة الغرائب» به قلم انور محمود زمانی، تاریخ وفات وی 852ق، ذکر شده است.
در مورد تعلق کتاب «خریدة العجائب» به وی نیز اختلاف نظر بسیار است. گروهی چون حاجی خلیفه، آماری و گابریل فران، زین الدین ابن وردی را که حدود یک قرن پیش از سراج الدین می زیسته و احتمالاً در 749ق / 1348م، درگذشته است، مؤلف این کتاب نوشته اند و حتی زین الدین را عمر بن مظفر و ابوحفص نامیده اند، ولی اکثر محققان، سراج الدین را مؤلف کتاب دانسته اند. این آشفتگی که به سبب چند نسخه خطی پیش آمده بود، به اروپا نیز راه یافت و مایه گمراهی شد. محتمل است که شهرت زین الدین ابن وردی سبب انتساب کتاب «خریدة العجائب» به او شده باشد، ولی از سراج الدین ابن وردی چندان اطلاعی در دست نیست؛ شاید از همان دودمان بوده باشد؛ زیرا کتاب خود را به فرمان شاهین المؤید نایب السلطنه و فرمانده پادگان قلعه حلب نوشته و به او تقدیم کرده است. بعضی نیز او را از مردم حلب نوشته اند.
برگرفته از دایرةالمعارف بزرگ اسلامی، ج 5، ص 80، به قلم رضا عنایت الله.
خریدة العجائب و فریدة الغرائب / نوع اثر: کتاب / نقش: نویسنده
در مورد تعلق کتاب «خریدة العجائب» به وی نیز اختلاف نظر بسیار است. گروهی چون حاجی خلیفه، آماری و گابریل فران، زین الدین ابن وردی را که حدود یک قرن پیش از سراج الدین می زیسته و احتمالاً در 749ق / 1348م، درگذشته است، مؤلف این کتاب نوشته اند و حتی زین الدین را عمر بن مظفر و ابوحفص نامیده اند، ولی اکثر محققان، سراج الدین را مؤلف کتاب دانسته اند. این آشفتگی که به سبب چند نسخه خطی پیش آمده بود، به اروپا نیز راه یافت و مایه گمراهی شد. محتمل است که شهرت زین الدین ابن وردی سبب انتساب کتاب «خریدة العجائب» به او شده باشد، ولی از سراج الدین ابن وردی چندان اطلاعی در دست نیست؛ شاید از همان دودمان بوده باشد؛ زیرا کتاب خود را به فرمان شاهین المؤید نایب السلطنه و فرمانده پادگان قلعه حلب نوشته و به او تقدیم کرده است. بعضی نیز او را از مردم حلب نوشته اند.
برگرفته از دایرةالمعارف بزرگ اسلامی، ج 5، ص 80، به قلم رضا عنایت الله.
خریدة العجائب و فریدة الغرائب / نوع اثر: کتاب / نقش: نویسنده
wikinoor: ابن_وردی،_عمر_بن_مظفر_(سراج الدین)