مولانا محمد بن حسام الدین حسن بن شمس الدین محمد خوسفی ( زاده خوسف ) شناخته شده به اِبنِ حِسام شاعر ایرانی در گذشته به سال ۸۷۵ هجری است. آثار او عبارتند از: دلائل النبوه و نسب نامه، خاوران نامه، دیوان اشعار، نظم نثر الالی. دیوان او شامل اشعاری در قالب های قصیده، ترجیع بند، مسمط و ترکیب بند است. او در قصیده از انوری، ظهیر فاریابی، خاقانی شروانی و سلمان ساوجی تأثیر گرفته است. از مهم ترین آثار او خاوران نامه است که به تقلید از شاهنامه فردوسی سروده شده است. ابن حسام حلقه ای حلقات ادبیات شیعی خراسان است و برخی دیگر از حلقه ها سلیمی تونی ( م ۸۵۴ ) و آذری اسفراینی و لطف الله نیشابوری ( م ۸۱۲ ) هستند. دیوان ابن حسام خوسفی توسط احمد احمدی بیرجندی تصحیح و منتشر شده است.
... [مشاهده متن کامل]
آرامگاه وی در شهر خوسف واقع و محل زیارت مردم است.
ابنِ حسام در سال ۷۸۲ یا ۷۸۳ هجری در شهر خوسف در منطقه قُهستان به دنیا آمد. خاندان او تا نُه پشت اهل فضل و علم و ارشاد بوده اند؛ و نیای او شمس الدین زاهد، به پارسایی و عبادت معروف بوده است. وی در همان روزگار روزگار را به زهد و وَرَع میگذراند. همچنین دولتشاه سمرقندی دربارهٔ او این چنین میگوید.
«از دهقنت نان حلال حاصل کردی و گاو بستی و صباح که به صحرا رفتی تا شام اشعار خود را بر دسته بیل نوشتی»
از همین این رو صاحب نظران شغل وی را دهقانی دانسته اند. او از مشهورترین شاعران شیعه مذهب آن دوران بود. تاریخ درگذشت او در سال ۸۷۵ ق بوده است.
• دیوان اشعار: شامل قصاید، غزلیات و دیگر قالب های شعری
• نثر اللالی: منظومه ای در قالب مثنوی که شامل کلمات قصار در وصف علی بن ابی طالب است.
• خاوران نامه: ۲۲۵۰۰ بیت در وزن بحر متقارب در باره جنگ های علی بن ابی طالب
خاوران نامه از آثار ادبی است که به نظم فارسی در سال ۸۳۰ هجری قمری سروده شده است. این منظومه حماسه ای دینی و مصنوع است که در بحر متقارب و به وزن شاهنامه فردوسی سروده شده است. موضوع خاوران نامه جنگ های علی بن ابی طالب در سرزمین خاوران به همراهی مالک اشتر، و نیز با قباد پادشاه شرق و تهماسب شاه است. این منظومه به گفته ابن حسام از یک کتاب عربی به نظم کشیده شده است. این منظومه با حمد خدا و نعت محمد پیامبر اسلام و دیگر امام های شیعه آغاز می شود. این منظومه را تازیان نامه نیز گفته اند.
با توجه به قصیده ای که در نسخه های خطی ( بیاض ) در جنوب خراسان به دست آمده می توانیم وی را اسماعیلی مذهب بدانیم. از جمله اصطلاحات رایج اسماعیلیه در آن دوران قائم قیامت، مولاناو. . . «موسم مناجات»
... [مشاهده متن کامل]
آرامگاه وی در شهر خوسف واقع و محل زیارت مردم است.
ابنِ حسام در سال ۷۸۲ یا ۷۸۳ هجری در شهر خوسف در منطقه قُهستان به دنیا آمد. خاندان او تا نُه پشت اهل فضل و علم و ارشاد بوده اند؛ و نیای او شمس الدین زاهد، به پارسایی و عبادت معروف بوده است. وی در همان روزگار روزگار را به زهد و وَرَع میگذراند. همچنین دولتشاه سمرقندی دربارهٔ او این چنین میگوید.
«از دهقنت نان حلال حاصل کردی و گاو بستی و صباح که به صحرا رفتی تا شام اشعار خود را بر دسته بیل نوشتی»
از همین این رو صاحب نظران شغل وی را دهقانی دانسته اند. او از مشهورترین شاعران شیعه مذهب آن دوران بود. تاریخ درگذشت او در سال ۸۷۵ ق بوده است.
• دیوان اشعار: شامل قصاید، غزلیات و دیگر قالب های شعری
• نثر اللالی: منظومه ای در قالب مثنوی که شامل کلمات قصار در وصف علی بن ابی طالب است.
• خاوران نامه: ۲۲۵۰۰ بیت در وزن بحر متقارب در باره جنگ های علی بن ابی طالب
خاوران نامه از آثار ادبی است که به نظم فارسی در سال ۸۳۰ هجری قمری سروده شده است. این منظومه حماسه ای دینی و مصنوع است که در بحر متقارب و به وزن شاهنامه فردوسی سروده شده است. موضوع خاوران نامه جنگ های علی بن ابی طالب در سرزمین خاوران به همراهی مالک اشتر، و نیز با قباد پادشاه شرق و تهماسب شاه است. این منظومه به گفته ابن حسام از یک کتاب عربی به نظم کشیده شده است. این منظومه با حمد خدا و نعت محمد پیامبر اسلام و دیگر امام های شیعه آغاز می شود. این منظومه را تازیان نامه نیز گفته اند.
با توجه به قصیده ای که در نسخه های خطی ( بیاض ) در جنوب خراسان به دست آمده می توانیم وی را اسماعیلی مذهب بدانیم. از جمله اصطلاحات رایج اسماعیلیه در آن دوران قائم قیامت، مولاناو. . . «موسم مناجات»
مولانا محمد پسر حسام الدین خوسفی شناخته شده به اِبنِ حِسام شاعر ایرانی در گذشته به سال ۸۷۵ هجری است. آرامگاه وی در شهر خوسف از توابع بیرجند واقع است. دیوان او شامل اشعاری در قالب های قصیده، ترجیع بند، مسمط و ترکیب بند است. او در قصیده از انوری، ظهیر فاریابی، خاقانی شروانی و سلمان ساوجی تأثیر گرفته است. از مهم ترین آثار او خاوران نامه است که به تقلید از شاهنامه فردوسی سروده شده است. این حسام حلقه ای حلقات ادبیات شیعی خراسان است و برخی دیگر از حلقه ها سلیمی تونی ( م 854 ) و آذری اسفراینی و لطف الله نیشابوری ( م 812 ) هستند. دیوان ابن حسام خوسفی توسط احمد احمدی بیرجندی تصحیح و منتشر شده است. وی از شاعران ولایی است ودر بعضی منابع ذکر گردیده که نامبرده شیعه اسماعیلی بوده است. 1 - 1
... [مشاهده متن کامل]
1 - 1 فصلنامه مطالعات تاریخی دکتر مریم معزی و پایان نامه کارشناسی ارشد علیرضا خمر دانشگاه تهران - ادبیات اسماعیلی دکتر فریدون بدره ای
صفا، ذبیح اللّه، تاریخ ادبیات در ایران ( جلد ۴ ) ، انتشارات فردوس، ۱۳۶۸.
مجتبایی، فتح الله. دائره المعارف بزرگ اسلامی
ذبیح الله صفا. تاریخ ادبیات در ایران. چاپ سوم. تهران: ابن سینا، ۱۳۴۲. ۴۴۸.
↑ تاریخ ادبیات در ایران، صفا، جلد ۴، صص ۵ - ۱۷۴
شعر ذیل که در منابع خطی دست نویس آمده و دکتر معزی هم آن را آورده بر اسماعیلی بودن این شاعر صحه می گذارد
موسم مناجات
برادران به حقّ موسم مناجاتست
مراد خویش طلب کن که وقت حاجاتست
قیامت است که هر شش هزار سال ظهور
کنون چه هفت شود ، قائم القیاماتست
اگر امام زمان را به حقّ به نشناسی
روی به دوزخ اگر صد هزار طاعاتست
هر آن کسی که خداوند خویش را نشناخت
محقق است که در کفر و در ظلاماتست
میان بنده و حقّ راز کی نهان ماند
خدای عالم اسرار و ذوالخفیاتست
به ترک نفس ، هوا و مراد خویش بگیر
که هر چه در دل توغیر اوست ، طاماتست
به هر چه پیش خیال و قیاس خود گفتم
به نزد او همه افسانه و خیالاتست
بگوی از سر اخلاص نام مولانا
که آشکار شد و دعوتش مقالاتست
عیان شد است رفیقان ز مشرق و مغرب
ولیک این همه در بند یک اشاراتست
به فضل خود نظری کن به بندگان ضعیف
که در میان خلایق بسی مقالاتست
شراب شوق لبالب ز جام مولانا
بده که این هم از رحمت جماعاتست
ببخش بندة مسکین خویش ابن حسام
بدان سبب که گرفتار چاه ظلماتست
... [مشاهده متن کامل]
1 - 1 فصلنامه مطالعات تاریخی دکتر مریم معزی و پایان نامه کارشناسی ارشد علیرضا خمر دانشگاه تهران - ادبیات اسماعیلی دکتر فریدون بدره ای
صفا، ذبیح اللّه، تاریخ ادبیات در ایران ( جلد ۴ ) ، انتشارات فردوس، ۱۳۶۸.
مجتبایی، فتح الله. دائره المعارف بزرگ اسلامی
ذبیح الله صفا. تاریخ ادبیات در ایران. چاپ سوم. تهران: ابن سینا، ۱۳۴۲. ۴۴۸.
↑ تاریخ ادبیات در ایران، صفا، جلد ۴، صص ۵ - ۱۷۴
شعر ذیل که در منابع خطی دست نویس آمده و دکتر معزی هم آن را آورده بر اسماعیلی بودن این شاعر صحه می گذارد
موسم مناجات
برادران به حقّ موسم مناجاتست
مراد خویش طلب کن که وقت حاجاتست
قیامت است که هر شش هزار سال ظهور
کنون چه هفت شود ، قائم القیاماتست
اگر امام زمان را به حقّ به نشناسی
روی به دوزخ اگر صد هزار طاعاتست
هر آن کسی که خداوند خویش را نشناخت
محقق است که در کفر و در ظلاماتست
میان بنده و حقّ راز کی نهان ماند
خدای عالم اسرار و ذوالخفیاتست
به ترک نفس ، هوا و مراد خویش بگیر
که هر چه در دل توغیر اوست ، طاماتست
به هر چه پیش خیال و قیاس خود گفتم
به نزد او همه افسانه و خیالاتست
بگوی از سر اخلاص نام مولانا
که آشکار شد و دعوتش مقالاتست
عیان شد است رفیقان ز مشرق و مغرب
ولیک این همه در بند یک اشاراتست
به فضل خود نظری کن به بندگان ضعیف
که در میان خلایق بسی مقالاتست
شراب شوق لبالب ز جام مولانا
بده که این هم از رحمت جماعاتست
ببخش بندة مسکین خویش ابن حسام
بدان سبب که گرفتار چاه ظلماتست