[ویکی اهل البیت] کلیدواژه: ابن داوود حلی، آثار ابن داوود حلی، کتاب الرجال
ابن داوود از علمای شیعه و نویسنده کتاب معروف رجال ابن داوود است.
ابومحمد حسن بن علی، ملقب به تقی الدین، معروف به ابن داوود ـ چنان که در کتاب رجالش گفته است ـ پنجم جمادی الثانی 647 هـ.ق ولادت یافت. در کتاب های تراجم به محل ولادتش، اشاره نشده؛ اما از آن جا که نزد دانشمندان نام آور حله دانش آموخته، احتمالاً بیشتر عمرش را در این شهر گذرانده و در همین شهر نشو و نما کرده است.
نیز به قرینه این که ابن داوود، استادش ابن طاووس را «بغدادی التحصیل» خوانده و از سوی دیگر، گفته که: تا هنگام مرگ قرین او بوده، روشن می شود که گویا مدتی نیز در بغداد اقامت داشته است. همچنین بر اساس بیتی از ارجوزه «عقد الجواهر»، او در ذی القعده 700 هـ.ق در کاظمین بوده و نیز در ارجوزه «منهج التقویم»، از نعمت مجاورت و زندگی در نجف یاد کرده است.
در کتب معروف رجال به چهار تن از استادان ابن داود اشاره شده است. خود وی در کتاب رجالش، نام سه تن از استادان خویش را ذکر کرده و شرح حال مختصری از آن ها را آورده است؛ اما در مورد فرد دیگر، تنها در آغاز کتابش اشاره کرده که: وی طریق روایتی اوست. این استادان عبارتنداز:
علاوه بر ابن داوود، شاگردان بزرگ دیگری از محضر او دانش اندوخته اند که از آن جمله اند: علامه حلی، عبدالکریم بن طاووس، محمد بن طاووس، جلال محمد کوفی (استاد شهید)، عزالدین حسن بن یوسف آبی (صاحب کشف الرموز).
ابن داوود، از این استادش به بزرگی یاد کرده است؛ با القابی چون: «محقق، مدقق، امام علامه، یگانه عصر، خوش بیان ترین اهل زمان، بهترین عالمان در اقامه دلیل و سریع ترین آنان در آوردن برهان». گویا ابن داوود، از محقق حلی بهره ای وافرتر برده است؛ چنان که می گوید: «از کودکی، استاد و مربی من بود و احسان و التفات زیادی به من داشت»؛ «محقق حلی، در نقل همه مصنفات و روایت هایش، به من اجازه داده است». این گفتار نشان می دهد که وی نزد محقق حلی، ارج و قربی ویژه داشته و مورد اعتماد فراوان او بوده است.
گذشته از موارد مذکور، علامه امینی کسانی چون: خواجه نصیرالدین طوسی (متوفی 673)، یوسف بن مطهر (پدر علامه حلی) و یحیی بن سعید (پسرعموی محقق حلی) را نیز از مشایخ ابن داوود برشمرده است.
ابن داوود از علمای شیعه و نویسنده کتاب معروف رجال ابن داوود است.
ابومحمد حسن بن علی، ملقب به تقی الدین، معروف به ابن داوود ـ چنان که در کتاب رجالش گفته است ـ پنجم جمادی الثانی 647 هـ.ق ولادت یافت. در کتاب های تراجم به محل ولادتش، اشاره نشده؛ اما از آن جا که نزد دانشمندان نام آور حله دانش آموخته، احتمالاً بیشتر عمرش را در این شهر گذرانده و در همین شهر نشو و نما کرده است.
نیز به قرینه این که ابن داوود، استادش ابن طاووس را «بغدادی التحصیل» خوانده و از سوی دیگر، گفته که: تا هنگام مرگ قرین او بوده، روشن می شود که گویا مدتی نیز در بغداد اقامت داشته است. همچنین بر اساس بیتی از ارجوزه «عقد الجواهر»، او در ذی القعده 700 هـ.ق در کاظمین بوده و نیز در ارجوزه «منهج التقویم»، از نعمت مجاورت و زندگی در نجف یاد کرده است.
در کتب معروف رجال به چهار تن از استادان ابن داود اشاره شده است. خود وی در کتاب رجالش، نام سه تن از استادان خویش را ذکر کرده و شرح حال مختصری از آن ها را آورده است؛ اما در مورد فرد دیگر، تنها در آغاز کتابش اشاره کرده که: وی طریق روایتی اوست. این استادان عبارتنداز:
علاوه بر ابن داوود، شاگردان بزرگ دیگری از محضر او دانش اندوخته اند که از آن جمله اند: علامه حلی، عبدالکریم بن طاووس، محمد بن طاووس، جلال محمد کوفی (استاد شهید)، عزالدین حسن بن یوسف آبی (صاحب کشف الرموز).
ابن داوود، از این استادش به بزرگی یاد کرده است؛ با القابی چون: «محقق، مدقق، امام علامه، یگانه عصر، خوش بیان ترین اهل زمان، بهترین عالمان در اقامه دلیل و سریع ترین آنان در آوردن برهان». گویا ابن داوود، از محقق حلی بهره ای وافرتر برده است؛ چنان که می گوید: «از کودکی، استاد و مربی من بود و احسان و التفات زیادی به من داشت»؛ «محقق حلی، در نقل همه مصنفات و روایت هایش، به من اجازه داده است». این گفتار نشان می دهد که وی نزد محقق حلی، ارج و قربی ویژه داشته و مورد اعتماد فراوان او بوده است.
گذشته از موارد مذکور، علامه امینی کسانی چون: خواجه نصیرالدین طوسی (متوفی 673)، یوسف بن مطهر (پدر علامه حلی) و یحیی بن سعید (پسرعموی محقق حلی) را نیز از مشایخ ابن داوود برشمرده است.
wikiahlb: ابن_داوود_حلی