منبع. عکس فرهنگ پاشنگ
زبان های ترکی�در چند مرحله بر�زبان فارسی�تأثیر گذاشته است. نخستین تأثیر زبان ترکی بر پارسی، در زمان حضور سربازان تُرک در ارتش�سامانیان�روی داد. پس از آن، در زمان فرمان روایی�غزنویان، �سلجوقیان�و پس از�حملهٔ مغول، تعداد بیشتری�وام واژهٔ�ترکی به زبان فارسی راه یافت؛ اما بیشترین راه یابی واژه های ترکی به زبان فارسی در زمان فرمانروایی�صفویان، که ترکمانان�قزلباش�در تأسیس آن نقش اساسی داشتند، و�قاجاریان�بر ایران بود.
... [مشاهده متن کامل]
• منابع ها. تاریخ ادبیات ایران، ذبیح الله صفا، خلاصه ج. اول و دوم، انتشارات ققنوس، ۱۳۷۴
• تاریخ ادبیات ایران، ذبیح الله صفا، خلاصه ج. سوم، انتشارات بدیهه، ۱۳۷۴
• حسن بیگ روملو، �احسن التواریخ� ( ۲ جلد ) ، به تصحیح�عبدالحسین نوایی، بنگاه ترجمه و نشر کتاب، ۱۳۴۹. ( مصحح در پایان جلد اول شرح مفصل و سودمندی از فهرست لغات�ترکی�و�مغولی�رایج در متون فارسی از سده هفتم به بعد را نوشته است )
• فرهنگ فارسی، محمد معین، انتشارات امیر کبیر، تهران، ۱۳۷۵
• غلط ننویسیم، ابوالحسن نجفی، مرکز نشر دانشگاهی، تهران، ۱۳۸۶
• فرهنگ کوچک زبان پهلوی، دیوید نیل مکنزی، ترجمه مهشید فخرایی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، تهران، ۱۳۷۹
ابا به شکل آبا یعنی : ای آب. اما با علامت فتحه روی حرف الف به شکل اَبا به معنای امتناع. ابا داشتن از یک کار به معنای عدم میل و علاقه به انجام آن کار میباشد. به عنوان مثال: حسین از خوردن این آش اَبا دارد یعنی او میل ندارد این آش پخته شده در آشپزخانه مرا بخورد و یا من متقابلا اَبا دارم از پذیرش و باور وی به داستان خلق بابا آدم و ننه حوای حضرات موسا و ایسا و محمّد با القاب نیمه سنگینی از قبیل ابو - و اُم البشر. با علامت تشدید روی حرف ب و نوشتن الف بصورت آ ، به شکل آبّا، در زبان های فارسی و آرامی از دو کلمه ساخته شده است؛ یکی آ ، حرف اول آسمان و دیگری بّا مخفف بابا، لذا آبّا در اصل و ریشه و به ویژه به زبان فارسی - آرامی ماریا یا مریم مادر ایسا ( عیسی ) و یوسف به معنای پدر آسمانی بوده است که در قرآن نفی و رد گردیده با فرمولبندی کلامی یا کلمه ای به شکل : لم یلد و لم یولد.
... [مشاهده متن کامل]
جانا اَبا نکن و بیا همه حال عیش می ران و باده می کن نوش/ شاد و شکری باش زینکه نداری عمامه بر سر و عبا بر دوش/.
اَبَی اللّهُ اَنْ یُجْرِىَ الاَْشْیاءَ اِلاّ بِالاَسْبَابِ
خداوند ابا دارد از اینکه اشیا از غیر طریق سببهاى خود تحقق پیدا کند.
خودپرستی است که اسباب عادى را نادیده بگیریم از خدا بخواهیم که از غیر طرق عادى مشکل ما را برطرف سازد؛ زیرا اراده خداوند بر این تعلق گرفته است که از طریق اسباب عادى به مقصود خود برسیم.
... [مشاهده متن کامل]
البته، اگر درجایی اسباب عادى فراهم نبود با استفاده از اسباب غیر عادى کار خود را انجام می دهد؛ همچنان که حضرت ابراهیم ( علیه السلام ) را در آتش زنده نگاه داشت.
واژه ابا
معادل ابجد 4
تعداد حروف 3
تلفظ 'abā
نقش دستوری اسم
ترکیب ( حرف اضافه ) [پهلوی: apāk] [قدیمی]
مختصات ( اِ ) [ ع . ]
آواشناسی 'ebA
الگوی تکیه WS
شمارگان هجا 2
منبع لغت نامه دهخدا
... [مشاهده متن کامل]
فرهنگ فارسی عمید
فرهنگ فارسی معین
فرهنگ واژه های سره
واژگان مترادف و متضاد
👇👇👇👇👇👇👇👇👇👇👇👇👇👇👇
لغت نامه دهخدا
ابا در پهلوی جزو کلمه بوده است چه اصل آن اباک است و فردوسی تا حافظ کلمه ابا و اَبَر و گوئیا و گفتا و پنداریا رابسیار بکار برده اند و اگر این شعراء پاکیزه سخن نباشند شاعر پاکیزه سخن در پارسی نیست.
👇👇👇👇👇👇👇👇👇👇👇
منبع عکس فرهنگ فارسی عمید
آش
از این حریف گلوپر حذر گزید حذر
وزین ابای گلوگیر ابا نمود ابا
خاقانی
آبا/آباء: ۱. نیاکان ۲. پدران
بله ماهم هزاره های کابل هستیم به مادر میگیم آبه یا همان آبا اصالت ترک داریم که طبق تحقیقات ما اصالت ترک داریم که ریشه در آذربایجان داریم
ابا=آش
ابا و حلوا در ظروف حجازی است.
مقامات حمیدی
چیچه در مناطقی از قره داغ به مادر بزرگ چیچه نیز گفته میشود که یک کلمه اصیل و بسیار زیباست
دربرخی اشعارفارسی، اَبا را نوعی آش می دانند
آبا در معنای مادر از عربیست
دیوان لغات ترک آین کلمه را از قبیله یمنی که به ترکستان مهاجرت کرده اند میداند
یک مثال بزنم. معمول است که تقریبا معنی خودداری، یا ترس را میدهد. مثلا: علی از گفتن فلان حرف در میان مردم، اصلا ابایی ندارد. ویا: فلانی از هیچ کاری ابایی ( ترسی، احتیاطی ) ندارد.
نپذیرفتن
اِبا ( عربی ) = خودداری، امتناع ( مانع شدن )
برای یادسپاری نحوه نوشتاری و معنی بیاییم با کلمه بازی کنیم بطور مثال:
حرف اضافه ( با ) در کلمه ی ( ابا ) می خواهد به راه راست برود اما متاسفانه یا احتمالا الف اول کلمه ی ابا از رفتن ( ( با ) ) به سمت راست خودداری می کند. اما چرایی آمدن کلمه ی ( اِحتمالا ) برای این است که یادمان باشد که اِبا درست است نه اَبا البته پُر واضح است که نباید اَبا باشد چون یاداور کلمه ی عبا می شود و زشته. یا البته اَبا در زبان پهلوی یا همان زبان پارت ها یا پارس ها معنای حرف اضافه ی ( با ) داشته است و فردوسی از ان در شعرهایش استفاده کرده است یا برای یادگیری بهتر، این جملات را در نظر بگیرید که هرکس عبا دارد باید از خیلی کارها اِبا کند. ( تفاوت عبا با ابا یکی در داشتن عین و الف و دیگری فتحه و کسره است ) . یا جوانان باید درباره آبای ( پدران ) خود از بسیاری از کارها ابا کنند.
... [مشاهده متن کامل]
در ضمن اِباحت ( عربی ) یا اباحه از خانواده ی مباح به معنای روا شمردن است و اباحی گری به معنای پای بند نبودن به ارزش های دینی و بی تفاوتی به تعالیم دینی است. این پدیده موجب می گردد تا آدمی وظایفی را که در برابر خود و خداوند دارد، ادا نکند و حرام را مباح شمارد و راه بی قیدی در پیش گیرد.
اِبا در استان فارس به معنای ترس یا تعارف هم به کار می رود. مانند:
اِبایی از گفتن حرف هایم نداشتم.
به معنای:
بی تعارف حرف زدم.
در فلسفه و منطق به معنی امتناع
مادریامادربزرگ درزبان ترکی تبریز
آبا در گویش بختیاری و مردم محلی الیگودرز به پدربزرگ یا جد گفته میگفته میشود ،
به نشانه احترام و بزرگی به پدربزرگ گفته میشود
اِبا: آش
" اگر همه روز در چهار خانه ی عناصر اِبای آرزوهای آن سازند، خورد و سیری نداند "
( مرزبان نامه، محمد روشن ج اول، چاپ دوم، ۱۳۶۷. ص۱۳٠. )
این کلمه در لهجه های ترکمنی به معانی: ۱. پدر بزرگ ۲. عمو بکار میرود. در زبانمحاوره ای ترکمن کلمات: قاقا، آتا و اخیرا دأده جای آنرا گرفته است. اما آنچه در ترکی آذربایجانی:۱. مادر، مادر بزگ ۲. خواهر بزرگ
... [مشاهده متن کامل] معنی دارد در زبان ترکمنی به صورت آپا درآمده است. به عبارتی کلمات آبا و آپا از هم جدا شده اند و زبان شناسان احتمال می دهند که هریک از به دوره پدرسالاری یا مادرسالاری مربوط می شود.
ابا: در پهلوی اباگ abāg ، ریخت کهنتر " با" در پارسی است و ویژگی سبکی .
( ( یکی لشگری خواهم انگیختن
ابا دیو مردم برآمیختن ) )
( نامه ی باستان ، جلد اول ، میر جلال الدین کزازی ، 1385، ص 302. )
پرهیز، پروا
در شمال کابل مردم جد خود را "اَبا" میگویند
مادربزرگ
"آبا" در زبان ترکی یعنی
"مادر"
این اصطلاح در میان ترک های آذربایجانی در قدیم بیشتر رواج داشت اما امروزه کاربردش کمتر شده اما هنوز از زبان ترکان تبریز، اردبیل، همدان و. . . شنیده می شود.
ترک ها به مادر، علی الخصوص مادربزرگ "آبا"
... [مشاهده متن کامل]
میگویند.
آنا/آبا/ننه:در زبان ترکی به مادران اطلاق می شود. البته جدیدا تحت تأثیر زبان فارسی"مامان" هم می گویند.
"بویوک ننه" / "خن نه" یا
"خان نا" ( مخفف خانم ننه ) ویا "خان ننه" :در زبان ترکی به مادر بزرگ اطلاق می شود.
این واژه ها در میان اشعار شاعران آذربایجان نیز دیده می شود.
مثال:
شعر "خان ننه" از استاد شهریار:
خان ننه هایاندا قالدون. . .
ویا شعر "آباجان" از تالیا:
آباجان نه تز یتیشدی بیزه آیرولوق زمانی/نجه بیزدن آلدی بیردن سنی بو دیار فانی. . .
موفق باشید.
مشاهده ادامه پیشنهادها (١٠ از ٢٥)