ابطال الزمان الموهوم

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] اِبْطال ُ الزَّمان ِ الْمَوْهوم ، رساله فلسفی - کلامی به عربی ، در ردّ اشکالات آقا جمال خوانساری بر ادلّه میرداماد در ابطال موهومیت زمان ، تصنیف ملا محمداسماعیل بن حسین بن محمدرضا بن علاءالدین محمد مازندرانی اصفهانی ، مشهور به ملا اسماعیل خواجویی (د ۱۱۷۳ق /۱۷۶۰م )
آشتیانی ملا اسماعیل متوفای ۱۱۷۷ق را غیر از ملا اسماعیل صاحب رساله ابطال الزمان الموهوم دانسته است .
آشتیانی ، جلال الدین ، ج۴، ص۲۳۷، منتخباتی از آثار حکمای الهی ایران ، مشهد، ۱۳۵۸ش .
مؤلف ، رساله خود را با طرح مسأله زمان موهوم به صورت «قال السیّد السّند» (آن چه میرداماد گفته است )، و «قال الفاضل المحقّق »
محمدباقر، روضات الجنات ، بیروت ، ۱۳۸۲ق /۱۹۶۲م .
ظاهراً کهن ترین نسخه رساله در مجموعه اهدایی مشکوة به کتابخانه مرکزی است که در ۱۱۹۷ق /۱۷۸۳م یعنی ۲۴ سال پس از درگذشت مؤلّف نوشته شده است .
مشکوة، خطی ، ج۳، ص۷۶.
...

[ویکی شیعه] ابطال الزمان الموهوم (کتاب). اِبْطالُ الزّمانِ الموهوم؛ رساله ای فلسفی ـ کلامی به عربی، در ردّ اشکالات آقا جمال خوانساری بر ادلّه میرداماد در ابطال موهوم بودن زمان ، تصنیف ملا محمد اسماعیل بن حسین بن محمدرضا بن علاءالدین محمد مازندرانی اصفهانی، مشهور به ملا اسماعیل خواجویی (متوفی ۱۱۷۳ق یا ۱۱۷۷ق ) است.
مؤلف، رساله خود را با طرح مسأله زمان موهوم به صورت قال السید السّند (آنچه میرداماد گفته است)، و قال الفاضل المحقّق (آنچه آقا جمال خوانساری گفته است) آغاز کرده و در هر مورد پس از ذکر دلایل میرداماد که غالباً از قبسات او نقل شده و پس از ذکر ایرادات خوانساری به نقل از حواشی او بر حاشیه خفری بر شرح تجرید قوشچی، به بیان نظر خود پرداخته است.
چون اساس رساله بر دفاع از نظرات میرداماد نهاده شده، مؤلّف به توضیح حدوث دهری و زمانی پرداخته و درباره حدوث ذاتی و اختلاف متفکران در آن باره نیز سخن رانده است، چنانکه می توان گفت جنبه کلامی رساله مورد بحث را قوّت بخشیده است و حتّی به اقتضای طبیعت بحث، به ذکر و تفسیر برخی احادیث نیز توجه کرده و از این رو به این رساله جنبه نقلی تؤام با تأویلات عقلی هم داده است.

پیشنهاد کاربران

بپرس