[ویکی نور] «ابوالفضل محب الدین محمد بن محمد بن محمود» (12 رجب 804 -16 محرم 890ق)، مورخ، محدّث، قاضی، فقیه و اصولی است که برای رفع اشتباه با لقب پدرش، گاه او را ابن شحنه صغیر خوانده اند.
وی در حلب به دنیا آمد، در آنجا رشد یافت و از شمس الدین غزی قرآن آموخت و پیش از پایان 10 سالگی همراه پدر به مصر رفت. قرائت را به هنگام گذر از دمشق نزد شهاب الدین بابی و نیز از بردینی در قاهره آموخت و نزد ابن تاج و عبدالله شریفی به نوشتن حدیث مشغول شد، آنگاه به حلب بازگشت و به تکمیل آموزش قرآن نزد علاءالدین کلزی پرداخت. سپس به حفظ کتابهای مختصر در علوم مختلف روی آورد و برخی از آنها را بر عمویش ابوالبشری، عزالدین حاضری و بدر بن سلامه عرضه داشت.
وی به هنگام ورود ابن حجر عسقلانی به آمِد از محضرش بهره گرفت. در 828ق موفق به کسب اجازه از ابن حجر، برهان بن مرحل، شهاب الدین واسطی و شهاب الدین معروف به شاب التائب شد. همچنین به استماع حدیث از افرادی چون ابوجعفر بن عجمی، ابن سفاح، ست العرب دختر ابراهیم بن ابی جراده در حلب و ابن خطیب الدهشه در حماة پرداخت. در 834ق دوباره به قاهره رفت و به دیدار تقی الدین مقریزی و ابن حجر شتافت و پیش از آن در دمشق از علاءالدین بن سلام بهره جست. ولع شدید وی برای دست یافتن به مقامات گوناگون دیوانی و قضایی، حوادث گوناگون و فراز و نشیبهای بسیاری را در زندگی وی پدید آورد. چنین می نماید که وی برای رسیدن به مناصب مختلف از هیچ اقدامی چون بذل اموال، دسیسه و توطئه و اعمال نفوذ وابستگانش روی گردان نبود.
اولین وظیفه ای که بر عهده وی نهاده شد، تدریس در مدارس اشتقتمریه، حردکیه، حلاویه و شاذبختیه، با مشارکت برادرش عبداللطیف، و در زمان حیات پدر بود. پس از آن در 20 سالگی در تدریس اشتقتمریه استقلال یافت و با ورود المؤید به حلب به سمت قضای لشکر گمارده شد. سپس تدریس در شاذبختیه و در 836ق از جانب ملک سلطان الاشرف برسبای قضای حنیفه را در حلب برعهده گرفت.
در 848ق با کمک پدرزنش ولوی سفطی کاتب مخصوص سلطان برسبای شد و به دنبال آن به نظارت لشکر، قلعه، جامع کبیر نوری، تدریس، تصدیر و خطابه در مدارس گوناگون گمارده شد. با اینهمه، مردم به وی اقبالی نشان ندادند و او به ناچار حلب را به قصد قاهره ترک کرد.
ابن شحنه در ضمن ولع شدیدی که به کسب مقامات دیوانی و قضایی داشت، از کار تألیف به خصوص عنایت به کتب پدرش نیز غافل نبود و آثار فراوانی از خود بر جای گذاشت.
وی در حلب به دنیا آمد، در آنجا رشد یافت و از شمس الدین غزی قرآن آموخت و پیش از پایان 10 سالگی همراه پدر به مصر رفت. قرائت را به هنگام گذر از دمشق نزد شهاب الدین بابی و نیز از بردینی در قاهره آموخت و نزد ابن تاج و عبدالله شریفی به نوشتن حدیث مشغول شد، آنگاه به حلب بازگشت و به تکمیل آموزش قرآن نزد علاءالدین کلزی پرداخت. سپس به حفظ کتابهای مختصر در علوم مختلف روی آورد و برخی از آنها را بر عمویش ابوالبشری، عزالدین حاضری و بدر بن سلامه عرضه داشت.
وی به هنگام ورود ابن حجر عسقلانی به آمِد از محضرش بهره گرفت. در 828ق موفق به کسب اجازه از ابن حجر، برهان بن مرحل، شهاب الدین واسطی و شهاب الدین معروف به شاب التائب شد. همچنین به استماع حدیث از افرادی چون ابوجعفر بن عجمی، ابن سفاح، ست العرب دختر ابراهیم بن ابی جراده در حلب و ابن خطیب الدهشه در حماة پرداخت. در 834ق دوباره به قاهره رفت و به دیدار تقی الدین مقریزی و ابن حجر شتافت و پیش از آن در دمشق از علاءالدین بن سلام بهره جست. ولع شدید وی برای دست یافتن به مقامات گوناگون دیوانی و قضایی، حوادث گوناگون و فراز و نشیبهای بسیاری را در زندگی وی پدید آورد. چنین می نماید که وی برای رسیدن به مناصب مختلف از هیچ اقدامی چون بذل اموال، دسیسه و توطئه و اعمال نفوذ وابستگانش روی گردان نبود.
اولین وظیفه ای که بر عهده وی نهاده شد، تدریس در مدارس اشتقتمریه، حردکیه، حلاویه و شاذبختیه، با مشارکت برادرش عبداللطیف، و در زمان حیات پدر بود. پس از آن در 20 سالگی در تدریس اشتقتمریه استقلال یافت و با ورود المؤید به حلب به سمت قضای لشکر گمارده شد. سپس تدریس در شاذبختیه و در 836ق از جانب ملک سلطان الاشرف برسبای قضای حنیفه را در حلب برعهده گرفت.
در 848ق با کمک پدرزنش ولوی سفطی کاتب مخصوص سلطان برسبای شد و به دنبال آن به نظارت لشکر، قلعه، جامع کبیر نوری، تدریس، تصدیر و خطابه در مدارس گوناگون گمارده شد. با اینهمه، مردم به وی اقبالی نشان ندادند و او به ناچار حلب را به قصد قاهره ترک کرد.
ابن شحنه در ضمن ولع شدیدی که به کسب مقامات دیوانی و قضایی داشت، از کار تألیف به خصوص عنایت به کتب پدرش نیز غافل نبود و آثار فراوانی از خود بر جای گذاشت.
wikinoor: ابن_شحنه،_محمد_بن_محمد