ابن هذیل ابوزکریا یحیی

اِبن هُذَیل، ابوزکریا یحیی ( ـ۷۵۳ق)
ریاضی دان، طبیب، ادیب و فیلسوف اندلسی. علم حساب را نزد ابوالحسن بن راشد، هندسه، جبر و نجوم را ازابوعبدالله رقام، طب را نزد ابوعبدالله اَرکُشی و ابوزکریا قصری، صرف و نحو را ازابوبکر بن فخّار، اصول را نزد ابوالقاسم بن نشاط و منطق و تصوّف را از ابن خمیس فراگرفت. او به دربار سومین امیر سلسلۀ بنی نصر راه یافت و به عقیدۀ برخی به دلیل عقاید اعتزالی مدتی در زندان به سر برد. تا زمانی که توانایی تدریس داشت، در مدرسۀ غرناطه، که سلطان ابوالحجاج یوسف بنا کرده بود، به تعلیم طب و ریاضیات پرداخت. از شاگردان او می توان به ابن خطیب اشاره کرد. می توان گفت همۀ اطلاعاتی که امروزه از ابن هذیل در دست است به یمن نوشته هایی است که ابن خطیب در مورد استادش نوشته است. ابن خطیب او را درّی بی نظیر و آخرین دانشمند اندلسی در زمینۀ علوم عقلی، فنون، ریاضیات، طب، ادب و اصول دانسته است. ابن هذیل، در اواخر عمر، پزشک مخصوص سلطان ابوالحجاج یوسف شد. ابن خطیب، به علت علاقۀ فراوان به ابن هذیل، به هنگام نابینایی استادش، تا پایان عمر از او در منزل خود مراقبت کرد. ابن هذیل شاعر نیز بوده است و تنها اثری که امروزه از او به جا مانده است دیوان اشعار اوست. ابن خطیب در اثر خود با نام الاحاطة از سه اثر استاد به نام های الاختیار و الاعتبار فی الطب؛ التذکرة فی الطب؛ و شرح الآیات البنیات، شرح رسالۀ فخرالدین رازی در منطق، نام برده است.