ابن زرقیال. [ اِ ن ُ زَ ] ( اِخ ) ابواسحاق ابراهیم بن یحیی النقاش ، معروف به ابن زرقیال یا زرقالی . اصلاً از مردم قرطبه در طلیطله باعمال نجومی اشتغال داشت و باکثرت شهرت از حال او اطلاع بسیاری نداریم. ابن زرقیال در طلیطله پنج سال پیش از ورود مسیحیان بدان شهر به سال 472 هَ.ق. رصدی کرد و زیجی ترتیب داد که بزیج طلیطله معروف و در کتابخانه ملی پاریس موجود است. ابن زرقیال آلتی اختراع کرده موسوم به صفیحه زرقیال یا ربع زرقالی که نوعی اسطرلاب است و چون آنرا بمشرق آوردند منجمین بزحمت مقصود و طرز عمل آنرا دریافتند. خودابن زرقیال در کتابی شرح آن را داده و ترجمه لاطینه آن در کتابخانه ملی پاریس است. ابن زرقیال رصدهائی داشته و ابن حماد سه زیج از روی رصدهای او ترتیب کرده است : الکور علی الدور. الامد علی الابد. المقتبس.
