[ویکی فقه] اباحه عقلی، حکم عقل به یکسان بودن مصلحت فعل و ترک چیزی است.
اباحه عقلی، مقابل اباحه شرعی است و به معنای حکم عقل به یکسانی فعل و ترک چیزی است که لازمه آن، اختیار مکلف در انجام و یا ترک آن است، و چون دلیل این حکم، عقل است، به آن اباحه عقلی می گویند؛ مانند:مؤدای اصل عملی برائت عقلی که به خاطر قبح عقاب بلابیان، بعد از جست وجوی مکلف از دلیل و عدم دسترسی به آن، حکم به اباحه می شود.
مؤید
در کتاب " کفایة الاصول " آمده است:" و اما العقل فانه قد استقل بقبح العقوبة و المؤاخذة علی مخالفة التکلیف المجهول بعد الفحص و الیأس عن الظفر بما کان حجة علیه، فانهما بدونها عقاب بلا بیان و مؤاخذة بلا برهان، و هما قبیحان بشهادة الوجدان ".
آخوندخراسانی، محمدکاظم بن حسین، کفایة الاصول، ص۳۴۳.
در اصالت اباحه نیز عقل حکم به اباحه می کند، و آن حکم، قبل از شرع و وجود هرگونه تکلیفی است؛ اما در اباحه عقلی، حکم به اباحه، بعد از ورود شرع می باشد.
فاضل لنکرانی، محمد، ایضاح الکفایة، ج۴، ص۴۷۳.
...
اباحه عقلی، مقابل اباحه شرعی است و به معنای حکم عقل به یکسانی فعل و ترک چیزی است که لازمه آن، اختیار مکلف در انجام و یا ترک آن است، و چون دلیل این حکم، عقل است، به آن اباحه عقلی می گویند؛ مانند:مؤدای اصل عملی برائت عقلی که به خاطر قبح عقاب بلابیان، بعد از جست وجوی مکلف از دلیل و عدم دسترسی به آن، حکم به اباحه می شود.
مؤید
در کتاب " کفایة الاصول " آمده است:" و اما العقل فانه قد استقل بقبح العقوبة و المؤاخذة علی مخالفة التکلیف المجهول بعد الفحص و الیأس عن الظفر بما کان حجة علیه، فانهما بدونها عقاب بلا بیان و مؤاخذة بلا برهان، و هما قبیحان بشهادة الوجدان ".
آخوندخراسانی، محمدکاظم بن حسین، کفایة الاصول، ص۳۴۳.
در اصالت اباحه نیز عقل حکم به اباحه می کند، و آن حکم، قبل از شرع و وجود هرگونه تکلیفی است؛ اما در اباحه عقلی، حکم به اباحه، بعد از ورود شرع می باشد.
فاضل لنکرانی، محمد، ایضاح الکفایة، ج۴، ص۴۷۳.
...
wikifeqh: اباحه_عقلی