ابزو

آبزو. آبزو یا آپسو نام اقیانوس جهان زیرین حاوی آب شیرین پاک در اسطوره های میان رودان است. در این افسانه ها همه رودها، چشمه ها، چاه ها، دریاچه ها و دیگر آب ها از آبزو می آیند. در دین سومری ها، آبزو شخصیت یافته شده و به عنوان یک ایزد به شمار می آید. این امر بعدها به دین های اکدی، بابلی، و آشوری نیز رسیده است. آبزو، اقیانوس زیرین، و ایزد آبزو، هر دو در ژرفاهای دور زیر زمین نشیمن دارند. در زبان سومری آب به معنای اقیانوس و زو به معنای ژرف است. به آبزو، اِنگور هم گفته شده است. در این اسطوره ها، هفت موجود فرزانه که در خدمت ایزد انکی هستند و آبگال نام دارند نیز از آبزو سرچشمه می گیرند.
در افسانه آفرینش بابلی، انوما الیش، آبزو ( آب شیرین ژرفناها ) به عنوان ایزدی با ویژگی های هیولاوار و بدوی ترسیم شده است. آبزو در این افسانه، در رابطه عشقی با ایزد دیگری به نام تیامات ( زاینده همگان ) است. تیامات از آب شور آفریده شده است. این دو، نخستین اَشکال هستی هستند که دیرزمانی پیش از آفرینش پدید آمدند. آبزو و تیامات ایزدان دیگری را به دنیا می آورند، ازجمله لحمو و لحامو که تنها نامی از آن ها باقی است. سپس آبزو نزد تیامات گلایه می کند که غوغای فرزندانشان ( ایزدها ) خواب را از چشم او ربوده و او قصد نابودی آن ها را دارد. تیامات مخالفت می کند اما «مومو»، رایزن و راهنمای آبزو از این تصمیم آبزو حمایت می کند. انکی، ایزد، متوجه این تصمیم می شود و جادو کرده و آبزو را به خوابی عمیق فرومی برد. انکی به همراهی چند ایزد جوان آبزو را می کشد و مومو را به اسارت برده و سکونتگاه آبزو را نیز غصب می کند. انکی اکنون سالار آب شیرین است. تیامات، اما تعهد کرده است که انتقام آبزو را از ایزدان بگیرد. از تن مرده آبزو آسمان پدید آمد که این به نوبه خود به پدید آمدن ساختار جهان و سپس آدمی انجامید. انکی به همراه مادرش نامو و زنش دامگال نونا و گروهی از موجودات پست تر در درون تن آبزو به زندگی ادامه دادند.
پرستشگاه انکی در شهر اریدو در میان رودان اِئابزو نام دارد به معنی «خانه آبزو». در صحن های پرستشگاه های بابلی و آشوری حوضچه های آبی وجود داشت که به آن ها نیز آبزو یا آپسو گفته می شد. این حوضچه ها برای غسل به کار می رفت و حوض های مساجد کشورهای اسلامی و محل غسل تعمید در کلیساها ادامه همان آبزوهای باستان هستند.