ابدره

آبدره. آبدَره[ ۱] یا فیورد ( به انگلیسی: fjord ) شاخابهٔ باریک و ژرفی از دریا است که در خشکی پیش رفته باشد. آبدره معمولاً دارای دیواره های پرشیب و تندی است. این دیواره ها در پی زیر آب رفتن دامنه های کوه ها یا ادامه فرسایش یخچالی زیاد و عمیق شدن یک دره ساحلی تشکیل یافته است.
پدیده آبدره در کرانه های نروژ بسیار دیده می شود. واژه انگلیسی برای آبدره یعنی Fjord هم از زبان نروژی آمده است.
آبدره ها معمولاً در نقاطی دیده می شوند که یخگیریهای کهن یا امروزه به درون رویه دریا کشیده شده باشند. آبدره زمانی تشکیل می شود که یک یخچال طبیعی به دریا رسیده و آب شود. یخچال ها معمولاً دره های U شکل ویژه خود را برمی کنند. این آب شدن یخچال، دره ای پرشیب و باریک برجا میگذارد که آب دریا در آن می ریزد. این ریزش دریاچهای ژرف و باریک پدید می آورد ( گاه تا ژرفای ۱۳۰۰ م ) که به دریا پیوند دارد.
یخرفت پایانه ای، که از سوی یخچال به پایین دره رانده می شود در دهانه آبدره در زیر آب برجا می ماند. این روند باعث می گردد تا آب در گلوگاه یک آبدره نسبت به پشت گلوگاه آن کم ژرفاتر باشد.

آب دره. آب درّه (fjord)
(یا: فیورد) شاخابۀدریایی باریک و احاطه شده با صخرههای بلند. آب دره ها در نروژ، نیوزیلند، و بخش های غربی اسکاتلند یافت می شوند. آب دره ها وقتی تشکیل شده اند که دره های یخچالیU شکل بیش از حد عمیق، و به سبب بالاآمدن سطح آب دریا، غرق شدند. در دهانۀ آب دره ها، برجستگی مشخصی وجود دارد که موجب کم عمق شدن آب می شود و براثر کاهش فرسایش_یخچالیو رسوب مواد یخچالی (یخرفت) ایجاد شده است. فیوردلند، در ساحل جنوب غربی ساوت_آیلند (جزیرۀ جنوبی)نیوزیلند، عمیقاً دندانه دارشده است و یکی از زیباترین شاخابه های آن در میلفورد ساوندقرار دارد.