ائتلاف و اختلاف در صنعت

[ویکی فقه] ائتلاف واختلاف در صنعت " و" ائتلاف واختلاف در نسبت " در بحث حدیث مؤتلف ومختلف مطرح می شوند.
در تعریف حدیث مؤتلف و مختلف آمده است: حدیث مؤتلف و مختلف حدیثی است که سند آن مشتمل براسم و نام راویانی است که از نظر نگارش مثل هم نوشته می شوند ولی از نظر تلفظ با هم تفاوت دارند مانند: «جریز»، «حریز»، «برید»، «بزید»، «بنان»، «بیان»، «خرّاز» و «خزّاز». منظور از «اسم» در معنای اصطلاحی هر چیزی است که مرادف اسم باشد بنابر این شامل لقب و کنیه نیز می شود. در خصوص لقب باید گفت:
معنای ائتلاف و اختلاف در نسبت
اگر این تفاوت نگارشی وتلفظی در لقب نسبی راوی باشد مانند: هَمدانی وهمَذانی اوّلی به سکون میم ودال منسوب به همدان نام قبیله است که لقب جمعی از روات از جمله حارث همدانی از اصحاب علی (علیه السّلام) است. ودوّمی به فتح میم وذال معجمه اسم شهر است راویان زیادی از جمله محمد بن علی بن ابراهیم، وکیل ناحیه از آن شهر می باشند ازآن به ائتلاف واختلاف در نسبت تعبیر می شود.
معنای ائتلاف و اختلاف در صنعت
واگر این تفاوت در لقب حرفه ای راوی باشد مانند: خرّاز و خزّاز اوّلی به راء مهمله وخاء لقب جمعی از راویان از جمله ابراهیم بن عیسی ابو ایوب وابراهیم بن زیاد است. دوّمی با دو زای معجمه لقب جمع دیگری از راویان از جمله محمد بن یحیی، محمدبن ولید، علی بن فضل وابراهیم بن سلیمان واحمد بن نضر وعمربن عثمان وعبد الکریم بن هلال جعفی استاز آن به ائتلاف واختلاف در صنعت تعبیر می گردد.
شهید ثانی، الرعایة فی علم الدرایة، ص۳۸۱-۳۸.
...