ابوالحسن علی بن سهل رَبَّن الطبری یا به اختصار اِبْنِ رَبَّن طبیب مسلمان در قرن سوم هجری، کاشف مسری بودن سل ریوی و به روایتی استاد زکریای رازی بوده است. برخی وی را در کنار زکریای رازی، ابن سینا و مجوسی یکی از «ارکان چهارگانه طب اسلامی» دانسته اند؛ گرچه برخی نیز با این نظر مخالفند.
... [مشاهده متن کامل]
به طور کلی از زندگی ابن ربن اطلاعات زیادی موجود نیست و اکثر اطلاعات موجود نیز خودنوشته های او هستند. به نظر می رسد در کودکی شاهد شورش طبرستان بوده و وفاتش هم در حوالی نیمه قرن سوم رخ داده است. خاندان او در علم شهرت داشتند و شخص ابن ربن نیز ابتدا در طبرستان به عنوان دبیر نزد مازیار بن قارن کار می کرد و پس از اعدام مازیار توسط خلیفه، به بغداد رفت و از نزدیکان خلفا شد. او ابتدا مسیحی بود و در عراق مسلمان شد؛ بعداً حتی کتابی نیز در باب برتری های اسلام نسبت به سایر ادیان نوشت. ابن ربن در علوم اسلامی و داروشناسی نیز مهارت داشت و کشف مسری بودن سل را هم به او نسبت می دهند. از کتبی که به ابن ربن نسبت داده شده، تعداد کمی باقی مانده اند که مهم ترین آنها فردوس الحکمه است.
مهم ترین اطلاعاتی که دربارهٔ زندگی ابن ربن در دست است، مطالبی است که خود او در دو کتاب فردوس الحکمة و الدین و الدولة دربارهٔ خودش نوشته است. منابع دیگری که دربارهٔ وی اطلاعاتی آورده اند، دربارهٔ تاریخ و محلِ تولد و فوت و نام دقیق او و پدرش و مذهب او اطلاعات خاصی ارائه نداده اند.
• تاریخ طبرستان: کتابی تاریخی اثر ابن اسفندیار است که در حدود ۶۱۳ هجری قمری تألیف شده و موضوع آن در مورد تاریخ طبرستان است. این کتاب دارای مطالبی است که در کتب دیگر پیدا نمی شود.
• الفهرست: کتابی است اثر ابن ندیم که تاریخ ادبیات، فرهنگ و مذاهب را از ادوار پیش از اسلام تا قرن چهارم هجری دربردارد.
توماس در دانشنامه اسلام و گاتهیل در دانشنامه یهودی عنوان «ابوالحسن علی بن سهل رَبَّن الطبری» را برای او ثبت کرده اند. نام وی به اشکال دیگری هم ثبت شده است؛ نام وی را مسعودی به صورت «علی بن زید»، یاقوت حموی به صورت «علی بن زین»، ابن صاعد به شکل «علی بن رین» و ابن ندیم به صورت «علی بن زیل» و «علی بن الزید النصرانی» هم ثبت کرده اند.
سهل بن بشر، پدرِ ابن ربن، از بزرگان و دبیران مرو بود او همچنین یک ریاضی دان و منجم سرشناس بود. به طور کلی، خاندان آن ها در زمینهٔ علم در خراسان و عراق معروف بودند. ابن ربن در کتابش به عموی خود به نام ابو ذکار یحیی بن نُعمان اشاره می کند که از مسیحیان برجسته بود. سهل که طب را به عنوان حرفهٔ خانوادگی تعلیم دیده بود، بخاطر خدماتش به مردم، «رَبَّن» لقب یافت. «رَبَّن» یک کلمهٔ سریانی به معنای «سرور و معلم ما» است.
... [مشاهده متن کامل]
به طور کلی از زندگی ابن ربن اطلاعات زیادی موجود نیست و اکثر اطلاعات موجود نیز خودنوشته های او هستند. به نظر می رسد در کودکی شاهد شورش طبرستان بوده و وفاتش هم در حوالی نیمه قرن سوم رخ داده است. خاندان او در علم شهرت داشتند و شخص ابن ربن نیز ابتدا در طبرستان به عنوان دبیر نزد مازیار بن قارن کار می کرد و پس از اعدام مازیار توسط خلیفه، به بغداد رفت و از نزدیکان خلفا شد. او ابتدا مسیحی بود و در عراق مسلمان شد؛ بعداً حتی کتابی نیز در باب برتری های اسلام نسبت به سایر ادیان نوشت. ابن ربن در علوم اسلامی و داروشناسی نیز مهارت داشت و کشف مسری بودن سل را هم به او نسبت می دهند. از کتبی که به ابن ربن نسبت داده شده، تعداد کمی باقی مانده اند که مهم ترین آنها فردوس الحکمه است.
مهم ترین اطلاعاتی که دربارهٔ زندگی ابن ربن در دست است، مطالبی است که خود او در دو کتاب فردوس الحکمة و الدین و الدولة دربارهٔ خودش نوشته است. منابع دیگری که دربارهٔ وی اطلاعاتی آورده اند، دربارهٔ تاریخ و محلِ تولد و فوت و نام دقیق او و پدرش و مذهب او اطلاعات خاصی ارائه نداده اند.
• تاریخ طبرستان: کتابی تاریخی اثر ابن اسفندیار است که در حدود ۶۱۳ هجری قمری تألیف شده و موضوع آن در مورد تاریخ طبرستان است. این کتاب دارای مطالبی است که در کتب دیگر پیدا نمی شود.
• الفهرست: کتابی است اثر ابن ندیم که تاریخ ادبیات، فرهنگ و مذاهب را از ادوار پیش از اسلام تا قرن چهارم هجری دربردارد.
توماس در دانشنامه اسلام و گاتهیل در دانشنامه یهودی عنوان «ابوالحسن علی بن سهل رَبَّن الطبری» را برای او ثبت کرده اند. نام وی به اشکال دیگری هم ثبت شده است؛ نام وی را مسعودی به صورت «علی بن زید»، یاقوت حموی به صورت «علی بن زین»، ابن صاعد به شکل «علی بن رین» و ابن ندیم به صورت «علی بن زیل» و «علی بن الزید النصرانی» هم ثبت کرده اند.
سهل بن بشر، پدرِ ابن ربن، از بزرگان و دبیران مرو بود او همچنین یک ریاضی دان و منجم سرشناس بود. به طور کلی، خاندان آن ها در زمینهٔ علم در خراسان و عراق معروف بودند. ابن ربن در کتابش به عموی خود به نام ابو ذکار یحیی بن نُعمان اشاره می کند که از مسیحیان برجسته بود. سهل که طب را به عنوان حرفهٔ خانوادگی تعلیم دیده بود، بخاطر خدماتش به مردم، «رَبَّن» لقب یافت. «رَبَّن» یک کلمهٔ سریانی به معنای «سرور و معلم ما» است.
