ابن روح. [ اِ ن ُ ] ( اِخ ) ابوالقاسم حسین بن روح نوبختی. وفات 326 یا 329 هَ.ق. اصلاً ایرانی از نژاد نوبخت معروف منجم منصور دوانیقی. و شجره نسب او معلوم نیست بچه طریق بنوبخت می پیوندد. او باعتقاد امامیه نائب سوم امام دوازدهم بود ( از سال 305 تا سال 329 یا 326 ). ابن روح را حامدبن عباس وزیرمقتدر خلیفه عباسی بتهمت مراوده با قرامطه محبوس کرد اتفاقاً در سال 317 امراء بغداد بشوریدند و دو روز مقتدر از خلافت خلع و بار دیگر باین مقام بازگشت ، حسین بن روح در این فترت از زندان رهائی یافت و دیگر مقتدر متعرض او نگردید. مردی از معاریف شیعه موسوم به ابن ابی عزاقر شلمغانی مذهبی نو اختراع کرده بود و بحلول و اتحاد معتقد بود و دعوی میکرد که خدا در او حلول کرده و بهشت عبارت از معرفت به امام و دوزخ مثال جهل به اوست و امثال این سخنان. حسین بن روح از اقوال او تبرّی جست و توقیعی بر لعن او نشر کرد. و شلمغانی را در سال 322 بکشتند. رجوع شود به تاریخ ابن اثیر وقایع سال 322 و تاریخ ابن خلکان ( ترجمه حسین بن منصور حلاج ) و مجالس المؤمنین و احتجاج و منتهی المقال.
فرهنگ فارسی
اصلا ایرانی از نژاد نوبخت معروف منجم منصور دوانیقی
