ابن عباس عبدالله

اِبن عبّاس، عبدالله ( ـ ۶۸ق)
(عبدالله بن عباس بن عبدالمطلب) مفسر، فقیه و صحابۀ جوان پیامبر (ص). عموزادۀ پیغمبر (ص) بود. به دلیل وسعت و کثرت دانش او را «حِبْرالاُمّه» (دانشمند امت) نامیده اند. در زمان خلافت امام علی (ع) با ایشان به عراق رفت و در جنگ صفین شرکت کرد و پس از آن حکومت بصره را پذیرفت. خلفای عباسی از نسل او هستند. خلفای راشدین غالباً او را تکریم می کردند. علم تفسیر و تأویل قرآن را نزد امام علی (ع) فراگرفت. در تفسیر خود به اشعار عربی استناد کرده است. تفسیری مدون از ابن عباس به جا نمانده، بلکه آنچه اکنون به نام تفسیر ابن عباس به چاپ رسیده، همانی است که در میان دیگر تفاسیر و بیشتر تفسیر طبری آمده است. اثر دیگر وی لغت نامه ای قرآنی است که با نام مسائل نافع ابن ازرق چاپ شده است. پس از شهادت امام علی (ع)، از عراق به طائف کوچید و تا مرگش در سن ۷۱سالگی در آن جا ماند. در اواخر عمر بینایی خود را از دست داده بود.