ابن المعتز

لغت نامه دهخدا

ابن المعتز. [ اِ نُل ْ م ُ ت َزز ] ( اِخ ) ابوالعباس عبداﷲبن المعتزبن المتوکل بن المعتصم بن الرشیدبن المهدی. او در ادب و شعر یگانه روزگار خویش بود و درک صحبت بسیاری از علماء نحو و اخباریین کرد و از فصحای اعراب شعر و لغت فراگرفت. و در علوم ادبیه تلمیذ مبرّد و ثعلب بود.و نزد پسر عم خویش معتضد خلیفه جاه و حرمتی بسزا داشت و نخست او در علم بدیع کتاب کرد. پس از مرگ مُقتفی درباریان خلیفه مقتدر را خلع کردند و او را در 20 ربیعالاوّل 296 هَ.ق. به نام مرتضی باﷲ یا المنصف یا الغالب بخلافت برداشتند و وی تنها یک روز دست خلافت داشت و فردا حمات مقتدر فائق آمدند و ابن المعتز در خانه ابن الجصاص گوهری پنهان گشت و به دوم ربیعالثانی دستگیر و به امر مقتدر کشته شد. مادر او غیر عربیه بود. از جمله کتب اوست : کتاب الزهر و الریاض. کتاب البدیع. کتاب مکاتبات الاخوان بالشعر. کتاب الجوارح و الصید. کتاب السرقات. کتاب اشعارالملوک. کتاب الاَّداب. کتاب حلی الاخیار. کتاب طبقات الشعراء. کتاب الجامع در غناء. ارجوزه ای در ذم صبوح. ( ابن الندیم ) :
کو جریرو کو فرزدق کو لبید و کو زهیر
رؤبه عجاج و دیک الجن و سیف ذوالیزن
ابن هانی ابن رومی ابن معتز ابن قیس
دعبل و بوشیص و آن شاعر که بود اندر یمن.
منوچهری.

فرهنگ فارسی

ابوالعباس عبد الله بن معتز بن متوکل ( مقت . ۲۹۶ ه ق . ) . وی در ادب و شعر عرب مهارت داشت و درک محضر بسیاری از علمای نحو و اخباریان را کرد و در زمره فصحای شعر و لغت عرب بشمار است . او نخستین کسی است که در بدیع عرب کتاب تالیف کرده. پس از مرگ مقتفی درباریان مقتدر را خلع کردند و ابن المعتز را در ربیع الاول ۲۹۶ بخلافت برداشتند و او تنها یک روز خلیفه بود و پس از عزل بامر مقتدر کشته شد . از تالیفات او الزهر و الریاض البدیع مکاتبات الاخوان بالشعر الجوارح و الصید است .
او در ادب و شعر یگانه روزگار خویش بود

پیشنهاد کاربران

بپرس