وجدان

یافتن، یافتن مطلوب، نفس وقوای باطنی آن، قوه باطن، که خوب وبداعمال بوسیله آن ادراک میشود
۱ -(مصدر) یافتن : (( و علت ثبات بصیرت باطن باشد بحقیقت معتقد خویش و وجدان لذت اصابت و ملکه شدن آن حالت باطن را... )) ۲ - گم شده را یافتن . ۳ - یافتن حق . ۴- (اسم ) یا وجدان باطن .۵- قوهای در باطن شخص که وی را از نیک و بد اعمال آگاهی دهد. یا وجدان اخلاقی .توضیح وجدان در لغت بکسر و او است ولی در تداول ایران و عراق ( بین النهرین ) بضم اول تلفظ شود.
جمع وجید بمعنی زمین هموار یا گمشده یافتن

در تداول فارسی زبانان به معنی بی انصاف و بی مروت بکار رود ٠

(وِ یا وُ) [ ع . ] (اِ.) نیرویی باطنی که خوب را از بد تشخیص می دهد.

۱. قوۀ باطنی که خوب و بد اعمال به وسیلۀ آن ادراک می شود، نفس و قوای باطنی آن.
۲. [قدیمی] یافتن مطلوب، یافتن.

وِجْدان به نیروی درونی هر فرد که خوب و بد یک کردار را به وسیلهٔ آن درک می کند، گفته می شود. وجدان استعداد، بینش یا قضاوتی است که در تشخیص درست از نادرست کمک می کند.قضاوت اخلاقی ممکن است از ارزش ها یا هنجارها (اصول و قواعد) گرفته شده باشد. از لحاظ روانی وجدان ممکن است هنگام مرتکب شدن انسان به کارهای مخالف اخلاق، حس پشیمانی را در او برانگیزد و در نهایت به احساس درستکاری یا کمال به هنگام ترک کردن چنین هنجارهایی بینجامد. اینکه تا چه حد وجدان معیار قضاوت اخلاقی قبل از عمل می باشد اساس بحث بسیاری از دوران های تاریخ فلسفهٔ غرب بوده است.
دیدگاه های مذهبی در مورد وجدان، معمولاً آن را به اخلاق ذاتی و فطرت خداجو در همهٔ انسان ها مرتبط می کنند. ویژگی های تشریفاتی، افسانه ای، اعتقادی، حقوقی، نهادی و موارد گوناگون دین ممکن است همراه با تجربه، ملاحظات احساسی، معنوی یا تعمق در مورد منشا به بهره برداری از وجدان انسجام بخشد. دیدگاه های سکولار یا علمی وجدان را به عنوان بخشی از یک فرهنگ(مانند زبان)مورد بررسی قرار داده اند.
استعاره های معمول مورد استفاده برای وجدان شامل "نور درونی" می باشد. وجدان، به عنوان یک مفهوم در قوانین ملی و بین المللی با درک جهان به عنوان یک کل می باشد، تا به اعمال قابل توجه متعددی برای مردم خوب انگیزه شود و موضوع بسیاری از نمونه های برجسته ادبیات، موسیقی و فیلم بوده است.

وجدان (انگلیسی: Zameer) یک فیلم به کارگردانی راوی چوپرا است که در سال ۱۹۷۵ منتشر شد. از بازیگران آن می توان به آمیتاب باچان، رخا، پرم چوپرا، و شامی کپور اشاره کرد.

سیارک ۱۲۵۲۴ (به انگلیسی: 12524 Conscience، نامگذاری:1998HG103) دوازده هزار و پانصد و بیست و چهارمین سیارک کشف شده است که در ۲۵ آوریل ۱۹۹۸ کشف شد.
قدر مطلق سیارک برابر ۱۴.۱ است.

وجدان (conscience)
حس درونیِ اخلاقی برای تشخیص درست از نادرست. زیگموند فروید، روانکاو اتریشی، وجدان را خودِ برتر یا فراخود انسان می دانست. جوزف باتلر، متأله انگلیسی، که برجسته ترین نظریه پرداز زمان خود دربارۀ وجدان اخلاقی بود، ندای وجدان را «چراغ راه خدا» خواند. او معتقد بود وجدان جزئی از طبیعت انسان است که او را به سوی تحکیم اخلاقی نفس خویش هدایت می کند. کانت آلمانی آن را در جنب آسمان پرستاره، بزرگ ترین شگفتی آفرینش می شمارد. منتقدان این نظریه ها ادعا می کنند که وجدان میزان معتبری برای توانایی ترجیح درست بر نادرست و خیر بر شر نیست. با رشد انسان، شخص به صورت طبیعی می آموزد که تصمیم گیری کند و آثار تصمیم هایش را بر دیگران بسنجد. این جاست که وجدان وارد عمل می شود. گروهی بر این باورند که حضور وجدان در گرو تأثیراتی است که شخص در زندگی می پذیرد و به این بستگی دارد که چگونه تربیت شده است؛ به بیانی دیگر، رفتاری است که باید آموخته شود. علمای اسلامی غالباً وجدان را از مراتب نفس آدمی و معادل «نفس لوّامه» دانسته اند که شخص را پس از ارتکاب به کار خلاف ملامت می کند و به این وسیله حافظ حساسیت روح آدمی در برابر کارهای خلاف است. پدیدۀ عذاب وجدان نیز از این افق قابل فهم است. خداوند در قرآن کریم به نفس لوامه سوگند یاد کرده است (سورۀ قیامت، آیۀ ۲) و این نشان دهندۀ اهمیت تربیتی این نیروی درونی در وجود آدمی است.

وجدان
• «در امور مربوط به وجدان و اعتقاد، قانونِ اکثریّت نمی تواند جایی داشته باشد.» «همهٔ مردم برادرند»، ترجمه:محمود تفضلی، چاپ کمیسون ملّی یونسکو در ایران، ۱۳۴۸، نشر امیرکبیر، ص ۳۰۱ ص ۲۵۵ -> مهاتما گاندی

سینه ، پستان ، نوک پستان ، وجدان ، افکار ، هر چیزی شبیه پستان

وجدان ، ضمیر ، باطن ، دل

وجدان ، ابر خود ، شخصیت اخلاقی

صدر , ضمير

فاجر

صحوة الضمير