ابن نقطه

لغت نامه دهخدا

ابن نقطه. [ اِ ن ُ ن ُ طَ ] ( اِخ ) ابوبکر محمدبن عبدالغنی بن ابی بکر شجاع. محدث حنبلی. لقب او معین الدین است. پدر او عبدالغنی حافظ رحّال حنبلی از علماء معروف بایثار و قناعت بود و در سال 583 هَ. ق. به بغداد درگذشت. محمد در طلب حدیث و اکتساب از علما سفرها بخراسان و جزیره و شام و مصر کرد و شهرت او از پدر بیش بود و گذشته از حواشی نافعه که بر کتب متقدمین دارد کتاب اکمال ابن ماکولا را تکمیل کرد و از اوست کتاب التقیید لمعرفة السنن و المسانید. و شیخ او فتیان بن احمدبن سمینه است. وفات وی بدارالسلام در 629 بوده است.

ابن نقطه. [ اِ ن ُ ن ُ طَ ] ( اِخ ) کنیت ابوزید مترجم است. رجوع به ابوزیدبن نقطه شود.

فرهنگ فارسی

مدث حنبلی

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] اِبْنِ نُقْطه، ابوبکرمعین الدین محمد بن عبدالغنی بن ابی بکر حنبلی،(۱۰ رجب۵۷۹ -۲۲صفر ۶۲۹ق/۲۹ اکتبر ۱۱۸۳-۱۹ دسامبر ۱۲۳۱م) عالم رجال و حدیث در بغداد است.
نقطه نام دایۀ جد پدرش بود. ابن نقطه از ابتدا علاقه مند به حدیث شد و برای استماع آن به مسافرت پرداخت. بدین منظور به خراسان ، جبل، جزیره، شام و مصر رفت. برخی از اهل حدیث او را توثیق کرده و ستوده اند.
مشایخ و راویان
عبدالوهاب بن سکینه، عمربن طبرزد، ابوالفتح مندائی، منصور فراوی، مؤید طوسی و عبدالقادر رُهاوی از جملۀ مشایخ او بوده اند. زکی الدین منذری، عبدالکریم بن منصور اثری، حسین بن ابراهیم اربلی، احمدبن ابراهیم فاروثی و ابوالیمن عبدالصمد بن عبدالوهاب ابن عساکر و برخی دیگر از او روایت کرده اند.
آثار
از آثار وی التقیید لمعرفه الرواه والسنن و المسانید ، در ۱۴۰۳ق/۱۹۸۳م در حیدرآباد دکن به چاپ رسیده است. این کتاب ذیلی است بر کتاب هایی که رجال و راویان صحاح سته را ضبط کرده اند، ولی ابن نقطه رجال برخی دیگر از کتب مشهور، یعنی راویان حدود ۳۰ کتاب از صحاح و سنن و مسانید را مورد بررسی قرار داده است. دیگر اثر مهم ابن نقطه کتاب الاستدراک اوست که ذیلی است بر کتاب الاکمال ابن ماکولا و نسخۀ خطی آن در کتابخانه های ظاهریه، گوتا، گارت موجود است. وی در این اثر به ضبط نام های مشابه پرداخته است. ذیل هایی نیز بر این کتاب نوشته شده است؛ از آن جمله ذیل ابن صابونی که در ۱۳۷۷ق در بغداد با عنوان تکمله اکمال الاکمال به چاپ رسیده است و ذیل دیگری از منصور بن سیم که در دارالکتب مصر موجود است. همچنین اثری با عنوان الفوائد العوالی المنتقاه من حدیث مالک بن انس از ابن نقطه در کتابخانه ظاهریه نگهداری می شود. از دیگر آثار وی در منابع به الانساب و المُلتَقَط مما فی کتب الخطیب و غیره من الوَهم و الغَلَط اشاره شده است.

پیشنهاد کاربران

بپرس