ابن بابویه محمد بن علی

دانشنامه اسلامی

[ویکی نور] محمد بن علی بن حسین بن بابویه قمی، مشهور به شیخ صدوق، در سال 305 هجری قمری، در خاندان علم و تقوی، در شهر قم دیده به جهان گشود. (سالهای 306 و 307 نیز برای ولادت شیخ ذکر شده است)
ولادت صدوق از زبان شیخ طوسی:
شیخ طوسی جریان ولادت وی را چنین نقل نموده: علی بن بابویه با دختر عموی خود ازدواج کرده بود؛ ولی از او فرزندی به دنیا نیامد. او در نامه ای از حضور شیخ ابوالقاسم، حسین بن روح تقاضا کرد تا از محضر حضرت بقیة الله عجل الله تعالی فرجه بخواهد برای او دعا کند تا خداوند اولاد صالح و فقیه به او عطا نماید.
پس از گذشت مدتی از ناحیۀ آن حضرت این گونه جواب رسید: «تو از این همسرت صاحب فرزند نخواهی شد؛ ولی به زودی کنیزی دیلمیه نصیب تو می شود که از او دارای دو پسر فقیه خواهی گشت.»
شیخ صدوق نیز، جریان ولادت خود را که با تقاضای کتبی پدرش از محضر امام زمان عجل الله تعالی فرجه و دعای آن حضرت بوده، در کتاب کمال الدین به صورت حدیث آورده و می افزاید:
هرگاه ابوجعفر محمد بن علی الاسود مرا می دید که برای فرا گرفتن علم و دانش به محضر استاد می روم به من می فرمود: «این میل و اشتیاق به علم و دانش که در تو وجود دارد مایۀ شگفتی نیست؛ زیرا تو به دعای امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف متولد شده ای.

دانشنامه آزاد فارسی

ابن بابِوَیْه، محمد بن علی (قم ۳۰۵ـ ری ۳۸۱ق)
(معروف به «شیخ صدوق») فقیه و محدث امامی. به پدرش علی بن حسین و برادرش حسین نیز ابن بابویه گویند. او و دو تن دیگر از نویسندگان کتاب های اربعه را «محمدین ثلاث» می خوانند. بیشتر احادیث را در قم نزد پدرش فراگرفت، ولی به بیشتر شهرهایی که محدثی در آن جا سراغ داشت، مانند خراسان، بغداد، مکه، مدینه و شهرهای ماوراءالنهر ازجمله ایلاق، بلخ، سمرقند، و عانه نیز سفر کرد تا بر اندوخته هایش در حدیث بیفزاید. از این رو شمار استادان او از ۲۰۰ افزون، و به همین نسبت نیز دارای شاگردانی بسیار بود. شماری اندک در امامیه با وجود اعتقاد به عدالتش، در وثاقت او خدشه می کنند. او معتقد بود که ممکن است از پیامبر اکرم (ص) نیز سهو سر زند. ابن بابویه بیش از ۳۰۰ اثر در تفسیر، فقه، حدیث، کلام، تاریخ، رجال، اخلاق، دعا و زیارت تألیف کرده است. کتاب های فقهی او نص روایات است که به طور موضوعی مرتب شده اند. او از فقیهان اخباری بود، اما چنین نبود که اصلاً به نقد روایات براساس ضوابط علم رجال و اصول فقه نپردازد، با این حال، فقه او جدای از حدیث نبود. وی نیمۀ دوم عمر خود را به دعوت رکن الدولۀ دیلمی در ری ساکن بود. مقبرۀ ابن بابویه در ری معروف است. از مهم ترین آثارش: التوحید؛ الامالی؛ عیون اخبار الرضا (ع)؛ علل الشرایع و الاحکام؛ الاعتقاد؛ ثواب الاعمال؛ عقاب الاعمال؛ من لایَحضُرُه الفقیه که اساسی ترین اثر وی و از اهم کتب حدیث نزد شیعه و از کتب اربعه است.

پیشنهاد کاربران

بپرس