[ویکی نور] شهاب الدین ابوالفضل احمد بن علی بن محمد بن محمد بن علی بن احمد بن محمود بن احمد حجر عسقلانی کنانی مصری (22 شعبان 773-ذیقعدۀ 16/852 فوریۀ 1372- ژانویۀ 1449)، یکی از علمای بزرگ حدیث و فقه شافعی، موّرخ و شاعر.
از او به «حافظ العصر» و «شیخ الاسلام» و «امیرالمؤمنین در حدیث» یاد کرده اند.؛و در زمان او، بجز چند تن که شرح آن خواهد آمد، همه به بزرگی و دانش و احاطۀ مسلم و بی چون و چرای او در حدیث و فقه گواهی داده اند و او در میان حفّاظ بزرگ حدیث نبوی در ردیف کسانی مانند ابونعیم اصفهانی و دار قطنی و خطیب بغدادی و ذهبی قرار دارد.
سخاوی بزرگ ترین شاگرد و شرح حال نویس او، نام او و اجداد وی را به طریقی که ذکر کردیم آورده است و تاریخ تولد او را در 22 شعبان 773 و تاریخ وفاتش را در اواخر ذیحجۀ 852 نوشته است.
همو کتاب جداگانه ای در احوال شیخ خود تألیف کرده به نام الجواهر و الدّرر فی ترجمة شیخ الاسلام ابن حجر که هنوز چاپ نشده است و ما به نسخه خطی آن دسترسی نداریم و آنچه از این کتاب نقل خواهد شد از کتاب محمد کمال الدین عز الدین است به نام التاریخ و المنهج التّاریخی لابن حجر العسقلانی. در شرح حال ابن حجر تکیۀ عمدۀ ما بر گفته های دیگر سخاوی در الضوء اللامع و الذیل علی رفع الاصر عن قضاة مصر و مهم تر از همه بر کتاب انباء الغمر بابناء العمر تألیف خود ابن حجر است که مهم ترین منبع موثق دربارۀ زندگی اوست؛همچنین از گفته های معاصران او مانند ابن تغری بردی در النّجوم الزّاهرة و مقریزی در السّلوک لمعرفة دول الملوک استفاده شده است.
به گفتۀ سخاوی.«ابن حجر» لقب یکی از اجداد او بوده است که به اولاد و احفاد او هم بسط یافته و شاخص ترین عنوان وی شده است. پدر او علی بن محمد عسقلانی (ح 720-23 رجب 1320/777-19 دسامبر 1375) نیز اهل علم و مدتی در حکم و قضا نایب ابن عقیل بهاء الدین ابومحمد عبداللّه بن عبدالرحمن شافعی (د 769 ق) بود. او شاعر هم بود و چند دیوان داشت و به دادن فتوا و قرائات سبع مجاز بود. ابن حجر می گوید که در وفات پدرش هنوز چهار سالگی را تمام نکرده بود و او را مانند خیال به یاد داشت و گفته بود که کنیۀ فرزندم احمد، ابوالفضل است.تولد ابن حجر در قاهره در خانه ای در کنار رود نیل، نزدیک دار النحاس و جامع جدید، اتفاق افتاد. پدر او را فرزندی بود که در زمان حیات پدر از دنیا رفت و او از آن باب سخت اندوهناک شد. یکی از شیوخ به نام شیخ یحیی صنافیری (د 773 ق) او را تسلیت داد. این شیخ که اهل کشف و کرامات بود او را به فرزند دیگری بشارت داد که همین ابن حجر بود.
پس از وفات پدر یکی از بازرگانان مشهور به نام زکی الدین ابوبکر علی الکارمی الخَرّوبی (د 787 ق) وصایت ابن حجر را بنا به وصیت پدرش به عهده گرفت.ابن حجر در پنج سالگی به مکتب فرستاده شد و قرآن را نزد صدر سفطی مصری شافعی یاد گرفت. در 784ق که یازده ساله بود با وصی خود زکیّ الدین خرّوبی به مکه رفت و با او در آنجا مجاور شد. به گفتۀ خودش در 783ق قرآن را ختم کرده بود و در همین سال که به مکه رفتند، خواست تا ختم را اعاده کند، اما چون مصادف با ایام حج شد، عمل اعاده موقوف ماند و آنها در مکه ماندند تا در سال بعد تشریفات اعاده به عمل آمد و آن خواندن نماز تراویح با مردم بود.
از او به «حافظ العصر» و «شیخ الاسلام» و «امیرالمؤمنین در حدیث» یاد کرده اند.؛و در زمان او، بجز چند تن که شرح آن خواهد آمد، همه به بزرگی و دانش و احاطۀ مسلم و بی چون و چرای او در حدیث و فقه گواهی داده اند و او در میان حفّاظ بزرگ حدیث نبوی در ردیف کسانی مانند ابونعیم اصفهانی و دار قطنی و خطیب بغدادی و ذهبی قرار دارد.
سخاوی بزرگ ترین شاگرد و شرح حال نویس او، نام او و اجداد وی را به طریقی که ذکر کردیم آورده است و تاریخ تولد او را در 22 شعبان 773 و تاریخ وفاتش را در اواخر ذیحجۀ 852 نوشته است.
همو کتاب جداگانه ای در احوال شیخ خود تألیف کرده به نام الجواهر و الدّرر فی ترجمة شیخ الاسلام ابن حجر که هنوز چاپ نشده است و ما به نسخه خطی آن دسترسی نداریم و آنچه از این کتاب نقل خواهد شد از کتاب محمد کمال الدین عز الدین است به نام التاریخ و المنهج التّاریخی لابن حجر العسقلانی. در شرح حال ابن حجر تکیۀ عمدۀ ما بر گفته های دیگر سخاوی در الضوء اللامع و الذیل علی رفع الاصر عن قضاة مصر و مهم تر از همه بر کتاب انباء الغمر بابناء العمر تألیف خود ابن حجر است که مهم ترین منبع موثق دربارۀ زندگی اوست؛همچنین از گفته های معاصران او مانند ابن تغری بردی در النّجوم الزّاهرة و مقریزی در السّلوک لمعرفة دول الملوک استفاده شده است.
به گفتۀ سخاوی.«ابن حجر» لقب یکی از اجداد او بوده است که به اولاد و احفاد او هم بسط یافته و شاخص ترین عنوان وی شده است. پدر او علی بن محمد عسقلانی (ح 720-23 رجب 1320/777-19 دسامبر 1375) نیز اهل علم و مدتی در حکم و قضا نایب ابن عقیل بهاء الدین ابومحمد عبداللّه بن عبدالرحمن شافعی (د 769 ق) بود. او شاعر هم بود و چند دیوان داشت و به دادن فتوا و قرائات سبع مجاز بود. ابن حجر می گوید که در وفات پدرش هنوز چهار سالگی را تمام نکرده بود و او را مانند خیال به یاد داشت و گفته بود که کنیۀ فرزندم احمد، ابوالفضل است.تولد ابن حجر در قاهره در خانه ای در کنار رود نیل، نزدیک دار النحاس و جامع جدید، اتفاق افتاد. پدر او را فرزندی بود که در زمان حیات پدر از دنیا رفت و او از آن باب سخت اندوهناک شد. یکی از شیوخ به نام شیخ یحیی صنافیری (د 773 ق) او را تسلیت داد. این شیخ که اهل کشف و کرامات بود او را به فرزند دیگری بشارت داد که همین ابن حجر بود.
پس از وفات پدر یکی از بازرگانان مشهور به نام زکی الدین ابوبکر علی الکارمی الخَرّوبی (د 787 ق) وصایت ابن حجر را بنا به وصیت پدرش به عهده گرفت.ابن حجر در پنج سالگی به مکتب فرستاده شد و قرآن را نزد صدر سفطی مصری شافعی یاد گرفت. در 784ق که یازده ساله بود با وصی خود زکیّ الدین خرّوبی به مکه رفت و با او در آنجا مجاور شد. به گفتۀ خودش در 783ق قرآن را ختم کرده بود و در همین سال که به مکه رفتند، خواست تا ختم را اعاده کند، اما چون مصادف با ایام حج شد، عمل اعاده موقوف ماند و آنها در مکه ماندند تا در سال بعد تشریفات اعاده به عمل آمد و آن خواندن نماز تراویح با مردم بود.
wikinoor: ابن_حجر_عسقلانی،_احمد_بن_علی