ابن نقطه محمد بن عبدالغنی

دانشنامه اسلامی

[ویکی نور] «اِبْنِ نُقْطه، ابوبکر معین الدین محمد بن عبدالغنی بن ابی بکر حنبلی»، عالم رجال و حدیث در بغداد، در 10 رجب سال 579ق متولد شد.
نقطه نام دایه جد پدرش بود.
ابن نقطه از ابتدا علاقه مند به حدیث شد و برای استماع آن به مسافرت پرداخت. بدین منظور به خراسان، جبل، جزیره، شام و مصر رفت. برخی از اهل حدیث او را توثیق کرده و ستوده اند. عبدالوهاب بن سکینه، عمر بن طبرزد، ابوالفتح مندائی، منصور فراوی، مؤید طوسی و عبدالقادر رُهاوی از جمله مشایخ او بوده اند. زکی الدین منذری، عبدالکریم بن منصور اثری، حسین بن ابراهیم اربلی، احمد بن ابراهیم فاروثی و ابوالیمن عبدالصمد بن عبدالوهاب ابن عساکر و برخی دیگر از او روایت کرده اند.
از آثار وی «التقیید لمعرفة الرواة و السنن و المسانید» می باشد. این کتاب ذیلی است بر کتاب هایی که رجال و راویان صحاح سته را ضبط کرده اند، ولی ابن نقطه رجال برخی دیگر از کتب مشهور، یعنی راویان حدود 30 کتاب از صحاح و سنن و مسانید را مورد بررسی قرار داده است.
دیگر اثر مهم او، کتاب «الاستدراک» اوست که ذیلی است بر کتاب «الاکمال ابن ماکولا» و نسخه خطی آن در کتاب خانه های ظاهریه، گوتا و گارت موجود است. وی در این اثر، به ضبط نام های مشابه پرداخته است. ذیل هایی نیز بر این کتاب نوشته شده است؛ از آن جمله ذیل ابن صابونی که در 1377ق در بغداد با عنوان «تکملة اکمال الاکمال» به چاپ رسیده است و ذیل دیگری از منصور بن سیم که در دارالکتب مصر موجود است.
همچنین اثری با عنوان «الفوائد العوالی المنتقاة من حدیث مالک بن انس» از ابن نقطه در کتابخانه ظاهریه نگهداری می شود.

پیشنهاد کاربران