ابن جزی محمد بن احمد

[ویکی نور] ابوالقاسم محمد بن احمد بن جزی کلبی متولد 693 ق 1294 م و متوفای 741 ق- 1340 م،فقیه مالکی، مفسّر و شاعر غرناطی.ابن جزیّ، نام چند تن از علمای خاندان بنی جزی که در سده های 7-9 ق-13-15 م در مغرب و اندلس می زیسته اند و به «کلبی» معروفند.این خاندان در اصل اهل ولبه از دژهای براجله (واقع در جنوب غرناطه)بوده اند، نخستین فرد از این خاندان، همراه حاکم اندلس ابوالخطّار حسام بن ضرار کلبی به هنگام فتح اندلس بر این سرزمین آمد.
از مشاهیر این خاندان، محمد بن احمد می باشد.وی در غرناطه زاده شد
فقه، حدیث،قرآن و ادب عرب را نزد ابوجعفر ابن زبیر و قرائات را نزد ابوعبداللّه ابن کمّاد قاری آموخت و از عبدالله بن احمد بن مؤذن و ابوولید حضرمی حدیث شنید، سپس در سلک ملازمان ابوعبداللّه ابن رشید خطیب در آمد.وی از گروهی نیز روایت کرد که ابن خطیب همۀ آنان را نام برده است.
ابن جزی در علوم مختلف چیره دست بود،چنانکه در عین جوانی به عنوان امام و خطیب مسجد اعظم برگزیده شد و آنچنان شهرت یافت که به گفتۀ ابن احمر از اندلس تا طرابلس به فتوای او عمل می کردند.
اگر چه اشتغال دائمی وی تدریس و تعلیم بوده است، امّا از میان همۀ شاگردان او بیشتر به فرزندانش اشاره شده است.با اینهمه تردید نیست که ابن خطیب مشهورترین شاگرد او بوده است، علاوه بر او شخصی دیگر به نام حضرمی نیز از او به عنوان استاد خود یاد کرده است. ابراهیم خزرجی را نیز از جملۀ شاگردان او شمرده اند.
وی اشعاری نیز به پیروی از شاعرانی چون ابوالعلای معری، ابوطاهر سلفی و دیگران سروده است.محتوای آنها ستایش زهد و پرهیزکاری و نیز مدح پیامبر(ص) است.وی در آخرین شعر خود که در میدان جنگ سروده، آرزوی شهادت در راه خدا کرده است.ابن جزی در جنگ طریف که ابن خطیب از آن به عنوان «الوقیعه الکبری» و یا «یوم الکائنة بطریف» یاد کرده است و نزد اروپائیان به جنگ ریوسالادو مشهور است، کشته شد.