[ویکی نور] آئین بلاغت شرح مختصر المعانی. آئین بلاغت، تألیف احمد امین شیرازی ، شرحی فارسی بر کتاب مختصر المعانی سعدالدین تفتازانی (متوفی 792ق) است که با قلمی روان نگارش شده است.
کتاب «مختصر المعانی» تفتازانی ، شرحی است بر تلخیص المفتاح خطیب قزوینی (متوفی 739ق) که آن نیز تلخیص مفتاح العلوم سکاکی (متوفی 626ق) است؛ بنابراین، در شرح امین شیرازی هر کجا که «مصنف» ذکر شده، منظور خطیب قزوینی و هر کجا که «شارح» آمده، منظور تفتازانی است.
جلد دوم کتاب، مشتمل بر پنج باب «متعلقات فعل»، «قصر»، «انشاء»، «فصل و وصل» و «ایجاز، اطناب و مساوات» است. جلدهای دیگر در نسخه های بعدی عرضه خواهد شد.
از مهم ترین مباحث کتاب باب «فصل و وصل» است که نویسنده در مقدمه کتاب پیرامون آن می نویسد: «از مهم ترین باب ها و مباحث علم معانی است. در اهمیت این باب همین بس که علمای فن بیان گفته اند اگر کسی همه مباحث این علم را بیاموزد و این باب را نخواند، بهره ای از این علم نبرده است» . همچنین در جای دیگری از کتاب می نویسد: «مهم ترین بحث علم معانی، باب فصل و وصل است و مدار و مرکز این باب بحث جامع است» .
شیوه نگارش شرح بدین گونه است که تکه ای از عبارت کتاب ذکر و سپس شرح و توضیح شده است. گاهی نویسنده عبارتی را از خود افزوده و شرح کرده است؛ به عنوان نمونه در صفحه 11 کتاب می نویسد: «السکاکی ذکر» و سپس متذکر می شود که این عبارت، جزء متن مصنف نیست، بلکه جزء شرح است که برای روشن شدن متن بعد، شارح ذکر کرده است. وی توضیح می دهد که «چون عبارات مصنف، تلخیص شده از کتاب سکاکی است، گاهی فهمیدن آن منوط به کلام ایشان است»، سپس به توضیح کلام سکاکی می پردازد.
نویسنده اگرچه معمولاً قائلین اقوالی را که خود در توضیحات خویش، مورد استناد قرار داده، نام نبرده است، اما از قائلینی که مصنف از ذکر آنها خودداری کرده، نام برده است؛ مثلاً می گوید: منظور از بعضی در عبارت «لبعضهم»، شارح خلخالی است .
کتاب «مختصر المعانی» تفتازانی ، شرحی است بر تلخیص المفتاح خطیب قزوینی (متوفی 739ق) که آن نیز تلخیص مفتاح العلوم سکاکی (متوفی 626ق) است؛ بنابراین، در شرح امین شیرازی هر کجا که «مصنف» ذکر شده، منظور خطیب قزوینی و هر کجا که «شارح» آمده، منظور تفتازانی است.
جلد دوم کتاب، مشتمل بر پنج باب «متعلقات فعل»، «قصر»، «انشاء»، «فصل و وصل» و «ایجاز، اطناب و مساوات» است. جلدهای دیگر در نسخه های بعدی عرضه خواهد شد.
از مهم ترین مباحث کتاب باب «فصل و وصل» است که نویسنده در مقدمه کتاب پیرامون آن می نویسد: «از مهم ترین باب ها و مباحث علم معانی است. در اهمیت این باب همین بس که علمای فن بیان گفته اند اگر کسی همه مباحث این علم را بیاموزد و این باب را نخواند، بهره ای از این علم نبرده است» . همچنین در جای دیگری از کتاب می نویسد: «مهم ترین بحث علم معانی، باب فصل و وصل است و مدار و مرکز این باب بحث جامع است» .
شیوه نگارش شرح بدین گونه است که تکه ای از عبارت کتاب ذکر و سپس شرح و توضیح شده است. گاهی نویسنده عبارتی را از خود افزوده و شرح کرده است؛ به عنوان نمونه در صفحه 11 کتاب می نویسد: «السکاکی ذکر» و سپس متذکر می شود که این عبارت، جزء متن مصنف نیست، بلکه جزء شرح است که برای روشن شدن متن بعد، شارح ذکر کرده است. وی توضیح می دهد که «چون عبارات مصنف، تلخیص شده از کتاب سکاکی است، گاهی فهمیدن آن منوط به کلام ایشان است»، سپس به توضیح کلام سکاکی می پردازد.
نویسنده اگرچه معمولاً قائلین اقوالی را که خود در توضیحات خویش، مورد استناد قرار داده، نام نبرده است، اما از قائلینی که مصنف از ذکر آنها خودداری کرده، نام برده است؛ مثلاً می گوید: منظور از بعضی در عبارت «لبعضهم»، شارح خلخالی است .