[ویکی نور] شمس الدین، ابوالعباس احمد بن محمد بن ابراهیم بن ابی بکر بن خلکان معروف به ابن خلکان، در سال 608ق در شهر اربل و در مدرسه ملک المعظم متولد شد. نسب او به یحیی بن خالد برمکی می رسد. البته برخی این مسأله را انکار کرده اند، اما خود او همیشه از نسبش دفاع کرده است. پدر او نیز تا آخر عمر در مدرسه ملک المعظم به تدریس پرداخت.
وی در سال 626ق از وطنش به حلب رفت. مدتی در دمشق اقامت کرد و بعد به عنوان نائب قاضی القضاة مصر روانه آن دیار شد. پس از چندی به دستور «الظاهر بیبرس» (چهارمین سلطان مصر در سال های 657 تا 676ق) در سال 659ق به سمت قاضی القضاة دمشق منصوب شد و در آن جا امور قضایی تمام شامات و نیز تدریس در هفت مدرسه معروف آن را نیز به عهده داشت.
وی در درس شرف الدین ابوالفضل احمدبن منعه فقیه و پس از آن محمد بن ابراهیم بن خلکان حضور داشت و بعد از این دو، در محضر شیخ ابوجعفر محمد بن هبة الله بن المکرم، علوم حدیث و صحیح بخاری را آموخت. او علم خلاف را نزد شیخ اثیرالدین مفضل بن عمر ابهری در سال 626ق یاد گرفت. به دلیل مهاجرت های مختلف با بزرگان زیادی ارتباط داشت و این ارتباطات، تأثیراتی روی شخصیت وی گذارده است. او مورد تمجید برخی از شعرای معاصر خود چون رشیدالدین فارقی، سعدالدین فارقی و نورالدین مصعب قرار گرفت.
وی علاوه بر قضاوت، به علوم فقه و اصول نیز پرداخت. در تاریخ، نحو و ادب عرب نیز چیره دست بود. از او اشعار لطیفی نیز بر جای مانده و این بیانگر آن است که در سرودن غزل و دو بیتی چیره دست بود. در مورد وی گفته اند: «ابن خلکان شعرشناسی است که 17 دیوان شعر را حفظ کرده و آگاه ترین افراد به دیوان متنبی است.» او اهل سنت و جماعت بود و در این زمینه تعصب خاص داشت و این مسأله در کتاب معروف او و نیز داوری هایش کاملاً نمودار است.
از او اثری نفیس و گرانقدری با عنوان «وفیات الاعیان و انباء ابناء الزمان» به یادگار مانده است. وی تدوین این کتاب را در قاهره و در سال 654ق آغاز نمود و در سال 672ق، در همان شهر، به اتمام رساند. این کتاب شرح حال 846 نفر از امیران، وزیران، دانشمندان و عارفان ایرانی و اسلامی است که بر اساس حروف معجم تنظیم شده است. این کتاب از مفیدترین و بزرگترین کتب فن رجال است. وی در این کتاب، سرگذشت سه گروه از بزرگان یعنی صحابه پیامبر(ص)، تابعین (به استثنای چند نفر) و خلفا را ذکر نکرده و علت این امر را کثرت اطلاعات در مورد ایشان بیان کرده است. این کتاب در سال 930ق توسط ظهیرالدین اردبیلی به فارسی ترجمه و در سال 1284ق توسط معتمدالدوله فرهاد میرزا، همراه با تصحیح و اضافاتی به عربی چاپ شد. این کتاب همچنین به زبان های دیگری چون بریتانیایی، فرانسه و ترکی ترجمه شده است.
دائره المعارف طهور، صفحه مورخین، 12 اردیبهشت 1390.
وی در سال 626ق از وطنش به حلب رفت. مدتی در دمشق اقامت کرد و بعد به عنوان نائب قاضی القضاة مصر روانه آن دیار شد. پس از چندی به دستور «الظاهر بیبرس» (چهارمین سلطان مصر در سال های 657 تا 676ق) در سال 659ق به سمت قاضی القضاة دمشق منصوب شد و در آن جا امور قضایی تمام شامات و نیز تدریس در هفت مدرسه معروف آن را نیز به عهده داشت.
وی در درس شرف الدین ابوالفضل احمدبن منعه فقیه و پس از آن محمد بن ابراهیم بن خلکان حضور داشت و بعد از این دو، در محضر شیخ ابوجعفر محمد بن هبة الله بن المکرم، علوم حدیث و صحیح بخاری را آموخت. او علم خلاف را نزد شیخ اثیرالدین مفضل بن عمر ابهری در سال 626ق یاد گرفت. به دلیل مهاجرت های مختلف با بزرگان زیادی ارتباط داشت و این ارتباطات، تأثیراتی روی شخصیت وی گذارده است. او مورد تمجید برخی از شعرای معاصر خود چون رشیدالدین فارقی، سعدالدین فارقی و نورالدین مصعب قرار گرفت.
وی علاوه بر قضاوت، به علوم فقه و اصول نیز پرداخت. در تاریخ، نحو و ادب عرب نیز چیره دست بود. از او اشعار لطیفی نیز بر جای مانده و این بیانگر آن است که در سرودن غزل و دو بیتی چیره دست بود. در مورد وی گفته اند: «ابن خلکان شعرشناسی است که 17 دیوان شعر را حفظ کرده و آگاه ترین افراد به دیوان متنبی است.» او اهل سنت و جماعت بود و در این زمینه تعصب خاص داشت و این مسأله در کتاب معروف او و نیز داوری هایش کاملاً نمودار است.
از او اثری نفیس و گرانقدری با عنوان «وفیات الاعیان و انباء ابناء الزمان» به یادگار مانده است. وی تدوین این کتاب را در قاهره و در سال 654ق آغاز نمود و در سال 672ق، در همان شهر، به اتمام رساند. این کتاب شرح حال 846 نفر از امیران، وزیران، دانشمندان و عارفان ایرانی و اسلامی است که بر اساس حروف معجم تنظیم شده است. این کتاب از مفیدترین و بزرگترین کتب فن رجال است. وی در این کتاب، سرگذشت سه گروه از بزرگان یعنی صحابه پیامبر(ص)، تابعین (به استثنای چند نفر) و خلفا را ذکر نکرده و علت این امر را کثرت اطلاعات در مورد ایشان بیان کرده است. این کتاب در سال 930ق توسط ظهیرالدین اردبیلی به فارسی ترجمه و در سال 1284ق توسط معتمدالدوله فرهاد میرزا، همراه با تصحیح و اضافاتی به عربی چاپ شد. این کتاب همچنین به زبان های دیگری چون بریتانیایی، فرانسه و ترکی ترجمه شده است.
دائره المعارف طهور، صفحه مورخین، 12 اردیبهشت 1390.
wikinoor: ابن_خلکان،_احمد_بن_محمد