ابن سماک

لغت نامه دهخدا

ابن سماک. [ اِ ن ُ س َم ْ ما ] ( اِخ ) ابوالعباس محمد کوفی قاضی. در زمان هارون الرشید به بغداد آمد و چندی آنجا ببود، پس از آن بکوفه مراجعت کرد. او مردی فصیح و لَسِن بوده و کلمات قصار در امثال و مواعظ داشته است. و ابن الندیم در جمله زُهّاد از زاهدی به کنیت ابن السماک نام برده و ظاهراً مراد او صاحب همین ترجمه است. وفات او به سال 183 هَ.ق. است.

فرهنگ فارسی

او مردی فصیح و لسن بوده و کلمات قصار در امثال و مواعظ داشته

دانشنامه اسلامی

[ویکی اهل البیت] به این نام دو نفر در تاریخ شهرت دارند:

[ویکی فقه] ابن سماک (ابهام زدایی). ابن سماک ممکن است اسم برای اشخاص ذیل باشد: • ابن سماک ابوعمرو عثمان بن احمد دقاق، اِبْن ِ سَمّاک ، ابوعمرو عثمان بن احمد بن عبدالله بن یزید دَقّاق (د ۲۶ ربیع الاول ۳۴۴ق /۲۰ ژوئیه ۹۵۵م )، محدِث بغداد• ابن سماک ابوالعباس محمد بن صبیح عجلی کوفی ، اِبْن ِ سَمّاک ، ابوالعباس محمد بن صَبیح عجلی کوفی (د ۱۸۳ق / ۷۹۹م)، فقیه ، محدث و زاهد
...

[ویکی اهل البیت] ابن سماک (ابوالعباس). ابْن ِ سَمّاک ، ابوالعباس محمد بن صَبیح عجلی کوفی (د 183ق / 799م )، فقیه ، محدث و زاهد.
اِبْن ِ سَمّاک ، ابوالعباس محمد بن صَبیح عجلی کوفی فقیه ، محدث و زاهد. علت شهرت وی به ابن سماک این بود که جدش ماهی فروش بوده و به احتمالی دیگر خود وی به ماهی فروشی اشتغال داشته است .
از تاریخ تولد و زندگی ابن سماک اطلاعی در دست نیست . همین اندازه گفته شده است که وی در کوفه می زیسته و مولای بنی عجل بوده و فقط یک بار در روزگار هارون الرشید به بغداد آمده و پس از چندی به کوفه بازگشته و در همانجا درگذشته است . وی با هارون دیدارهایی داشته و او را موعظه کرده است ( عطار نیشابوری او را صاحب کرامات و در عین حال امام و در وعظ چیره دست دانسته است و به همین سبب به «واعظ» شهرت یافته و ذهبی او را حتی «سید الوعّاظ» خوانده است . سخنانی که از ابن سَمّاک موجود است ، غالباً در زمینة بیداری اخلاقی و احتراز از دنیاگرایی و دلبستگی شدید به زهد است
ابن سَماک از کسانی چون سری بن یحیی ، عوّام بن حَوْشب ، علاء بن منهال غنوی ، سفیان ثوری ، ابوطالب قاص هشام بن عروة، سلیمان بن مهران معروف به اعمش ، عائذ بن نُسَیْر، یزید ابن ابی زیاد اسماعیل بن ابی خالد حدیث نقل کرده است ، که به گفتة ابونعیم اصفهانی چند تن از آنان از تابعین بوده اند (همانجا).
برخی از راویان مشهور سدة 2 و 3ق /8 و 9م نیز از او حدیث نقل کرده اند که بنام ترین آنان عبارتند از: احمد بن حنبل ، جمر بن فرقد، هیثم ابن جمّاز، یحیی بن یحیی نیشابوری ، ابراهیم بن موسی ، علاء بن عمرو حنفی ، عمر بن حفص بن غیاث (ابن ابی حاتم ، همانجا)، احمد و حسین پسران علی جُعفی ، عبدالله بن صالح عجلی ، یحیی بن ایوب مقابری ، محمد بن عبدالله بن نُمَیْر و محمد بن آدم مصیصی . چنانکه از گفتة عطارنیشابوری برمی آید معروف کرخی که از زاهدان بنام است ، در کوفه از مواعظ ابن سَماک بهره برده است با اینکه تمام منابع احوال ابن سماک از ایمان و زهد و تقوای وی یاد کرده اند، اما از نظر وثاقت وضعیت روشنی ندارد و به گفتة ذهبی (همانجا) هیچ حدیثی از او در «صحاح سته » نیامده است . با اینهمه ابن حبان او را ثقه دانسته و خطیب بغدادی به نقل از ابن نُمیر از طرفی او را صدوق خوانده و از طرف دیگر از قول همو اظهار داشته است که ابن سَماک از ضعفا نیز روایت می کرده و احتمالاً به همین علت ابن جوزی به نقل از ابن نمیر حدیث وی را ضعیف شمرده است .

[ویکی اهل البیت] ابن سماک (ابوعمر). ابوعمرو عثمان معروف به ابن سماک از محدثان قرن چهارم هجری به شمار می رود. از آثار وی می توان به الامالی اشاره کرد.
ابوعمرو عثمان بن احمد بن عبدالله بن یزید دَقّاق معروف به ابن سماک، از محدِثان بغداد است که در قرن چهارم هجری می زیسته است. از جزئیات زندگی و حتی مذهب فقهی وی اطلاعی در دست نیست . همین مقدار می دانیم که او در بغداد می زیسته است .
ابن سماک از مشایخ بسیاری بهره برده که از آن میان می توان از محمد بن عبیدالله بن منادی ، حسن بن مکرم ، محمد ابن حسین خثعمی ، جعفر بن محمد بن مالک ، ابوقلابه رقاشی و یحیی بن ابی طالب نام برد. وی همچنین قرائت را نزد اسماعیل بن اسحاق قاضی و محمد بن احمد براء فراگرفت .
از میان راویان و شاگردان وی ابوالحسن دارقطنی است که علاوه بر حدیث در قرائت نیز از وی بهره برده است. همچنین حاکم نیشابوری ، ابن شاهین ، شیخ مفید، ابوعلی بن شاذان ، محمد بن عثمان نصیبی ، هلال بن محمد حفّار، ابن منده و ابن فضل قطان را می توان نام برد.
ظاهراً روایاتی که از ابن سماک در زمینة فضائل اهل بیت علیهم السلام در آثار دیگر مؤلفان نقل شده ، از همین کتاب است . ابن شهر آشوب که از وی با عنوان قاضی نام برده ، روایتی درباره مولد امام علی علیه السلام به نقل از ابن سماک می آورد که با دیگر روایات در این موضوع قابل مقایسه است .
ابن سماک در 26 ربیع الاول سال 344 قمری در بغداد درگذشت و پسرش ابوالحسین محمد بر او نماز گذارد و در باب الدیر بغداد به خاک سپرده شد.

پیشنهاد کاربران

بپرس