ابن اسحاق
لغت نامه دهخدا
دانشنامه اسلامی
[ویکی فقه] اِبْن ِ اِسْحاق ، ابوعبدالله ، یا ابوبکر محمد بن اسحاق بن یسار بن خیارِ مطلبی مدنی (۸۰ -۱۵۱ق /۶۹۹ - ۷۶۸م )، محدث و نخستین سیره نویسی که زندگانی پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله را به رشته نگارش درآورده است .
به گفته ذهبی ابن اسحاق در ۸۰ ق در مدینه زاده شد، اما برخی از محققان معاصر نظر داده اند که ابن اسحاق در حدود سال ۸۵ق متولد شده است که ظاهراً این نظر بی توجه به نوشته ذهبی اظهار شده است . ابن اسحاق از زُمره موالی است .
جد
جد او یسار بن خیار یا یسار بن کوتان (که ضبط دیگر آن کوثان است ) از مسیحیانی بود که در نُقیره (روستایی در حوالی عین التمر) زندانی بود. خالد بن ولید پس از گشودن این قلعه در ۱۲ق /۶۳۳م علاوه بر زنان و کودکان آنجا، ۴۰ پسر را نیز که توسط اهالی نقیره به گروگان گرفته شده و در کلیسا محبوس بودند، به اسارت گرفت . از جمله این ۴۰ تن ، یسار جد محمد بن اسحاق بود که پس از ورود به مدینه مولای قیس بن مَخرمه شد ، اما تنها قهپایی می نویسد که او پس از اسارت و ورود به مدینه به بردگی فاطمه بنت عتبه درآمد. به نوشته بکری اندلسی این گروگان ها عرب تبارانی بودند که در اختیار کسری قرار داشتند، اما این سخن مسلم نیست . یسار ۳ پسر داشت : اسحاق ، موسی و عبدالرحمان که هر ۳ از محدثان و راویان حدیث بودند. اسحاق با دختر صَبیح یکی از موالی حُوَیْطِب بن عبدالعُزّی ازدواج کرد. حاصل این زناشویی ۳ پسر به نام های محمد، ابوبکر و عمر (د ۱۵۴ق /۷۷۱م ) بود. این هر ۳ فرزند به پدر تأسی کردند و از جمله طالبان حدیث گردیدند که احادیث زیادی از آنان روایت شده است .
کسب دانش
محمد بن اسحاق دوران کودکی و نوجوانی را در مدینه گذراند. نخست نزد پدر و عموهایش موسی بن یسار و عبدالرحمان بن یسار و آنگاه نزد عالمان دیگر به کسب دانش پرداخت . او در این شهر مانند بیش تر طالبان علم در آن دوره ، و به ویژه موالی ، به کسب علوم متداول زمان پرداخت . شوق موالی برای فراگرفتن دانش ها از دیگران بیشتر بود، زیرا آنان از جوامعی بودند که در آن ها کتابت و دانش بیشتر از جامعه عرب رواج داشت ، و به علاوه ، موالی از نظر جایگاه اجتماعی در طبقات پایین تر بودند و بهترین چیزی که می توانست مرتبه اجتماعی آنان را بالا برد و این نقص را جبران کند، وصول به مقامات علمی خاصه دانش دین و فقه و حدیث بود.
اساتید
...
به گفته ذهبی ابن اسحاق در ۸۰ ق در مدینه زاده شد، اما برخی از محققان معاصر نظر داده اند که ابن اسحاق در حدود سال ۸۵ق متولد شده است که ظاهراً این نظر بی توجه به نوشته ذهبی اظهار شده است . ابن اسحاق از زُمره موالی است .
جد
جد او یسار بن خیار یا یسار بن کوتان (که ضبط دیگر آن کوثان است ) از مسیحیانی بود که در نُقیره (روستایی در حوالی عین التمر) زندانی بود. خالد بن ولید پس از گشودن این قلعه در ۱۲ق /۶۳۳م علاوه بر زنان و کودکان آنجا، ۴۰ پسر را نیز که توسط اهالی نقیره به گروگان گرفته شده و در کلیسا محبوس بودند، به اسارت گرفت . از جمله این ۴۰ تن ، یسار جد محمد بن اسحاق بود که پس از ورود به مدینه مولای قیس بن مَخرمه شد ، اما تنها قهپایی می نویسد که او پس از اسارت و ورود به مدینه به بردگی فاطمه بنت عتبه درآمد. به نوشته بکری اندلسی این گروگان ها عرب تبارانی بودند که در اختیار کسری قرار داشتند، اما این سخن مسلم نیست . یسار ۳ پسر داشت : اسحاق ، موسی و عبدالرحمان که هر ۳ از محدثان و راویان حدیث بودند. اسحاق با دختر صَبیح یکی از موالی حُوَیْطِب بن عبدالعُزّی ازدواج کرد. حاصل این زناشویی ۳ پسر به نام های محمد، ابوبکر و عمر (د ۱۵۴ق /۷۷۱م ) بود. این هر ۳ فرزند به پدر تأسی کردند و از جمله طالبان حدیث گردیدند که احادیث زیادی از آنان روایت شده است .
کسب دانش
محمد بن اسحاق دوران کودکی و نوجوانی را در مدینه گذراند. نخست نزد پدر و عموهایش موسی بن یسار و عبدالرحمان بن یسار و آنگاه نزد عالمان دیگر به کسب دانش پرداخت . او در این شهر مانند بیش تر طالبان علم در آن دوره ، و به ویژه موالی ، به کسب علوم متداول زمان پرداخت . شوق موالی برای فراگرفتن دانش ها از دیگران بیشتر بود، زیرا آنان از جوامعی بودند که در آن ها کتابت و دانش بیشتر از جامعه عرب رواج داشت ، و به علاوه ، موالی از نظر جایگاه اجتماعی در طبقات پایین تر بودند و بهترین چیزی که می توانست مرتبه اجتماعی آنان را بالا برد و این نقص را جبران کند، وصول به مقامات علمی خاصه دانش دین و فقه و حدیث بود.
اساتید
...
wikifeqh: ابن_اسحاق
پیشنهاد کاربران
پیشنهادی ثبت نشده است. شما اولین نفر باشید