اباده

آباده. آباده شهری در استان فارس ایران و مرکز شهرستان آباده است. این شهر با ۵۹٬۱۱۶ نفر جمعیت ( آمار سال ۱۳۹۵ ) [ ۲] ، دهمین شهر پرجمعیت استان فارس است. [ ۳] گیوه دوزی در این شهر رونق بسیار دارد.
آباده شمالی ترین شهرستان فارس به شمار می رود و شهرهای آن سورمق، صغاد، بهمن و ایزدخواست هستند.
به استناد متون باستان شناسان سکونت در محدوده کنونی آباده به هزاره اول پیش از میلاد باز می گردد. گروه های کرد چادرنشین در دوره هخامنشی، نخستین کسانی بودند که در دشت حد فاصل آباده و اصفهان اسکان یافتند. آثار باستانی بر جای مانده، هم چون قلعه باستانی ایزدخواست و قصر بهرام گور در سورمق، شواهدی از وجود فرهنگ و تمدن در این گستره جغرافیا می باشد.
شهر آباده به دلیل واقع شدن در سه راهی مواصلاتی بین اصفهان، یزد و شیراز موقعیت ویژه ای دارد.
در حدود سال ۱۱۹۷ کریمخان زند شیراز را به عنوان پایتختی برگزید و به فرمان او شاه اسماعیل سوم در آباده سکونت یافت. کریمخان به منظور کسب مشروعیت، شاه اسماعیل سوم را شاه و خود را وکیل الرعایا می خواند چرا که صفویان همچنان از محبوبیت و مشروعیت بسیار زیادی در بین مردم و بزرگان برخوردار بودند. حتی در یک مورد که سفیر پرتغال درخواست هایی از کریم خان داشته که خان زند تمایلی به قبول آن نداشته است او را به آباده حواله می دهد و می گوید من اختیاری ندارم و باید به نزد شاه در پایتختش که آباده هست بروی. شاه اسماعیل سوم که به میرزا ابوتراب نیز معروف بود در این برهه از زندگی خود از سیاست دوری ورزید و در آباده وقت خود را با ساختن چاقو می گذراند. در زمان سکونت شاه اسماعیل سوم در آباده قلعه ای به نام قلعه شیرازی ( که هم اکنون آثار آن باقیست ) برای حفظ امنیت راه کاروان ها بنا گردید.
به تدریج قلعه هایی دارای دیوارهای مرتفعی تقریباً به ارتفاع ۹ تا ۱۰ متر و ضخامت ۲ تا ۳ متر از چینه ساخته شد. در اطراف هر قلعه و به فاصله ۵۰ متر، برج هایی ساخته بودند و سوراخ هایی به نام تیرکش در آن ها تعبیه کرده بودند.
پس از مرگ شاه اسماعیل سوم صفوی، کریمخان علیرغم اینکه بازماندگانش را تکریم کرد ولی دیگر نیازی به تعیین جانشین برای او ندید.
در زمان رضا شاه، به تدریج از ارتفاع قلاع کاسته و درهای آن برداشته شد و عبور و مرور وسایل نقلیه نیز به نحو محسوسی وضع آنجا را دگرگون کرد به نحوی که منازل و دکان ها از داخل قلاع، خارج شد و به اطراف شاه راه کنونی منتقل شد.

آباده (سراوان). آباده، روستایی در دهستان کشتگان بخش بم پشت شهرستان سراوان در استان سیستان و بلوچستان ایران است.
بر پایه سرشماری عمومی نفوس و مسکن در سال ۱۳۹۵، جمعیت این روستا برابر با ۱۷۵ نفر ( ۴۷ خانوار ) بوده است. [ ۱]