ابن هشام، جمال الدین عبدالله (قاهره ۷۰۸ـ۷۶۱ق)
نحوی مصری. نسب او به قبیلۀ ابن خزرج، از یاران پیامبر(ص)، می رسد. او زمانی به تحصیل علم پرداخت که در زمان حکومت الملک الناصر آشوب ها و کشمکش های جنگ پایان یافته بود و پس از اخراج صلیبیان، مصر امنیت خود را بازیافته بود. قرائت قرآن، صرف و نحو، حدیث، فقه، شعر و ادب را از بزرگان نامی قاهره آموخت و پس از طی مدارج علمی، به تدریس و تألیف روی آورد و شاگردانی چون ملاح طرابلسی، ابن ملقن، محمد بن احمد بن نویری و ابراهیم بن محمد بن عنان و فرزندش محب الدین ابن هشام را تربیت کرد. ابن هشام در زمانی اندک در نحو سرآمد همگان شد و از استادانش پیشی گرفت. مُغْنی اللبیب عن کتب الاعاریب که مهم ترین اثر اوست در سراسر جهان اسلام شهرت یافت. استناد به آیات قرآنی و متون ادبی و شواهد مکتوب، این کتاب را از اثری نحوی به اثری نحوی ـ ادبی مبدّل کرده است. این کتاب همواره مورد توجه بوده و پس از قرن ها هنوز هم از کتاب های درسی مدارس علمیه است. از دیگر آثار اوست: اوضح المسالک الی الفیة ابن مالک؛ شذور الذهب فی معرفة کلام العرب؛ قطر الندی و بل الصدی؛ الاعراب فی (عن) قواعد الاعراب.
نحوی مصری. نسب او به قبیلۀ ابن خزرج، از یاران پیامبر(ص)، می رسد. او زمانی به تحصیل علم پرداخت که در زمان حکومت الملک الناصر آشوب ها و کشمکش های جنگ پایان یافته بود و پس از اخراج صلیبیان، مصر امنیت خود را بازیافته بود. قرائت قرآن، صرف و نحو، حدیث، فقه، شعر و ادب را از بزرگان نامی قاهره آموخت و پس از طی مدارج علمی، به تدریس و تألیف روی آورد و شاگردانی چون ملاح طرابلسی، ابن ملقن، محمد بن احمد بن نویری و ابراهیم بن محمد بن عنان و فرزندش محب الدین ابن هشام را تربیت کرد. ابن هشام در زمانی اندک در نحو سرآمد همگان شد و از استادانش پیشی گرفت. مُغْنی اللبیب عن کتب الاعاریب که مهم ترین اثر اوست در سراسر جهان اسلام شهرت یافت. استناد به آیات قرآنی و متون ادبی و شواهد مکتوب، این کتاب را از اثری نحوی به اثری نحوی ـ ادبی مبدّل کرده است. این کتاب همواره مورد توجه بوده و پس از قرن ها هنوز هم از کتاب های درسی مدارس علمیه است. از دیگر آثار اوست: اوضح المسالک الی الفیة ابن مالک؛ شذور الذهب فی معرفة کلام العرب؛ قطر الندی و بل الصدی؛ الاعراب فی (عن) قواعد الاعراب.